Transylfania: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 5: Llinell 5:
Mae'r [[Y Gorllewin|Gorllewin]] yn aml yn cysylltu Transylfania gyda [[Fampir|fampiriaid]], oherwydd dylanwad y nofel ''[[Dracula]] ''gan [[Bram Stoker]] a'r nifer o addasiadau ffilm.<ref>{{Cite web|url=http://www.afn.org/~vampires/tsd.html|title=Transylvania Society of Dracula Information|date=1995-05-29|access-date=2012-07-30|publisher=Afn.org}}</ref><ref name="query.nytimes.com">{{cite news|url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F0CE6DE143BF931A1575BC0A965958260|title=Travel Advisory; Lure of Dracula In Transylvania|date=1993-08-22|work=The New York Times}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.icromania.com/infoTransylvania.asp|title=Romania Transylvania|date=2007-04-15|access-date=2012-07-30|publisher=Icromania.com}}</ref>
Mae'r [[Y Gorllewin|Gorllewin]] yn aml yn cysylltu Transylfania gyda [[Fampir|fampiriaid]], oherwydd dylanwad y nofel ''[[Dracula]] ''gan [[Bram Stoker]] a'r nifer o addasiadau ffilm.<ref>{{Cite web|url=http://www.afn.org/~vampires/tsd.html|title=Transylvania Society of Dracula Information|date=1995-05-29|access-date=2012-07-30|publisher=Afn.org}}</ref><ref name="query.nytimes.com">{{cite news|url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F0CE6DE143BF931A1575BC0A965958260|title=Travel Advisory; Lure of Dracula In Transylvania|date=1993-08-22|work=The New York Times}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.icromania.com/infoTransylvania.asp|title=Romania Transylvania|date=2007-04-15|access-date=2012-07-30|publisher=Icromania.com}}</ref>


Mewn [[Rwmaneg]], mae'r rhanbarth yn cael ei hadnabod fel ''Ardeal'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[arˈde̯al]</span>) neu ''Transilvania'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[transilˈvani.a]</span>); fel ''Erdély'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[ˈɛrdeːj]</span>) mewn [[Hwngareg]]; fel Siebenbürgen (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[ˈziːbn̩ˌbʏʁɡn̩]</span><small class="nowrap">&nbsp;(<span class="unicode haudio"><span class="fn">[[File:Loudspeaker.svg|link=File:De-Siebenbürgen.ogg|11x11px|About this sound]]&nbsp;[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/De-Siebenb%C3%BCrgen.ogg listen]</span></span>)</small>) mewn Almaeneg; a ''Transilvanya'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[tɾansilˈvanja]</span>) mewn [[Tyrceg]], er mai ''Erdel'' neu ''Erdelistan ''oedd yr enw hanesyddol arni.


Daw'r cyfeiriad cynharaf at Transylfania sy'n hysbys heddiw o lawysgrif Lladin canoloesol (1075). Mae'n cyfeirio at yr ardal fel ultra silvam, sy'n golygu 'y tu hwnt i'r goedwig'. Mae Transylfania yn golygu 'ar yr ochr draw i'r coed'. Mae haneswyr Hwngaraidd yn honni bod y ffurf Lladin canoloesol Ultrasylvania, Transsylvania yn ddiweddarach, yn gyfieithiad uniongyrchol o'r ffurf Hwngareg ''Erdő-elve''.<ref name="engel">Engel, Pál (2001). ''Realm of St. Stephen: History of Medieval Hungary, 895–1526 (International Library of Historical Studies)'', page 24, London: I.B. Taurus. {{ISBN|1-86064-061-3}}</ref> Dyna hefyd oedd yr enw amgen mewn Almaeneg ''überwald'' (13g–14g) ac [[Wcreineg]] Залісся (''Zalissia'').
Mewn [[Rwmaneg]], mae'r rhanbarth yn cael ei hadnabod fel ''Ardeal'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[arˈde̯al]</span>) neu ''Transilvania'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[transilˈvani.a]</span>); fel ''Erdély'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[ˈɛrdeːj]</span>) mewn [[Hwngareg]]; fel Siebenbürgen (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[ˈziːbn̩ˌbʏʁɡn̩]</span><small class="nowrap">&nbsp;(<span class="unicode haudio"><span class="fn">[[File:Loudspeaker.svg|link=File:De-Siebenbürgen.ogg|11x11px|About this sound]]&nbsp;[[Media:De-Siebenbürgen.ogg|listen]]</span></span>)</small>) mewn Almaeneg; a ''Transilvanya'' (<span class="IPA" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)">[tɾansilˈvanja]</span>) mewn [[Tyrceg]], er mai ''Erdel'' neu ''Erdelistan ''oedd yr enw hanesyddol arni.


Mae'r enw Almaeneg ''Siebenbürgen'' yn golygu "saith castell," ar ol y saith dinas y Sacsoniaid Transylfanaidd yn y rhanbarth. Dyma darddiad enw'r rhanbarth mewn nifer o ieithoedd eraill, fel yr enw [[Croateg]] ''Sedmogradska'', yr [[Bwlgareg]] Седмиградско (''Sedmigradsko''), yr enw [[Pwyleg]] ''Siedmiogród'' a'r enw Wcreineg Семигород (''Semyhorod'').
* Daw'r cyfeiriad cynharaf at Transylfania sy'n hysbys heddiw o lawysgrif Lladin canoloesol (1075). Mae'n cyfeirio at yr ardal fel ultra silvam, sy'n golygu 'y tu hwnt i'r goedwig'. Mae Transylfania yn golygu 'ar yr ochr draw i'r coed'. Mae haneswyr Hwngaraidd yn honni bod y ffurf Lladin canoloesol Ultrasylvania, Transsylvania yn ddiweddarach, yn gyfieithiad uniongyrchol o'r ffurf Hwngareg ''Erdő-elve''.<ref name="engel">Engel, Pál (2001). ''Realm of St. Stephen: History of Medieval Hungary, 895–1526 (International Library of Historical Studies)'', page 24, London: I.B. Taurus. {{ISBN|1-86064-061-3}}</ref> Dyna hefyd oedd yr enw amgen mewn Almaeneg ''überwald'' (13g–14g) ac [[Wcreineg]] Залісся (''Zalissia'').
* Mae'r enw Almaeneg ''Siebenbürgen'' yn golygu "saith castell," ar ol y saith dinas y Sacsoniaid Transylfanaidd yn y rhanbarth. Dyma darddiad enw'r rhanbarth mewn nifer o ieithoedd eraill, fel yr enw [[Croateg]] ''Sedmogradska'', yr [[Bwlgareg]] Седмиградско (''Sedmigradsko''), yr enw [[Pwyleg]] ''Siedmiogród'' a'r enw Wcreineg Семигород (''Semyhorod'').
* <br />
* <ref name="Ardeliu">{{Cite journal|title=Voievodatul Transilvaniei|last=Pascu|first=Ștefan|year=1972|volume=I|page=22|postscript=<!--None-->}}</ref>


== Cyfeirnodau ==
== Cyfeirnodau ==

Fersiwn yn ôl 13:26, 16 Medi 2018

Mynyddoedd Apuseni ger Arieșeni, Sir Alba
Apuseni Mountains near Arieșeni, Alba County



Rhanbarth hanesyddol sydd heddiw wedi'i lleoli yng nghanolbarth Rwmania yw Transylfania. Gyda mynyddoedd y Carpatiau yn ffiniau naturiol iddi i'r dwyrain ac i'r de. roedd Transylfania hanesyddol yn ymestyn i'r gorllewin hyd at Fynyddoedd Apuseni. Mae'r term hefyd yn cynnwys rhanbarthau hanesyddol Crișana a Maramureș, ac, yn achlysurol, y rhan Rwmanaidd o Banat.

Mae rhanbarth Transylfania yn cael ei adnabod am harddwch y tirwedd Carpataidd a'i chyfoeth o hanes. Mae hefyd yn cynnwys dinasoedd Cluj-Napoca, Brașof, Sibiu, Târgu Mureș a Bistrița.

Mae'r Gorllewin yn aml yn cysylltu Transylfania gyda fampiriaid, oherwydd dylanwad y nofel Dracula gan Bram Stoker a'r nifer o addasiadau ffilm.[1][2][3]

Mewn Rwmaneg, mae'r rhanbarth yn cael ei hadnabod fel Ardeal ([arˈde̯al]) neu Transilvania ([transilˈvani.a]); fel Erdély ([ˈɛrdeːj]) mewn Hwngareg; fel Siebenbürgen ([ˈziːbn̩ˌbʏʁɡn̩] (About this sound listen)) mewn Almaeneg; a Transilvanya ([tɾansilˈvanja]) mewn Tyrceg, er mai Erdel neu Erdelistan oedd yr enw hanesyddol arni.

Daw'r cyfeiriad cynharaf at Transylfania sy'n hysbys heddiw o lawysgrif Lladin canoloesol (1075). Mae'n cyfeirio at yr ardal fel ultra silvam, sy'n golygu 'y tu hwnt i'r goedwig'. Mae Transylfania yn golygu 'ar yr ochr draw i'r coed'. Mae haneswyr Hwngaraidd yn honni bod y ffurf Lladin canoloesol Ultrasylvania, Transsylvania yn ddiweddarach, yn gyfieithiad uniongyrchol o'r ffurf Hwngareg Erdő-elve.[4] Dyna hefyd oedd yr enw amgen mewn Almaeneg überwald (13g–14g) ac Wcreineg Залісся (Zalissia).

Mae'r enw Almaeneg Siebenbürgen yn golygu "saith castell," ar ol y saith dinas y Sacsoniaid Transylfanaidd yn y rhanbarth. Dyma darddiad enw'r rhanbarth mewn nifer o ieithoedd eraill, fel yr enw Croateg Sedmogradska, yr Bwlgareg Седмиградско (Sedmigradsko), yr enw Pwyleg Siedmiogród a'r enw Wcreineg Семигород (Semyhorod).

Cyfeirnodau

  1. "Transylvania Society of Dracula Information". Afn.org. 1995-05-29. Cyrchwyd 2012-07-30.
  2. "Travel Advisory; Lure of Dracula In Transylvania". The New York Times. 1993-08-22.
  3. "Romania Transylvania". Icromania.com. 2007-04-15. Cyrchwyd 2012-07-30.
  4. Engel, Pál (2001). Realm of St. Stephen: History of Medieval Hungary, 895–1526 (International Library of Historical Studies), page 24, London: I.B. Taurus. ISBN 1-86064-061-3