Basileios II: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 08:45, 1 Medi 2009

Ymerawdwr Bysantaidd rhwng 976 a 1025 oedd Basileios II, hefyd Basil II (Groeg: Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος, Basileios II Boulgaroktonos, "lladdwr y Bwlgariaid" (958 - 15 Rhagfyr 1025). Cyrhaeddodd yr Ymerodraeth Fysantaidd un o uchafbwyntiau ei grym yn ystod ei deyrnasiad ef.

Roedd Basileios yn fab i'r ymerawdwr Romanos II, ond bu ei dad farw yn 963 pan nad oedd ond pump oed. Ail-briododd ei fam, Theophano, ag un o gadfridogion Romanos, a ddaeth yn ymerawdwr fel Nikephoros II Phokas. Llofruddiwyd Nikephoros yn 969, a daeth cadfridog arall, Ioan I Tzimisces, yn ymwerawdwr. Erbyn iddo ef farw ar 10 Ionawr, 976, roedd Basileios yn ddigon hen i ddod i'r orsedd,

Ar ddechrau ei deyrnasiad, roedd gweinyddiaeth yr ymerodraeth yn nwylo yr eunuch Basileios Lekapenos, oedd yn fab anghyfreithlon i'r ymerawdwr Romanos I). Roedd dau o dirfeddianwyr mawr Asia Leiaf, Bardas Skleros a Bardas Phokas, mewn gwrthryfel yn erbyn yr ymerodraeth. Arweiniodd Basileios y fyddin yn eu herbyn a'u gorchfygu, Skleros yn 979 a Phokas yn 989. Gwnaeth gynghrair a Vladimir I, tywysog Kiev, a yrrodd lawer o filwyr iddo. Yn fuan wedyn, alltudiwyd Basileios Lekapenos.

Roedd Basileios yn filwr galluog, a bu'n ymladd llawer yn erbyn yr Arabiaid, oedd yn gwarchae ar Aleppo ac yn bygwth Antioch. Enillodd Basileios nifer o fwydrau yn eu herbyn yn Syria yn 995, gan anrheithio dinasoedd cyn belled a Tripoli ac ychwanegu'r rhan fwyaf o Syria at yr ymerodraeth.

Bu'n ymladd llawer yn erbyn Samuil, ymerawdwr Bwlgaria hefyd, gan warchae ar Sredets (Sofia) yn 986. Methodd gipio'r ddinas, a gorchfygwyd ef ym Mrwydr Trayanovi Vrata ar y ffordd yn ôl i Thrace. Collwyd Moesia i'r Bwlgariaid am gyfnod, ond gallodd Basileios ei hennill yn ôl yn 1001 - 1002. Cipiodd Skopje yn 1003 a Durazzo yn 1005. Ar 29 Gorffennaf, 1014, enillodd Basileios fuddugoliaeth fawr dros y Bwlgariaid ym Mrwydr Kleidion. Dywedir iddo gymeryd 15,000 o garcharorion, a dallu 99 o bob cant ohonynt. Ildiodd Bwlgaria yn derfynol yn 1018, ac yn ddiweddarach ildiodd y Serbiaid hefyd, gan ddod a ffîn yr ymerodraeth at Afon Donaw am y tro cyntaf mewn pedair canrif. Bu hefyd yn ymladd yn erbyn y Khazar, a chipiodd dde y Crimea oddi wrthynt.

Yn ddiweddarach, bu'n ymladd yn erbyn y Persiaid, gan ennill Armenia yn ôl i'r ymerodraeth am y tro cyntaf ers dwuy ganrif. Concrwyd rhan o dde yr Eidal hefyd, a phan fu Basileios farw ar 15 Rhagfyr 1025, roedd ar ganol cynllunio ymgyrch i ad-ennill ynys Sicilia.

Rhagflaenydd :
Ioan I Tzimiskes
969 - 976

Ymerodron Bysantaidd
Basileios II
976 - 1025

Olynydd :
Cystennin VIII Porphyrogentius
1025 - 1028

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
-[[image:Basilios_II.jpg|thumb|Basileios II, llun mewn llawysgrif o'r [[11eg ganrif]].]]
+[[Delwedd:Basilios_II.jpg|thumb|Basileios II, llun mewn llawysgrif o'r [[11eg ganrif]].]]
-[[Yr Ymerodraeth Fysantaidd|Ymerawdwr Bysantaidd]] rhwng [[976]] a [[1025]] oedd '''Basileios  II''', hefyd '''Basil II''' ([[Groeg (iaith)|Groeg]]: Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος, ''Basileios II Boulgaroktonos'', "lladdwr y Bwlgariaid"  ([[958]] - [[15 Rhagfyr]] [[1025]]). Cyrhaeddodd yr Ymerodraeth Fysantaidd un o uchafbwyntiau ei grym yn ystod ei deyrnasiad ef.
+[[Yr Ymerodraeth Fysantaidd|Ymerawdwr Bysantaidd]] rhwng [[976]] a [[1025]] oedd '''Basileios II''', hefyd '''Basil II''' ([[Groeg (iaith)|Groeg]]: Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος, ''Basileios II Boulgaroktonos'', "lladdwr y Bwlgariaid" ([[958]] - [[15 Rhagfyr]] [[1025]]). Cyrhaeddodd yr Ymerodraeth Fysantaidd un o uchafbwyntiau ei grym yn ystod ei deyrnasiad ef.
-Roedd Basileios yn fab i'r ymerawdwr [[Romanos II]], ond bu ei dad farw yn 963 pan nad oedd ond pump oed. Ail-briododd ei fam, Theophano, ag un o gadfridogion Romanos, a ddaeth yn ymerawdwr fel  [[Nikephoros II]] Phokas. Llofruddiwyd Nikephoros yn 969, a daeth cadfridog arall, [[Ioan I Tzimisces]], yn ymwerawdwr. Erbyn iddo ef farw ar [[10 Ionawr]], [[976]], roedd Basileios yn ddigon hen i ddod i'r orsedd,
+Roedd Basileios yn fab i'r ymerawdwr [[Romanos II]], ond bu ei dad farw yn 963 pan nad oedd ond pump oed. Ail-briododd ei fam, Theophano, ag un o gadfridogion Romanos, a ddaeth yn ymerawdwr fel [[Nikephoros II]] Phokas. Llofruddiwyd Nikephoros yn 969, a daeth cadfridog arall, [[Ioan I Tzimisces]], yn ymwerawdwr. Erbyn iddo ef farw ar [[10 Ionawr]], [[976]], roedd Basileios yn ddigon hen i ddod i'r orsedd,
 Ar ddechrau ei deyrnasiad, roedd gweinyddiaeth yr ymerodraeth yn nwylo yr [[eunuch]] [[Basileios Lekapenos]], oedd yn fab anghyfreithlon i'r ymerawdwr [[Romanos I]]). Roedd dau o dirfeddianwyr mawr [[Asia Leiaf]], [[Bardas Skleros]] a [[Bardas Phocas|Bardas Phokas]], mewn gwrthryfel yn erbyn yr ymerodraeth. Arweiniodd Basileios y fyddin yn eu herbyn a'u gorchfygu, Skleros yn 979 a Phokas yn 989. Gwnaeth gynghrair a [[Vladimir I, tywysog Kiev]], a yrrodd lawer o filwyr iddo. Yn fuan wedyn, alltudiwyd Basileios Lekapenos.
@@ Llinell 9: / Llinell 9: @@
 Roedd Basileios yn filwr galluog, a bu'n ymladd llawer yn erbyn yr Arabiaid, oedd yn gwarchae ar [[Aleppo]] ac yn bygwth [[Antioch]]. Enillodd Basileios nifer o fwydrau yn eu herbyn yn [[Syria]] yn 995, gan anrheithio dinasoedd cyn belled a [[Tripoli]] ac ychwanegu'r rhan fwyaf o Syria at yr ymerodraeth.
-Bu'n ymladd llawer yn erbyn [[Samuil, ymerawdwr Bwlgaria]] hefyd, gan warchae ar Sredets ([[Sofia]]) yn 986. Methodd gipio'r ddinas, a gorchfygwyd ef ym Mrwydr Trayanovi Vrata ar y ffordd yn ôl i Thrace. Collwyd [[Moesia]] i'r Bwlgariaid am gyfnod, ond gallodd Basileios ei hennill yn ôl yn 1001 - 1002. Cipiodd  [[Skopje]] yn 1003 a [[Durazzo]] yn 1005. Ar [[29 Gorffennaf]], [[1014]], enillodd Basileios fuddugoliaeth fawr dros y Bwlgariaid ym Mrwydr  Kleidion. Dywedir iddo gymeryd 15,000 o garcharorion, a dallu 99 o bob cant ohonynt. Ildiodd Bwlgaria yn derfynol yn 1018, ac yn ddiweddarach ildiodd y [[Serbiaid]] hefyd, gan ddod a ffîn yr ymerodraeth at [[Afon Donaw]] am y tro cyntaf mewn pedair canrif. Bu hefyd yn ymladd yn erbyn y [[Khazar]], a chipiodd dde y [[Crimea]] oddi wrthynt.
+Bu'n ymladd llawer yn erbyn [[Samuil, ymerawdwr Bwlgaria]] hefyd, gan warchae ar Sredets ([[Sofia]]) yn 986. Methodd gipio'r ddinas, a gorchfygwyd ef ym Mrwydr Trayanovi Vrata ar y ffordd yn ôl i Thrace. Collwyd [[Moesia]] i'r Bwlgariaid am gyfnod, ond gallodd Basileios ei hennill yn ôl yn 1001 - 1002. Cipiodd [[Skopje]] yn 1003 a [[Durazzo]] yn 1005. Ar [[29 Gorffennaf]], [[1014]], enillodd Basileios fuddugoliaeth fawr dros y Bwlgariaid ym Mrwydr Kleidion. Dywedir iddo gymeryd 15,000 o garcharorion, a dallu 99 o bob cant ohonynt. Ildiodd Bwlgaria yn derfynol yn 1018, ac yn ddiweddarach ildiodd y [[Serbiaid]] hefyd, gan ddod a ffîn yr ymerodraeth at [[Afon Donaw]] am y tro cyntaf mewn pedair canrif. Bu hefyd yn ymladd yn erbyn y [[Khazar]], a chipiodd dde y [[Crimea]] oddi wrthynt.
-Yn ddiweddarach, bu'n ymladd yn erbyn y [[Persia|Persiaid]], gan ennill [[Armenia]] yn ôl i'r ymerodraeth am y tro cyntaf ers dwuy ganrif. Concrwyd rhan o dde [[yr Eidal]] hefyd, a phan fu Basileios farw ar [[15 Rhagfyr]] [[1025]], roedd ar ganol cynllunio ymgyrch i ad-ennill ynys [[Sicilia]].
+Yn ddiweddarach, bu'n ymladd yn erbyn y [[Persia]]id, gan ennill [[Armenia]] yn ôl i'r ymerodraeth am y tro cyntaf ers dwuy ganrif. Concrwyd rhan o dde [[yr Eidal]] hefyd, a phan fu Basileios farw ar [[15 Rhagfyr]] [[1025]], roedd ar ganol cynllunio ymgyrch i ad-ennill ynys [[Sicilia]].
 {| border=2 align="center" cellpadding=5
@@ Llinell 29: / Llinell 29: @@
 {{Cyswllt erthygl ddethol|it}}
-[[bg:Василий II (Византийска империя)]]
+[[bg:Василий ІІ Българоубиец]]
 [[ca:Basili II]]
 [[cs:Basileios II. Bulgaroktonos]]