Bwyd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 13:51, 28 Ebrill 2018

Sylwedd a fwyteir yw bwyd, sydd fel arfer yn ychwanegu maeth i'r organeb. Fel arfer planhigyn neu anifail yw ei darddiad ac mae'r maethynnau (ee carbohydrad, braster, protein, fitamin neu fwynau.^[1] Mae'r sylwedd yn cael ei amlyncu i'r organeb ee corff ac yn cael ei dreulio er mwyn darparu egni fel bod bywyd yn parhau a'r corff yn datblygu.

Yn hanesyddol, mae bodau dynol wedi sicrhau bwyd mewn dwy ffordd wahanol: hela a chasglu ac amaethyddiaeth. Heddiw, mae'r diwydiant bwyd yn darparu bwyd llawer o'r bwyd sydd ei angen gan boblogaeth sy'n parhau i gynyddu a cheir rheolau llym mewn llawer o wledydd er mwyn sicrhau fod y bwyd yn ddiogel i'w fwyta; ceir felly asiantau rhynwladol megis International Association for Food Protection, World Resources Institute, World Food Programme, Food and Agriculture Organization, a'r International Food Information Council. Ymhlith y problemau a materion maent yn eu hwynebu y mae: Cynaladwyedd, amrywiaeth biolegol, Newid hinsawdd, economeg maethynnau, twf poblogaeth, cyflenwi dŵr a'r mynediad at fwydydd.

Ystyrir yr hawl i gael bwyd yn un o'r prif hawliau dynol; deillia hyn o The International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR), a gydnabu'r "hawl i safon byw derbyniol, gan gynnwys cyflenwad digonol o fwyd" a "yr hawl sylfaenol i fod yn rhydd o newyn".

Ceir nifer o dechnegau er mwyn gwneud y bwyd yn fwy bwytadwy ac i wella'r blas gan gynnwys berwi, ffrio, mudferwi, pobi, potsio a rhostio.

Gweler hefyd

Cymru: Coginiaeth Cymru, Cwrw Cymreig, Bryn Williams
Ewrop: Crêpe (Llydaw), Kransekake (Norwy), Mosarela (yr Eidal)
Arall: Bwyd môr, Newyn Mawr Iwerddon

Cyfeiriadau

↑ "food". Encyclopedia Britannica (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-07-27. Cyrchwyd 2017-05-25. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)

[1] "food". Encyclopedia Britannica (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-07-27. Cyrchwyd 2017-05-25. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)

[1]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
 [[Delwedd:Foods.jpg|bawd|250px|Bwyd]]
 [[Delwedd:Saint David for Wales Illustration 1701.jpg|bawd|250px|Ysgythriad o 1701, gan nodi rhai o'r bwydydd a fwytwyd (yn ôl yr arlunydd!)]]
-Sylwedd a fwyteir yw '''bwyd''', sydd fel arfer yn ychwanegu [[maeth]] i'r organeb. Fel arfer [[planhigyn]] neu [[anifail]] yw ei darddiad ac mae'r maethynnau (ee [[carbohydrad]], [[braster]], [[protin]], [[fitamin]] neu fwynau.<ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/topic/food|title=food|work=Encyclopedia Britannica|access-date=2017-05-25|language=en|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170727134023/https://www.britannica.com/topic/food|archivedate=2017-07-27|df=}}</ref> Mae'r sylwedd yn cael ei amlyncu i'r organeb ee corff ac yn cael ei dreulio er mwyn darparu egni fel bod bywyd yn parhau a'r corff yn datblygu.
+Sylwedd a fwyteir yw '''bwyd''', sydd fel arfer yn ychwanegu [[maeth]] i'r organeb. Fel arfer [[planhigyn]] neu [[anifail]] yw ei darddiad ac mae'r maethynnau (ee [[carbohydrad]], [[braster]], [[protein]], [[fitamin]] neu fwynau.<ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/topic/food|title=food|work=Encyclopedia Britannica|access-date=2017-05-25|language=en|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170727134023/https://www.britannica.com/topic/food|archivedate=2017-07-27|df=}}</ref> Mae'r sylwedd yn cael ei amlyncu i'r organeb ee corff ac yn cael ei dreulio er mwyn darparu egni fel bod bywyd yn parhau a'r corff yn datblygu.
 Yn hanesyddol, mae bodau dynol wedi sicrhau bwyd mewn dwy ffordd wahanol: [[hela|hela a chasglu]] ac [[amaethyddiaeth]]. Heddiw, mae'r diwydiant bwyd yn darparu bwyd llawer o'r bwyd sydd ei angen gan boblogaeth sy'n parhau i gynyddu a cheir rheolau llym mewn llawer o wledydd er mwyn sicrhau fod y bwyd yn ddiogel i'w fwyta; ceir felly asiantau rhynwladol megis ''International Association for Food Protection'', ''World Resources Institute'', ''World Food Programme'', ''Food and Agriculture Organization'', a'r ''International Food Information Council''. Ymhlith y problemau a materion maent yn eu hwynebu y mae: [[Cynaladwyedd]], amrywiaeth biolegol, [[Newid hinsawdd]], economeg maethynnau, [[twf poblogaeth]], [[cyflenwi dŵr]] a'r mynediad at fwydydd.