Stumog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
TXiKiBoT (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: kk:Асқазан |
dolen |
||
| Llinell 2: | Llinell 2: | ||
[[Delwedd:Gastrointestinal tract dim iaith.jpg|bawd|de|400px|1: [[stumog|y stumog]], 2: [[coluddyn mawr|y colon]], 3: [[coluddyn bach]], 4: [[rectwm]], 5: [[anws]], 6: [[cwlwm y coledd]], 7: [[y coluddyn dall]] (caecwm)]] |
[[Delwedd:Gastrointestinal tract dim iaith.jpg|bawd|de|400px|1: [[stumog|y stumog]], 2: [[coluddyn mawr|y colon]], 3: [[coluddyn bach]], 4: [[rectwm]], 5: [[anws]], 6: [[cwlwm y coledd]], 7: [[y coluddyn dall]] (caecwm)]] |
||
Organ ar ffurf bag o [[cyhyr|gyhyrau]] ydy'r '''stumog''', ac fe'i ceir yn y rhan fwyaf o [[mamal|famaliaid]]. Organ sy'n dal bwyd a'i dreulio'n rhanol fel rhan o'r [[system dreulio]]. Daw o'r gair Lladin ''stomachus'' (στόμαχος), sy'n golygu "stumog", "gwddf" neu "falchder". <ref>Saesneg: [http://www.etymonline.com/index.php?search=stomach&searchmode=none] Online Etymological Dictionary</ref> |
[[Organ (bioleg)|Organ]] ar ffurf bag o [[cyhyr|gyhyrau]] ydy'r '''stumog''', ac fe'i ceir yn y rhan fwyaf o [[mamal|famaliaid]]. Organ sy'n dal bwyd a'i dreulio'n rhanol fel rhan o'r [[system dreulio]]. Daw o'r gair Lladin ''stomachus'' (στόμαχος), sy'n golygu "stumog", "gwddf" neu "falchder". <ref>Saesneg: [http://www.etymonline.com/index.php?search=stomach&searchmode=none] Online Etymological Dictionary</ref> |
||
Bydd yr erthygl hon yn canolbwyntio'n bennaf ar stumogau dynol, er fod cryn debygrwydd rhyngddo â'r rhan fwyaf o [[anifail|anifeiliaid]],<ref>Saesneg: [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/275485/human-body] Stumogau anifeiliaid</ref> ar wahân i'r fuwch sy'n hollol wahanol. <ref> Saesneg:[http://uk.geocities.com/bacterial_ed/bacteria_and_food.htm Sut mae'r fuwch yn treulio ei bwyd.</ref> |
Bydd yr erthygl hon yn canolbwyntio'n bennaf ar stumogau dynol, er fod cryn debygrwydd rhyngddo â'r rhan fwyaf o [[anifail|anifeiliaid]],<ref>Saesneg: [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/275485/human-body] Stumogau anifeiliaid</ref> ar wahân i'r fuwch sy'n hollol wahanol. <ref> Saesneg:[http://uk.geocities.com/bacterial_ed/bacteria_and_food.htm Sut mae'r fuwch yn treulio ei bwyd.</ref> |
||
Fersiwn yn ôl 06:31, 31 Mai 2009
Organ ar ffurf bag o gyhyrau ydy'r stumog, ac fe'i ceir yn y rhan fwyaf o famaliaid. Organ sy'n dal bwyd a'i dreulio'n rhanol fel rhan o'r system dreulio. Daw o'r gair Lladin stomachus (στόμαχος), sy'n golygu "stumog", "gwddf" neu "falchder". [1]
Bydd yr erthygl hon yn canolbwyntio'n bennaf ar stumogau dynol, er fod cryn debygrwydd rhyngddo â'r rhan fwyaf o anifeiliaid,[2] ar wahân i'r fuwch sy'n hollol wahanol. [3]
Ei bwrpas
Mae tri prif bwrpas i'r stumog: lladd bacteria, torri'r darnau bwyd yn ddarnau llai er mwyn cael mwy o arwynebedd a chynal y bwyd am oriau a'i ollwng yn araf ac yn gyson. Ceir hylif asidig cryf ynddo i wneud y gwaith hwn, asid heidroclorig ydy hwnnw gyda pH o rhwng 1 a 2 - yn dibynnu ar ffactorau megis pa ran o'r diwrnod ydyw, y swm o fwyd a fwytwyd, cynnwys arall megis cyffuriau a ffactorau eraill. Yn yr hylif hwn y torrir y moleciwlau mawr yn rhai llai, fel y rhan gyntaf o'r broses dreulio - cyn gwthio'r bwyd i'r cam nesaf sef y coluddyn bach. Mae'r stumog dynol yn creu rhng 2.2 a 3 litr o'r asid gastrig hwn y dydd. Mae mwy ohono'n cael ei greu fin nos nac yn y bore. Gall y stumog ddal rhwng 2 a 4 litr o fwyd, gan ymestyn pan fo raid.