Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Purbo T (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: an:Arco (arquiteutura) |
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: vls:Boge (bouwkunde) |
||
Llinell 52: | Llinell 52: | ||
[[th:อาร์ช]] |
[[th:อาร์ช]] |
||
[[uk:Арка]] |
[[uk:Арка]] |
||
[[vls:Boge (bouwkunde)]] |
|||
[[zh:拱]] |
[[zh:拱]] |
||
[[zh-min-nan:Oân-kong]] |
[[zh-min-nan:Oân-kong]] |
Fersiwn yn ôl 18:02, 17 Mai 2009
Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.
Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.
Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.