Ciwb

Ciwb yn toi o rwyd i fod yn hecsahedron rheolaidd

Mewn geometreg, sy'n rhan o fathemateg, mae'r ciwb yn ffurf solat reolaidd tri dimensiwn â chwe arwyneb (neu ochr) sgwâr gyda 3 ohonynt yn cyfarfod yn iawnonglog ym mhob fertig (cornel). Y gair ar lafar gwlad amdano'n amal ydy "bocs" neu "flwch".

Y ciwb yw'r unig hecsahedron rheolaidd, ac mae'n un o'r pum solat Platonig. Mae ganddo, felly, 6 arwyneb, 12 ymyl ac 8 fertig. Mae'r ciwb hefyd yn paralelepiped sgwâr, yn giwboid hafalochrog ac yn rhombohedron-dde. Mae'n brism sgwâr reolaidd mewn tri chyfeiriadaeth (orientations), ac mae hefyd yn trapesohedron trigonol mewn pedwar cyfeiriad.

Mae'n eitha tebyg i'r octahedron yn ei gymesuredd ciwbig neu octahedrol. Y ciwb yw'r unig polyhedron amgrwm sydd â'i wynebau i gyd yn sgwariau.

Tafluniadau orthogonal

Mae gan y ciwb bedwar tafluniad orthogonal (orthogonal projections) wedi eu canoli ar fertig, ymylon, arwynebau ac yn normal i'w ffurf fertig. Mae'r cyntaf a'r trydydd yn cyfateb i A₂ a B₂ plân Coxeter.

Tafluniadau orthogonal

Canolir ar	Arwyneb	Fertig
Planau Coxeter	B2	A2
Cymeruredd y Tafluniadau	[4]	[6]
Edrychiad ar ogwydd

Gogwydd sfferig

Gellir cynrychioli'r ciwb hefyd drwy ogwydd sfferig, a'i daflunio ar blân drwy dafluniad stereograffig. Mae'r tafluniad hwn yn [[Map gydymffurfiol, ac felly'n cadw'r onglau ond nid yr arwynebedd na'r hyd. Taflunir y llinellau syth fel bwa crwm ar y sffêr.

Tafluniad orthograffig	Tafluniad stereograffig

Cyfesurynnau Cartesaidd

Ar gyfer ciwb a ganolwyd ar y tarddiad ("the origin"), gyda'i ymylon yn gyfochrog i'r echelin, a chyda hyd yr ymylon i gyd yn 2, yna mae'r cyfesurynnau Cartesaidd yn

(±1, ±1, ±1)

ond mae'r yn cynnwys holl bwyntiau (x₀, x₁, x₂) gyda −1 < x_i < 1 am bob i.

Yr hafaliad o fewn R³

Mewn geometreg dadansoddol, arwyneb ciwb gyda'i ganol yn (x₀, y₀, z₀) a hyd ei ymylon yn 2a yw 'locws' y pwyntiau (x, y, z) fel bod

$\max\{|x-x_{0}|,|y-y_{0}|,|z-z_{0}|\}=a.$