Edward I, brenin Lloegr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau)
57,203 golygiad
B robot yn ychwanegu: ms:Edward I dari England; cosmetic changes
Llinell 7: Llinell 7:
Cafodd ei bortreadu gan yr actor [[Patrick McGoohan]] yn y ffilm ''[[Braveheart]]''.
Cafodd ei bortreadu gan yr actor [[Patrick McGoohan]] yn y ffilm ''[[Braveheart]]''.


===Bywyd cynnar===
=== Bywyd cynnar ===


Ganwyd Edward, mab i [[Harri III]] ac Eleanor o Brovence yn 1239 yn Llundain; priododd ag Eleanor o Castile yn 1254. Wnaeth o arwain byddin yn erbyn [[Llywelyn ap Gruffudd]] yn 1263, ond heb lawer o lwyddiant. O 1268 i 1274 roedd i ffwrdd o Loegr, yn brwydro ar yr wythfed Croesgad, ac wedyn ymweld â'r Pab yn [[Yr Eidal]] a [[Ffrainc]]. Bu farwodd ei dad Harri III yn 1972, ac roedd Edward yn frenin Lloegr o hyn ymlaen.
Ganwyd Edward, mab i [[Harri III]] ac Eleanor o Brovence yn 1239 yn Llundain; priododd ag Eleanor o Castile yn 1254. Wnaeth o arwain byddin yn erbyn [[Llywelyn ap Gruffudd]] yn 1263, ond heb lawer o lwyddiant. O 1268 i 1274 roedd i ffwrdd o Loegr, yn brwydro ar yr wythfed Croesgad, ac wedyn ymweld â'r Pab yn [[Yr Eidal]] a [[Ffrainc]]. Bu farwodd ei dad Harri III yn 1972, ac roedd Edward yn frenin Lloegr o hyn ymlaen.


===Edward a Chymru===
=== Edward a Chymru ===


Roedd Edward yn gyfrifol am oresgyn Cymru ar ddau achlysur, yn ystod Rhyfel Cyntaf Annibynniaeth yn 1276-7 ac eto yn ystod Ail Ryfel Annibyniaeth yn 1282-3. Yn ystod yr ail oresgyniad, cafodd [[Llywelyn ap Gruffudd]] ei ladd ger [[Cilmeri]]. Cipiwyd ei frawd, [[Dafydd ap Gruffudd]], y flwyddyn wedyn, yn dod â'r ail ryfel i ben. O hyn ymlaen roedd Edward yn gallu rheoli dros Gymru. Roedd rhaid, fodd bynnag, ddinistrio gwrthwynebiad nifer o uchelwyr, gan gynnwys Rhys ap Maredudd, a wnaeth ddechrau gwrthryfel yn y de yn 1287, a [[Madog ap Llywelyn]], a wnaeth hawlio'r teitl [[tywysog Cymru]] mewn gwrthryfel yn 1294-5.
Roedd Edward yn gyfrifol am oresgyn Cymru ar ddau achlysur, yn ystod Rhyfel Cyntaf Annibynniaeth yn 1276-7 ac eto yn ystod Ail Ryfel Annibyniaeth yn 1282-3. Yn ystod yr ail oresgyniad, cafodd [[Llywelyn ap Gruffudd]] ei ladd ger [[Cilmeri]]. Cipiwyd ei frawd, [[Dafydd ap Gruffudd]], y flwyddyn wedyn, yn dod â'r ail ryfel i ben. O hyn ymlaen roedd Edward yn gallu rheoli dros Gymru. Roedd rhaid, fodd bynnag, ddinistrio gwrthwynebiad nifer o uchelwyr, gan gynnwys Rhys ap Maredudd, a wnaeth ddechrau gwrthryfel yn y de yn 1287, a [[Madog ap Llywelyn]], a wnaeth hawlio'r teitl [[tywysog Cymru]] mewn gwrthryfel yn 1294-5.
Llinell 17: Llinell 17:




===Gwragedd===
=== Gwragedd ===
*[[Eleanor o Castile]]
*[[Eleanor o Castile]]
*[[Marged o Ffrainc]]
*[[Marged o Ffrainc]]


===Plant===
=== Plant ===
*Catrin (m. 1264)
*Catrin (m. 1264)
*Eleanor (1264 - 1297)
*Eleanor (1264 - 1297)
Llinell 39: Llinell 39:


{{dechrau-bocs}}
{{dechrau-bocs}}
{{bocs olyniaeth | cyn = [[Harri III, brenin Lloegr|Harri III]] | teitl = [[Brenhinoedd a breninesau Lloegr|Brenin Lloegr]] | blynyddoedd = [[20 Tachwedd]] [[1272]] – [[7 Gorffennaf]] [[1307]] | ar ôl = [[Edward II, brenin Lloegr|Edward II]]}}
{{bocs olyniaeth | cyn = [[Harri III, brenin Lloegr|Harri III]] | teitl = [[Brenhinoedd a breninesau Lloegr|Brenin Lloegr]] | blynyddoedd = [[20 Tachwedd]] [[1272]] – [[7 Gorffennaf]] [[1307]] | ar ôl = [[Edward II, brenin Lloegr|Edward II]]}}
{{diwedd-bocs}}
{{diwedd-bocs}}


Llinell 79: Llinell 79:
[[lv:Edvards I Plantagenets]]
[[lv:Edvards I Plantagenets]]
[[mr:एडवर्ड पहिला, इंग्लंड]]
[[mr:एडवर्ड पहिला, इंग्लंड]]
[[ms:Edward I dari England]]
[[nl:Eduard I van Engeland]]
[[nl:Eduard I van Engeland]]
[[nn:Edvard I av England]]
[[nn:Edvard I av England]]

Fersiwn yn ôl 23:09, 10 Medi 2009

Brenin Edward I

Edward I (17 Mehefin, 1239 - 7 Gorffennaf, 1307), brenin Lloegr, oedd goresgynwr Cymru a'r Alban.

Llysenwau: "Edward Hirgoes", "Morthwyl yr Albanwyr".

Cafodd ei bortreadu gan yr actor Patrick McGoohan yn y ffilm Braveheart.

Bywyd cynnar

Ganwyd Edward, mab i Harri III ac Eleanor o Brovence yn 1239 yn Llundain; priododd ag Eleanor o Castile yn 1254. Wnaeth o arwain byddin yn erbyn Llywelyn ap Gruffudd yn 1263, ond heb lawer o lwyddiant. O 1268 i 1274 roedd i ffwrdd o Loegr, yn brwydro ar yr wythfed Croesgad, ac wedyn ymweld â'r Pab yn Yr Eidal a Ffrainc. Bu farwodd ei dad Harri III yn 1972, ac roedd Edward yn frenin Lloegr o hyn ymlaen.

Edward a Chymru

Roedd Edward yn gyfrifol am oresgyn Cymru ar ddau achlysur, yn ystod Rhyfel Cyntaf Annibynniaeth yn 1276-7 ac eto yn ystod Ail Ryfel Annibyniaeth yn 1282-3. Yn ystod yr ail oresgyniad, cafodd Llywelyn ap Gruffudd ei ladd ger Cilmeri. Cipiwyd ei frawd, Dafydd ap Gruffudd, y flwyddyn wedyn, yn dod â'r ail ryfel i ben. O hyn ymlaen roedd Edward yn gallu rheoli dros Gymru. Roedd rhaid, fodd bynnag, ddinistrio gwrthwynebiad nifer o uchelwyr, gan gynnwys Rhys ap Maredudd, a wnaeth ddechrau gwrthryfel yn y de yn 1287, a Madog ap Llywelyn, a wnaeth hawlio'r teitl tywysog Cymru mewn gwrthryfel yn 1294-5.


Gwragedd

Plant

Rhagflaenydd:
Harri III 		Brenin Lloegr
20 Tachwedd 1272 – 7 Gorffennaf 1307 		Olynydd:
Edward II
Baner LloegrEicon person Eginyn erthygl sydd uchod am Sais neu Saesnes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Edward_I,_brenin_Lloegr&oldid=623722"