Ieithoedd Goedelaidd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
BDim crynodeb golygu |
BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 55: | Llinell 55: | ||
***[[Manaweg]] |
***[[Manaweg]] |
||
Hyd y |
Hyd y gwyddys, dim ond yn [[Iwerddon]] yr oedd Goideleg, tardd-iaith yr ieithoedd Goidelig, yn cael ei siarad hyd nes i'r ''Scotti'' ymfudo o [[Iwerddon]] i orllewin [[yr Alban]] rywbryd rhwng y [[3edd ganrif]] a'r [[6ed ganrif]] OC. |
||
Fersiwn yn ôl 19:18, 24 Medi 2009
Mae 'r ieithoedd Goidelig, a elwir weithiau yr ieithoedd Gaeleg, yn grŵp o ieithoedd sy'n cynnwys Gwyddeleg (Gaeilge), Gaeleg yr Alban (Gàidhlig) a Manaweg (Gaelg). Rhennir yr ieithoedd Celtig sy'n cael eu siarad heddiw yn ieithoedd Goidelig ac ieithoedd Brythonig, sy'n cynnwys Cymraeg, Cernyweg a Llydaweg.
Cyfeirir at yr iaith gysefin y datblygodd yr ieithoedd Goidelig ohoni fel Celteg Q neu Goideleg ac felly gelwir yr ieithoedd Goidelig yn 'ieithoedd Celteg Q' weithiau hefyd, tra gelwir yr iaith gysefin y tyfodd yr ieithoedd Brythonig ohoni yn Gelteg P (Brythoneg: iaith y Brydain Geltaidd ac eithrio gogledd yr Alban, tarddiad yr ieithoedd Brythonig). Cadwodd yr ieithoedd Q y sain Proto-Gelteg *kw, a daeth yn [k]) yn ddiweddarach. Yn yr ieithoedd Brythonig trôdd y sain *kw yn [p]. Ymhlith hen ieithoedd Celtaidd y cyfandir, ceir y [p] mewn Galeg tra'r oedd Celtibereg yn cadw'r *kw.
Proto-Gelteg | Galeg | Cymraeg | Llydaweg | Gwyddeleg | Gaeleg yr Alban | Manaweg |
*kwennos | pennos | pen | penn | ceann | ceann | kione |
*kwetwar- | petuarios | pedwar | pevar | ceathair | ceithir | kiare |
*kwenkwe | pinpetos | pump | pemp | cúig | còig | queig |
*kweis | pis | pwy | piv | cé (older cia) | cò/cia | quoi |
Credir fod yr ieithoedd Goidelig wedi datblygu fel a ganlyn:
- Goideleg
- Gwyddeleg Cynnar,
- Hen Wyddeleg, wedi datblygu yn:
- Gwyddeleg Canol, wedi datblygu yn:
Hyd y gwyddys, dim ond yn Iwerddon yr oedd Goideleg, tardd-iaith yr ieithoedd Goidelig, yn cael ei siarad hyd nes i'r Scotti ymfudo o Iwerddon i orllewin yr Alban rywbryd rhwng y 3edd ganrif a'r 6ed ganrif OC.
v · t · e Ieithoedd Celtaidd/Celteg | ||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gwelwch hefyd: Ieithyddiaeth · Y Celtiaid · Gwledydd Celtaidd |