Asyriaid

Grŵp ethnig Semitaidd yw'r Asyriaid sydd yn frodorol i'r Dwyrain Canol. Trigasant hyd at 1 miliwn ohonynt yn eu mamwlad, yn ucheldiroedd gogledd Irac, gogledd Iran, de-ddwyrain Twrci, a gogledd-ddwyrain Syria. Mae rhyw 1–3 miliwn o Asyriaid, neu bobl o dras Asyriaidd, ar wasgar ar draws y byd. Maent yn Gristnogion sydd yn dilyn y ddefod Syrieg, ac yn siarad tafodieithoedd Aramaeg.

Maent yn disgyn o'r hen Asyriaid a fu'n boblogaeth Mesopotamia, Babilonia, ac Ymerodraeth Asyria. Cawsant eu troi'n Gristnogion yn y 4g, a throdd rhai ohonynt yn Nestoriaid yn sgil y sgism yn y 5g. Cafodd nifer ohonynt eu lladd yng ngoresgyniadau'r Arabiaid yn y 7g, y Mongolwyr yn y 13g, a'r Tyrciaid yn y 14g. Yn sgil gorchfygiad Ymerodraeth yr Otomaniaid yn 1638, unodd y cymunedau Asyriaidd mewn ymgais i gadw eu ffydd. Yn y cyfnod 1914–1924, bu farw cannoedd o filoedd o Asyriaid mewn hil-laddiad gan yr Otomaniaid a'r Persiaid.