Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: zh-yue:拱; cosmetic changes
TobeBot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: war:Arko
Llinell 54: Llinell 54:
[[uk:Арка]]
[[uk:Арка]]
[[vls:Boge (bouwkunde)]]
[[vls:Boge (bouwkunde)]]
[[war:Arko]]
[[zh:拱]]
[[zh:拱]]
[[zh-min-nan:Oân-kong]]
[[zh-min-nan:Oân-kong]]

Fersiwn yn ôl 09:57, 14 Awst 2009

Pont Rufeinig yn Alcántara, Sbaen.

Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.

Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.

Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.