Rhosyn

Hen fath o rosyn: Rosa bracteata

Planhigyn blodeuol yw'r Rhosyn (Lladin: Rosaceae) sy'n cael ei dyfu oherwydd ei harddwch a'i arogl ac sy'n tarddu'n wreiddiol o Bersia, ac felly hefyd tarddiad yr enw Saesneg 'Rose' via 'rhodon' (Groeg) sef 'coch'. Credir bod dros 10,000 gwahanol o fath o rosod ar gael.

Mae'r dywediad Lladin "dan y rhosyn" yn golygu Sub Rosa ac fe’i defnyddir i olygu cyfrinachedd.

Y rhosyn mewn llenyddiaeth

Ceir llawer iawn o gyfeiriadau at y rhosyn mewn llenyddiaeth Gymraeg a llawer o ieithoedd eraill gan gynnwys hen benillion a chaneuon traddodiadol megis:

"Dau rosyn coch a dau lygad du

Yn y baw a'r llaca o Syr!" mynte hi.

Rhinweddau meddygol

Defnyddir y Rosa gallica fel te iachusol a chaiff ei dyfu yn Swydd Rhydychen a Derbyshire i'r perwyl hwn, a thrwy'r byd. Mae blodau'r math hwn yn borffor tywyll ac yn felfedaidd. Yn wir, gellir defnyddio unryw fath o rosyn sydd â phetalau coch neu borffor i wella peswch, dolur gwddw a gwaedlif. Gellir eu defnyddio hefyd y tu allan i'r corff, mewn bwltis.

Gweler hefyd

• Egroes

Gweler hefyd:

• Meddygon Myddfai
• Rhestr o afiechydon a phlanhigion gyda rhinweddau meddygol

Eginyn erthygl sydd uchod am blanhigyn. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato