Siwgr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Almabot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: war:Asukar |
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: lv:Cukurs |
||
| Llinell 65: | Llinell 65: | ||
[[la:Saccharosium]] |
[[la:Saccharosium]] |
||
[[lt:Cukrus]] |
[[lt:Cukrus]] |
||
[[lv:Cukurs]] |
|||
[[mk:Шеќер]] |
[[mk:Шеќер]] |
||
[[ml:പഞ്ചസാര]] |
[[ml:പഞ്ചസാര]] |
||
Fersiwn yn ôl 03:36, 10 Awst 2009
Fath o garbohydrad yw siwgr, a'r hyn a ddefnyddir i baratoi bwyd yw'n grisialau gwyn, sef swcros. Y siwgr sydd mewn celloedd blanhigion neu anifeiliaid yw glwcos.
Cemeg
Mewn biocemeg, mae siwgr yn moleciwl carbohydrad symlaf, sef monosaccharid a disaccharid. Mae siwgr yn cynnwys grŵp aldehyd (-CHO) neu grŵp keton (C=O) gan bondiau dwbl carbon-ocsigen a mae siwgr amlaf yn (CH2O)n gan yr n yn rhwybeth rhwng 3 a 7. Beth bynnag, mae deoxyribos yn eithriad am fod ef yn siwgr heb ocsigen.
Rhennir siwgr ar ôl ei cynnwys carbon hefyd, ac er enghraifft mae siwgr trios (C3H6O3) a siwgr pentos. Mae siwgr pentos yn cynnwys ribos a deocsiribos sydd mewn asid niwcleig (DNA). Mae siwgr hecsos yn cynnwys glwcos (ATP) sydd yn bwysig i gynhyrchu ynny. Mae planhigion yn cynhyrchu glwcos (C6H12O6) yn ystod ffotosynthesis ac yn ei droi hi i starts i'w storio.
Siwgr sydd yn rhoi flas i fwyd
Cynhyrchir siwgr o wialenni siwgr, betys siwgr neu palmwydd siwgr. Gwledydd sydd yn cynhyrchu siwgr yw'n cynnwys Awstralia, Brasil a Thailand, ond mae'r cynhyrchwyr bennaf yn wledydd America Ladin, y Môr Caribî a'r Dwyrain Pell.