Orléans: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
BDim crynodeb golygu |
||
| Llinell 2: | Llinell 2: | ||
:''Erthygl am y ddinas yn Ffrainc yw hon. Gweler hefyd [[Orleans (gwahaniaethu)]].'' |
:''Erthygl am y ddinas yn Ffrainc yw hon. Gweler hefyd [[Orleans (gwahaniaethu)]].'' |
||
Dinas hanesyddol yng ngogledd canolbarth [[Ffrainc]], |
Dinas hanesyddol yng ngogledd canolbarth [[Ffrainc]] yw '''Orléans''', sy'n brifddinas weinyddol ''[[département]]'' [[Loiret]] a rhanbarth [[Centre]] hefyd. Gorwedd ar lan [[Afon Loire]] 116 km i'r de-orllewin o [[Paris|Baris]]. Gelwir ei thrigolion yn ''Orléanais''. Mae'n sedd [[esgobaeth]] ers y 4edd ganrif. Enwir dinas [[New Orleans]] (''Nouvelle Orléans'') yn yr [[Unol Daleithiau]] ar ôl Orléans. |
||
Yn [[1428]], yn ystod [[y Rhyfel Can Mlynedd]], roedd y Saeson yn gwarchae ar ddinas Orléans. Yn [[1429]], perswadiodd merch ieuanc o blith y werin, [[Jeanne d’Arc]], y Dauphin, [[Siarl VII, brenin Ffrainc|Siarl VII]], i’w gyrru i godi’r gwarchae, gan ddweud ei bod wedi cael gweledigaeth gan Dduw yn gorchymyn iddi yrru’r Saeson allan. Llwyddodd i godi’r gwarchae o fewn naw diwrnod, ac ysbrydolodd y Ffrancwyr i gipio nifer o gaerau’r Saeson ar hyd [[Afon Loire]]. Yn fuan wedyn, cafodd y Ffrancwyr fuddugoliaeth dros y Saeson ym Mrwydr Patay. Coronwyd y Dauphin yn [[Reims]] fel Siarl VII, gyda Jeanne yn ei arwain i'w goroni. |
Yn [[1428]], yn ystod [[y Rhyfel Can Mlynedd]], roedd y Saeson yn gwarchae ar ddinas Orléans. Yn [[1429]], perswadiodd merch ieuanc o blith y werin, [[Jeanne d’Arc]], y Dauphin, [[Siarl VII, brenin Ffrainc|Siarl VII]], i’w gyrru i godi’r gwarchae, gan ddweud ei bod wedi cael gweledigaeth gan Dduw yn gorchymyn iddi yrru’r Saeson allan. Llwyddodd i godi’r gwarchae o fewn naw diwrnod, ac ysbrydolodd y Ffrancwyr i gipio nifer o gaerau’r Saeson ar hyd [[Afon Loire]]. Yn fuan wedyn, cafodd y Ffrancwyr fuddugoliaeth dros y Saeson ym Mrwydr Patay. Coronwyd y Dauphin yn [[Reims]] fel Siarl VII, gyda Jeanne yn ei arwain i'w goroni. |
||
| Llinell 16: | Llinell 16: | ||
*[[Charles Péguy]] (1873 - 1914), bardd |
*[[Charles Péguy]] (1873 - 1914), bardd |
||
==Dolenni allanol== |
|||
* |
*{{eicon fr}} [http://www.orleans.fr/ Gwefan swyddogol y ddinas] |
||
| ⚫ | |||
[[Categori:Dinasoedd Ffrainc]] |
[[Categori:Dinasoedd Ffrainc]] |
||
[[Categori:Loiret]] |
[[Categori:Loiret]] |
||
[[Categori:Centre]] |
[[Categori:Centre]] |
||
| ⚫ | |||
[[af:Orléans]] |
[[af:Orléans]] |
||
Fersiwn yn ôl 16:32, 24 Awst 2009
- Erthygl am y ddinas yn Ffrainc yw hon. Gweler hefyd Orleans (gwahaniaethu).
Dinas hanesyddol yng ngogledd canolbarth Ffrainc yw Orléans, sy'n brifddinas weinyddol département Loiret a rhanbarth Centre hefyd. Gorwedd ar lan Afon Loire 116 km i'r de-orllewin o Baris. Gelwir ei thrigolion yn Orléanais. Mae'n sedd esgobaeth ers y 4edd ganrif. Enwir dinas New Orleans (Nouvelle Orléans) yn yr Unol Daleithiau ar ôl Orléans.
Yn 1428, yn ystod y Rhyfel Can Mlynedd, roedd y Saeson yn gwarchae ar ddinas Orléans. Yn 1429, perswadiodd merch ieuanc o blith y werin, Jeanne d’Arc, y Dauphin, Siarl VII, i’w gyrru i godi’r gwarchae, gan ddweud ei bod wedi cael gweledigaeth gan Dduw yn gorchymyn iddi yrru’r Saeson allan. Llwyddodd i godi’r gwarchae o fewn naw diwrnod, ac ysbrydolodd y Ffrancwyr i gipio nifer o gaerau’r Saeson ar hyd Afon Loire. Yn fuan wedyn, cafodd y Ffrancwyr fuddugoliaeth dros y Saeson ym Mrwydr Patay. Coronwyd y Dauphin yn Reims fel Siarl VII, gyda Jeanne yn ei arwain i'w goroni.
Dioddefodd y ddinas lawer o ddifrod yn yr Ail Ryfel Byd, yn enwedig yn 1940, ond mae'r eglwys gadeiriol ganoloesol yn dal i sefyll. Mae Neuadd Dref Orléans (hôtel de ville) yn dyddio o'r 16fed ganrif.
Adeiladau a chofadeiladau
- Canolfan Charles Peguy
- Tŷ Jeanne d'Arc
Enwogion
- Gustave Lanson (1857 - 1934), hanesydd
- Charles Péguy (1873 - 1914), bardd
Dolenni allanol
- (Ffrangeg) Gwefan swyddogol y ddinas
