Catraeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
brwydrau Cymru |
manion |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Enw lle sy'n ymddangos yn y farddoniaeth Gymraeg gynharaf, [[yr Hengerdd]], o'r [[Hen Ogledd]] yw '''Catraeth'''. |
Enw lle sy'n ymddangos yn y farddoniaeth Gymraeg gynharaf, sef [[yr Hengerdd]], o'r [[Hen Ogledd]] yw '''Catraeth'''. |
||
Ceir y cyfeiriadau mwyaf adnabyddus at y lle yn ''[[Y Gododdin]]''', sy'n cyfeirio at frwydr a ymladdwyd efallai tua'r flwyddyn [[600]]. Dywedir yma fod brenin y Gododdin, Mynyddog Mwynfawr, wedi casglu rhyfelwyr o nifer o deyrnasoedd Brythonig ac wedi daparu gwledd iddynt am flwyddyn yn ei neuadd yn Din Eidyn ([[Caeredin]] heddiw), cyn eu gyrru ar ymgyrch i Gatraeth. Mae'n amlwg fod Catraeth ym meddiant yr [[Eingl]] ar y pryd. Lladdwyd bron y cyfan ohonynt mewn brwydr yn erbyn byddin enfawr y gelyn. Ceir cyfeiriadau at yr arwyr yn mynd i Gatraeth ar ddechrau amryw o'r penillion, er enghraifft " |
Ceir y cyfeiriadau mwyaf adnabyddus at y lle yn ''[[Y Gododdin]]''', sy'n cyfeirio at frwydr a ymladdwyd efallai tua'r flwyddyn [[600]]. Dywedir yma fod brenin y Gododdin, Mynyddog Mwynfawr, wedi casglu rhyfelwyr o nifer o deyrnasoedd [[Brythoniaid|Brythonig]] ac wedi daparu gwledd iddynt am flwyddyn yn ei neuadd yn Din Eidyn ([[Caeredin]] heddiw), cyn eu gyrru ar ymgyrch i Gatraeth. Mae'n amlwg fod Catraeth ym meddiant yr [[Eingl]] ar y pryd. Lladdwyd bron y cyfan ohonynt mewn brwydr yn erbyn byddin enfawr y gelyn. Ceir cyfeiriadau at yr arwyr yn mynd i Gatraeth ar ddechrau amryw o'r penillion, er enghraifft "Gwŷr a aeth Gatraeth gan wawr". |
||
Yng [[Canu Taliesin|Nghanu Taliesin]], sy'n perthyn efallai i gyfnod ychydig yn gynharach, cyferchir [[Urien Rheged]], arglwydd [[Rheged]] fel 'Gwledig Catraeth' (Brenin Catraeth). |
Yng [[Canu Taliesin|Nghanu Taliesin]], sy'n perthyn efallai i gyfnod ychydig yn gynharach, cyferchir [[Urien Rheged]], arglwydd [[Rheged]] fel 'Gwledig Catraeth' (Brenin Catraeth). |
||
Yr ysgolhaig Cymreig [[Thomas Stephens]] yn y [[19eg ganrif]] oedd y cyntaf i gynnig mai [[Catterick]] yn [[Swydd Efrog]] yng ngogledd [[Lloegr]] oedd "Catraeth". Derbyniwyd hyn gan Syr [[Ifor Williams]] a chan y rhan o ysgolheigion ers hynny. |
Yr ysgolhaig Cymreig [[Thomas Stephens]] yn y [[19eg ganrif]] oedd y cyntaf i gynnig mai [[Catterick]] yn [[Swydd Efrog]] yng ngogledd [[Lloegr]] oedd "Catraeth". Derbyniwyd hyn gan Syr [[Ifor Williams]] a chan y rhan fwyaf o ysgolheigion ers hynny. |
||
Fersiwn yn ôl 12:25, 15 Mehefin 2009
Enw lle sy'n ymddangos yn y farddoniaeth Gymraeg gynharaf, sef yr Hengerdd, o'r Hen Ogledd yw Catraeth.
Ceir y cyfeiriadau mwyaf adnabyddus at y lle yn Y Gododdin', sy'n cyfeirio at frwydr a ymladdwyd efallai tua'r flwyddyn 600. Dywedir yma fod brenin y Gododdin, Mynyddog Mwynfawr, wedi casglu rhyfelwyr o nifer o deyrnasoedd Brythonig ac wedi daparu gwledd iddynt am flwyddyn yn ei neuadd yn Din Eidyn (Caeredin heddiw), cyn eu gyrru ar ymgyrch i Gatraeth. Mae'n amlwg fod Catraeth ym meddiant yr Eingl ar y pryd. Lladdwyd bron y cyfan ohonynt mewn brwydr yn erbyn byddin enfawr y gelyn. Ceir cyfeiriadau at yr arwyr yn mynd i Gatraeth ar ddechrau amryw o'r penillion, er enghraifft "Gwŷr a aeth Gatraeth gan wawr".
Yng Nghanu Taliesin, sy'n perthyn efallai i gyfnod ychydig yn gynharach, cyferchir Urien Rheged, arglwydd Rheged fel 'Gwledig Catraeth' (Brenin Catraeth).
Yr ysgolhaig Cymreig Thomas Stephens yn y 19eg ganrif oedd y cyntaf i gynnig mai Catterick yn Swydd Efrog yng ngogledd Lloegr oedd "Catraeth". Derbyniwyd hyn gan Syr Ifor Williams a chan y rhan fwyaf o ysgolheigion ers hynny.