Arrondissements Ffrainc

Mae 342 o arrondissements Ffrainc, sef is-raniadau o 100 département Ffrainc. Mae arrondissement yn cyfateb yn fras i 'gylch' lleol neu ardal yn Gymraeg, ond does dim uned llywodraeth leol yng Nghymru a Phrydain sy'n cyfateb yn union iddo.

Gelwir prifddinas arrondissement yn sous-préfecture. Pan mae'r arrondissement yn cynnwys préfecture (prif-ddinas) y département, y préfecture hwnnw yw prif-ddinas yr arrondissement yn ogystal.

Rhennir yr arrondissements yn bellach yn cantons a communes (Cymunedau).

Rhennir Paris, Lyon a Marseille hefyd yn arrondissements trefol: ni ddylir drysu rhain gyda'r arrondissements a ddisgrifir yn yr erthygl hon.

Rôl a gweinyddiaeth

Mae gweinyddiaeth arrondissement wedi ei neilltuo i sous-préfet sy'n cynorthwyo préfet y département.

Yn wahanol i régions (rhanbarthau), départements a communes, nid oes gan yr arrondissements y statws o fod yn endidau cyfreithiol yng nghyfraith gyhoeddus y wlad. Yn ogystal, ac yn wahanol i'r is-raniadau eraill, nid ydynt yn cael eu rhedeg gan swyddogion sydd wedi cael eu hethol, ond gan swyddogion a benodir gan Arlywydd Ffrainc ei hun.

Hanes

Cynigwyd y syniad o gael arrondissements sawl gwaith fel diwygiad gweinyddol yn ystod yr Ancien Régime, yn nodweddiadol gan intendant Bretagne, généralité Caze de La Bove, yn ei Mémoire concernant les subdélégués de l'intendance de Bretagne yn 1775.

Crewyd yr arrondissements dan y Loi du 28 pluviôse ym mlwyddyn VIII o'r Calendr Gweriniaethol (17 Chwefror 1800) gan ddisodli districts. Maen rhai cyfnodau yn hanes Ffrainc, maent wedi chwarae rhôl mewn etholiadau deddfwriaethol, yn arbennig yn ystod y Drydedd Weriniaeth. Cysidrwyd deddf 10 Medi 1926, a ddileodd 106 o arrondissements am resymau ariannol, i fod yn driniaeth etholaethol gan lawer.

Ystadegau

Tri neu bedwar o arrondissements sydd gan y rhan fwyaf o'r départements. Dim ond un sydd gan départements Paris a Territoire de Belfort, tra bod gan département Moselle naw.