Ysgol Brynhyfryd

Logo Ysgol Brynhyfryd

Yr ysgol ar y chwith a Moelydd Clwyd (gan gynnwys Moel Famau yn gefndir

Ysgol uwchradd gyfun yn Rhuthun, Sir Ddinbych yw Ysgol Brynhyfryd, ar gyfer plant 11 i 18 oed. Sefydlwyd yr ysgol yn wreiddiol yn 1898 o dan yr enw Ruthin County School for Girls, gyda bechgyn yr ardal yn teithio i Ddinbych i dderbyn eu haddysg. Yn 1938, cafodd ei hailenwi yn Brynhyfryd School, fe dderbyniodd yr ysgol fechgyn a merched a daeth plant i'r ysgol o dalgylch ehangach: hyd at chwe milltir i ffwrdd. Adnabyddwyd yr ysgol o dan ei henw Cymraeg ers yr 1970au. Roedd cryn waith adeiladu yn yr ysgol yn yr 1950au a'r 1970au cynnar. Cynyddodd y nifer o ddisgyblion o 700 i 1000 o fewn cwpl o flynyddoedd yn ystod yr 1970au, pan godwyd yr oedran gadael ysgol o 15 i 16. Arwyddair yr ysgol yw Nid dysg heb foes.

Roedd Brynhyfryd yn un o arloeswyr y Bagloriaeth Cymru.

Arolygiadau

Disyblion yr ysgol yng Nghwm Idwal

Arolwg 2000

Dywed adroddiad ESTYN 2000, fod tua 1230 o ddisgyblion yn yr ysgol yn 2000, a 240 ohonynt yn y chweched ddosbarth. Daeth 40% o'r dref a 60% o'r ardal wledig. Daeth 35% o’r disgyblion o gartrefi lle roedd y Gymraeg yn brif iaith y cartref, ac 1% o gartrefi lle nad oedd y Gymraeg na'r Saesneg yn brif iaith gartref. Gallai 40% siarad Cymraeg i safon iaith gyntaf. Daw tua 1% o’r disgyblion o gefndiroedd ethnig lliw ac yn siarad ieithoedd ar wahân i'r Saesneg neu’r Gymraeg gartref. Yn ôl yr adroddiad, roedd safon yr addysg yn dda.

Arolwg 2008

Cafwyd arolwg arall yn Rhagfyr 2008. Mae'r adroddiad i'w weld ar wefan yr ysgol.

Cyfleusterau

Mae hefyd rhwydwaith o gyfleusterau celf a Theatr John Ambrose, a gafodd ei enwi ar ôl cyn-brifathro o'r 1980au a'r 1990 au, agorwyd y theatr gan yr actor Rhys Ifans, a fagwyd yn Rhuthun ac oedd yn gyn-ddisgybl Ysgol Maes Garmon, yr Wyddgrug.

Yn 2003, adeiladwyd 20 dosbarth newydd yn yr ysgol i gymryd lle hen ystafelloedd symudol. Gwariwyd 1.6 milliwn o bunnoedd ar yr ysgol i'w gwella. Mae adeilad y chweched ddosbarth yn adeilad rhestredig Gradd II gan Cadw. Mae cyfleusterau chwaraeon yr ysgol yn cynnwys pwll nofio, ac yn cael eu defnyddio fel canolfan hamdden y dref hefyd.

Rhai enwogion

Staff

Bu'r hanesydd Frank Price Jones yn athro yn yr ysgol ar ôl y Rhyfel Byd Cyntaf. Bu awdures 'Lleian Llan Llŷr' sef Rhiannon Davies Jones hefyd ar staff yr ysgol, yn yr adran Gymraeg. Eleri E. Jones (yn wreiddiol o Abergele) yw pennaeth presenol yr ysgol.

Disgyblion

• Seren Gibson - Model
• Tom Pryce - Rasiwr ceir

Ysgolion cynradd yn nhalgylch yr ysgol

• Ysgol Cerrigydrudion
• Ysgol Dinamel
• Ysgol Rhewl
• Ysgol Cyffylliog
• Ysgol Pen Barras
• Ysgol Llanrhaeadr Dyffryn Clwyd
• Ysgol Maes Hyfryd

Dolenni allanol

• Gwefan yr ysgol
• Tabl cynghrair 2000
• Hysbyslythyr i'r rhieni, Gwanwyn 2009.