Cywydd deuair hirion: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
parhau
manion
Llinell 1: Llinell 1:
{{24 mesur}}
{{24 mesur}}
Ffurfir y '''Cywydd Deuair Hirion''' (neu '''[[Cywydd]]''') o gwpledi sy'n odli, saith sillaf i bob llinell, a phob llinell mewn [[cynghanedd]]. Rhaid i un brifodl fod yn acennog a'r llall yn ddiacen, er nad oes ots ym mha drefn y gwneir hynny. Er engraifft,
Ffurfir y '''cywydd deuair hirion''' o gwpledi sy'n odli, saith sillaf i bob llinell, a phob llinell mewn [[cynghanedd]]. Dyma'r ffurf fwyaf cyffredin o lawer ar y [[cywydd]]. Rhaid i un brifodl fod yn acennog a'r llall yn ddiacen, er nad oes ots ym mha drefn y gwneir hynny.

Dyma enghraifft gan [[Waldo Williams]]:


:Pa eisiau dim hapusach,
:Pa eisiau dim hapusach,
Llinell 7: Llinell 9:
:A hwylio toc i gael tŷ.
:A hwylio toc i gael tŷ.


Un o'r mesurau pwysicaf, os nad y pwysicaf oll, yw'r cywydd deuair hirion.<ref>''Anghenion y Gynghanedd'', Alan Llwyd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1973.</ref>
([[Waldo Williams]])


O'r [[traethodl]] y datblygodd y cywydd, mesur a fu'n boblogaidd gan y beirdd israddol a elwir yn [[Glêr]]. Os oes mwy neu lai o sillafau mewn llinell, dywedir fod [[torr mesur]] ynddo a chaiff ei gyfrif yn fai. Ni chaniateir [[cynghanedd lusg]] yn ail linell y cwpled. Fel arfer ceir amrywiaeth yn y brifodl, ond mae llawer o feirdd yn dewis canu cywyddau unodl.
Un o'r mesurau pwysicaf, os nad y pwysicaf oll, yw'r cywydd deuair hirion.<ref>Anghenion y Gynghanedd gan Alan Llwyd, Gwasg Prifysgol Cymru 1973.</ref>

O'r [[traethodl]] y datblygodd y cywydd, mesur mwy israddol. Os oes mwy neu lai o sillafau mewn llinell, dywedir fod [[torr mesur]] ynddo a chaiff ei gyfrif yn fai. Ni chaniateir [[cynghanedd lusg]] yn ail linell y cwpled. Fel arfer ceir amrywiaeth yn y brifodl, ond mae llawer o feirdd yn dewis canu cywyddau unodl.

===Gweler hefyd===
* [[Cywydd]]


==Cyfeiriadau==
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
{{cyfeiriadau}}

==Gweler hefyd==
* [[Cywydd]]
* [[Pedair mesur ar hugain]]


{{eginyn llenyddiaeth}}
{{eginyn llenyddiaeth}}

Fersiwn yn ôl 15:20, 3 Mehefin 2009

Y pedwar mesur ar hugain
Sion Cent
Y pedwar mesur ar hugain yw'r gyfundrefn o fesurau caeth a ddaeth yn ganon awdurdodol ym marddoniaeth Gymraeg yr Oesoedd Canol Diweddar, sef cyfnod Beirdd yr Uchelwyr.
Y blwch hwn: gweld  sgwrs  golygu

Ffurfir y cywydd deuair hirion o gwpledi sy'n odli, saith sillaf i bob llinell, a phob llinell mewn cynghanedd. Dyma'r ffurf fwyaf cyffredin o lawer ar y cywydd. Rhaid i un brifodl fod yn acennog a'r llall yn ddiacen, er nad oes ots ym mha drefn y gwneir hynny.

Dyma enghraifft gan Waldo Williams:

Pa eisiau dim hapusach,
Na byd yr aderyn bach?
Byd o hedfan a chanu
A hwylio toc i gael tŷ.

Un o'r mesurau pwysicaf, os nad y pwysicaf oll, yw'r cywydd deuair hirion.[1]

O'r traethodl y datblygodd y cywydd, mesur a fu'n boblogaidd gan y beirdd israddol a elwir yn Glêr. Os oes mwy neu lai o sillafau mewn llinell, dywedir fod torr mesur ynddo a chaiff ei gyfrif yn fai. Ni chaniateir cynghanedd lusg yn ail linell y cwpled. Fel arfer ceir amrywiaeth yn y brifodl, ond mae llawer o feirdd yn dewis canu cywyddau unodl.

Cyfeiriadau

  1. Anghenion y Gynghanedd, Alan Llwyd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1973.

Gweler hefyd

Eginyn erthygl sydd uchod am lenyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.