Llanfair Pwllgwyngyll: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 18:31, 26 Medi 2009

Llanfairpwll Ynys Môn

Pentref ar Ynys Môn yw Llanfair Pwllgwyngyll (neu Llanfairpwllgwyngyll; Llanfairpwll ar lafar yn lleol). Fe'i lleolir ar ffordd yr A5 tua 3 milltir i'r gorllewin o Borthaethwy.

Yr enw

Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch yw enw gwneud y pentref. Ei enw gwreiddiol oedd Llanfair Pwllgwyngyll ond fe'i estynnwyd gan ddyn lleol yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ar ôl i'r rheilffordd gyrraedd yr ynys (1846-1850) i geisio denu twristiaid. Yn ôl Syr John Morris-Jones, teiliwr lleol a ddyfeisiodd yr enw, ond nid yw'n ei enwi. Dyma'r enw hiraf yng Nghymru, a'r trydydd hiraf yn y byd. Does fawr neb ond y Bwrdd Croeso yn defnyddio'r enw hir. Fel arfer mae'r pentref yn cael ei alw yn Llanfairpwll (gan siaradwyr Cymraeg) neu Llanfair PG (gan siaradwyr Saesneg). Pwllgwyngyll oedd enw'r dreflan ganoloesol lle safai'r eglwys yn yr Oesoedd Canol (pwll + yr ansoddair gwyn + coed cyll).

Hanes

Yn yr Oesoedd Canol roedd plwyf (Llanfair) Pwllgwyngyll yn rhan o gwmwd Dindaethwy, yng nghantref Menai.

Yn y pentref hwn y dechreuodd mudiad y Women's Institute yn 1915.

Y pentref

Twristiaid tu allan i'r orsaf yn Llanfairpwll

Mae gorsaf reilffordd yma, ar Reilffordd Arfordir Gogledd Cymru, ond mae mwyafrif y trenau yn mynd trwyddo i Gaergybi neu i Fangor heb aros.

Atyniadau yn y cylch

Bryn Celli Ddu - siambr gladdu Neolithig, tua 2 filltir i'r de-orllewin o'r pentref
Cofgolofn Ardalydd Môn
Plas Newydd - plasdy crand

Arwydd efo cyfieithiad Saesneg yr enw

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Ynys Môn

Trefi
Amlwch · Benllech · Biwmares · Caergybi · Llangefni · Niwbwrch · Porthaethwy
Pentrefi
Aberffraw · Bethel · Bodedern · Bodewryd · Bodffordd · Bryngwran · Brynrefail · Brynsiencyn · Brynteg · Caergeiliog · Capel Coch · Capel Gwyn · Carmel · Carreglefn · Cemaes · Cerrigceinwen · Dwyran · Y Fali · Gaerwen · Glyn Garth · Gwalchmai · Heneglwys · Hermon · Llanallgo · Llanbabo · Llanbedrgoch · Llandegfan · Llandyfrydog · Llanddaniel Fab · Llanddeusant · Llanddona · Llanddyfnan · Llanedwen · Llaneilian · Llanfachraeth · Llanfaelog · Llanfaethlu · Llanfair Pwllgwyngyll · Llanfair-yn-Neubwll · Llanfair-yng-Nghornwy · Llan-faes · Llanfechell · Llanfihangel-yn-Nhywyn · Llanfwrog · Llangadwaladr · Llangaffo · Llangeinwen · Llangoed · Llangristiolus · Llangwyllog · Llaniestyn · Llannerch-y-medd · Llanrhuddlad · Llansadwrn · Llantrisant · Llanynghenedl · Maenaddwyn · Malltraeth · Marian-glas · Moelfre · Nebo · Pencarnisiog · Pengorffwysfa · Penmynydd · Pentraeth · Pentre Berw · Pentrefelin · Penysarn · Pontrhydybont · Porthllechog · Rhoscolyn · Rhosmeirch · Rhosneigr · Rhostrehwfa · Rhosybol · Rhydwyn · Talwrn · Trearddur · Trefor · Tregele

@@ Llinell 3: / Llinell 3: @@
 <tr><td colspan=2 align=center><div style="position: relative">[[Delwedd:CymruMon.png]]<div style="position: absolute; left: 83px; top: 24px">[[Delwedd:Smotyn_Coch.gif]]</div></div></td></tr>
 </table>
-Pentref ar [[Ynys Môn]] yw '''Llanfair Pwllgwyngyll''' (neu '''Llanfairpwllgwyngyll'''; '''Llanfairpwll''' ar lafar yn lleol). Fe'i lleolir ar ffordd yr [[A5]] tua 3 milltir i'r gorllewin o [[Porthaethwy|Borthaethwy]]. Yn yr Oesoedd Canol roedd yn rhan o cwmwd [[Dindaethwy]], [[cantref]] [[Menai]].
+Pentref ar [[Ynys Môn]] yw '''Llanfair Pwllgwyngyll''' (neu '''Llanfairpwllgwyngyll'''; '''Llanfairpwll''' ar lafar yn lleol). Fe'i lleolir ar ffordd yr [[A5]] tua 3 milltir i'r gorllewin o [[Porthaethwy|Borthaethwy]].
 == Yr enw ==
-'''Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch''' yw enw gwneud y pentref. Ei enw gwreiddiol oedd Llanfair Pwllgwyngyll ond fe'i hestynnwyd gan ddyn lleol yn y [[19eg ganrif|bedwaredd ganrif ar bymtheg]], ar ôl i'r [[rheilffordd]] gyrraedd yr ynys ([[1846]]-[[1850]]) i geisio denu [[twristiaeth|twristiaid]]. Yn ôl Syr [[John Morris-Jones]], teiliwr lleol a ddyfeisiodd yr enw, ond nid yw'n ei enwi. Dyma'r enw hiraf yng [[Cymru|Nghymru]], a'r trydydd hiraf yn y byd. Does fawr neb ond y Bwrdd Croeso yn defnyddio'r enw hir. Fel arfer mae'r pentref yn cael ei alw yn '''Llanfairpwll''' (gan siaradwyr [[Cymraeg]]) neu '''Llanfair PG''' (gan siaradwyr [[Saesneg]]). Pwllgwyngyll oedd enw'r [[tref (ganoloesol)|dref ganoloesol]] lle safai'r eglwys yn yr [[Oesoedd Canol]] (''pwll'' + yr ansoddair ''gwyn'' + coed ''cyll'').
+'''Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch''' yw enw gwneud y pentref. Ei enw gwreiddiol oedd Llanfair Pwllgwyngyll ond fe'i estynnwyd gan ddyn lleol yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ar ôl i'r [[rheilffordd]] gyrraedd yr ynys (1846-1850) i geisio denu [[twristiaeth yng Nghymru|twristiaid]]. Yn ôl Syr [[John Morris-Jones]], teiliwr lleol a ddyfeisiodd yr enw, ond nid yw'n ei enwi. Dyma'r enw hiraf yng [[Cymru|Nghymru]], a'r trydydd hiraf yn y byd. Does fawr neb ond y Bwrdd Croeso yn defnyddio'r enw hir. Fel arfer mae'r pentref yn cael ei alw yn '''Llanfairpwll''' (gan siaradwyr [[Cymraeg]]) neu '''Llanfair PG''' (gan siaradwyr [[Saesneg]]). Pwllgwyngyll oedd enw'r dreflan ganoloesol lle safai'r eglwys yn yr Oesoedd Canol (''pwll'' + yr ansoddair ''gwyn'' + coed ''cyll'').
-== Y pentref ==
+==Hanes==
+Yn yr Oesoedd Canol roedd [[plwyf]] (Llanfair) Pwllgwyngyll yn rhan o gwmwd [[Dindaethwy]], yng [[cantref|nghantref]] [[Menai]].
-[[Delwedd:Llanfair.750pix.jpg|200px|bawd|de|Twristiaid tu allan i'r orsaf yn Llanfairpwll]]
-Mae gorsaf reilffordd yma, ar [[Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru|Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru]], ond mae mwyafrif y trenau yn mynd trwyddo i [[Caergybi|Gaergybi]] neu i [[Bangor|Fangor]] heb aros.
-Ceir gwybodaeth am drenau a thocynnau [[rheilffordd]] i Lanfairpwll ar linell Ymholiadau Rheilffyrdd Cenedlaethol (08457 484950).
 Yn y pentref hwn y dechreuodd mudiad y [[Women's Institute]] yn 1915.
+== Y pentref ==
+[[Delwedd:Llanfair.750pix.jpg|200px|bawd|de|Twristiaid tu allan i'r orsaf yn Llanfairpwll]]
+Mae gorsaf reilffordd yma, ar [[Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru|Reilffordd Arfordir Gogledd Cymru]], ond mae mwyafrif y trenau yn mynd trwyddo i [[Caergybi|Gaergybi]] neu i [[Bangor|Fangor]] heb aros.
 == Atyniadau yn y cylch ==
@@ Llinell 25: / Llinell 26: @@
 [[Categori:Pentrefi Môn]]
 [[als:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]]