Augusta Hall, Arglwyddes Llanofer: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) |
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen person/Wicidata | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}} |
{{Gwybodlen person/Wicidata | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}} |
||
[[Delwedd:Augusta Hall.jpg|bawd|Augusta Hall]] |
|||
| ⚫ | |||
Noddwraig y celfyddydau, y diwylliant gwerin a'r iaith Gymraeg oedd '''Augusta Hall, Arglwyddes Llanofer''' ([[21 Mawrth]] [[1802]] - [[17 Ionawr]] [[1896]]), neu '''Augusta Waddington Hall'''; ganed yn '''Augusta Waddington'''. Roedd hi'n adnabyddus hefyd wrth yr [[enw barddol]] '''Gwenynen [[Gwent]]'''. Fe'i cofir yn bennaf fel dyfeisydd y [[Gwisg Gymreig draddodiadol|Wisg Gymreig]]. Roedd yn cefnogi'r Mudiad Dirwest, a chaeodd bob tafarn ar ei hystad. |
Noddwraig y celfyddydau, y diwylliant gwerin a'r iaith Gymraeg oedd '''Augusta Hall, Arglwyddes Llanofer''' ([[21 Mawrth]] [[1802]] - [[17 Ionawr]] [[1896]]), neu '''Augusta Waddington Hall'''; ganed yn '''Augusta Waddington'''. Roedd hi'n adnabyddus hefyd wrth yr [[enw barddol]] '''Gwenynen [[Gwent]]'''. Fe'i cofir yn bennaf fel dyfeisydd y [[Gwisg Gymreig draddodiadol|Wisg Gymreig]]. Roedd yn cefnogi'r Mudiad Dirwest, a chaeodd bob tafarn ar ei hystad. |
||
| Llinell 7: | Llinell 6: | ||
Ganed hi yn [[Llanofer]], gerllaw'r [[Y Fenni|Fenni]] yn [[Sir Fynwy]], yn ferch ieuengaf Benjamin Waddington, Ty Uchaf, Llanofer a'i wraig Georgina Port. Hi oedd etifedd ystad enfawr Llanorfer. Yn 1823, priododd [[Benjamin Hall]], priodas a unodd ei ystad ef yn [[Abercarn]] a'i hystad hi yn Llanofer; ar ôl ei gŵr yr enwyd "Big Ben". |
Ganed hi yn [[Llanofer]], gerllaw'r [[Y Fenni|Fenni]] yn [[Sir Fynwy]], yn ferch ieuengaf Benjamin Waddington, Ty Uchaf, Llanofer a'i wraig Georgina Port. Hi oedd etifedd ystad enfawr Llanorfer. Yn 1823, priododd [[Benjamin Hall]], priodas a unodd ei ystad ef yn [[Abercarn]] a'i hystad hi yn Llanofer; ar ôl ei gŵr yr enwyd "Big Ben". |
||
[[Delwedd:Arms of Baroness Llanover.svg|bawd|150px|chwith|Arfau Arglwyddes Llanofer]] |
[[Delwedd:Arms of Baroness Llanover.svg|bawd|150px|chwith|Arfau Arglwyddes Llanofer]] |
||
| ⚫ | |||
==Y Celfyddydau== |
==Y Celfyddydau== |
||
Fersiwn yn ôl 09:35, 17 Ebrill 2018
| Augusta Hall, Arglwyddes Llanofer | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Augusta Waddington  21 Mawrth 1802 Y Fenni |
| Bu farw | 17 Ionawr 1896 Llanofer |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | newyddiadurwr |
| Tad | Benjamin Waddington |
| Mam | Georgina Mary Ann Port |
| Priod | Benjamin Hall |
| Perthnasau | Mary Delany, Charlotte Berrington |
Noddwraig y celfyddydau, y diwylliant gwerin a'r iaith Gymraeg oedd Augusta Hall, Arglwyddes Llanofer (21 Mawrth 1802 - 17 Ionawr 1896), neu Augusta Waddington Hall; ganed yn Augusta Waddington. Roedd hi'n adnabyddus hefyd wrth yr enw barddol Gwenynen Gwent. Fe'i cofir yn bennaf fel dyfeisydd y Wisg Gymreig. Roedd yn cefnogi'r Mudiad Dirwest, a chaeodd bob tafarn ar ei hystad.
Magwraeth
Ganed hi yn Llanofer, gerllaw'r Fenni yn Sir Fynwy, yn ferch ieuengaf Benjamin Waddington, Ty Uchaf, Llanofer a'i wraig Georgina Port. Hi oedd etifedd ystad enfawr Llanorfer. Yn 1823, priododd Benjamin Hall, priodas a unodd ei ystad ef yn Abercarn a'i hystad hi yn Llanofer; ar ôl ei gŵr yr enwyd "Big Ben".
Y Celfyddydau
Roedd gan Arglwyddes Llanofer ddiddordeb mawr mewn astudiaethau Celtaidd, a dylanwadwyd arni gan Thomas Price (Carnhuanawc) wedi iddi ei gyfarfod mewn eisteddfod leol yn 1826. Dysgodd Carnhuanawc Gymraeg iddi, a chymerodd yr enw barddol "Gwenynen Gwent". Daeth yn aelod cynnar o gymdeithas Cymreigyddion Y Fenni. Yn Eisteddfod Caerdydd 1834, enillodd y wobr gyntaf am draethawd Advantages resulting from the Preservation of the Welsh language and National Costume of Wales. Roedd ganddi ddiddordeb arbennig yn y wisg Gymreig draddodiadol a hi a fu'n gyfrifol yn bennaf am ddyfeisio'r 'wisg genedlaethol' gyfarwydd gyda'i chlogyn goch a'r het dal ddu.
Cyhoeddi
Yn 1850, cynorthwyodd i sefydlu Y Gymraes, y cylchgrawn cyntaf i ferched yn Gymraeg. Cyhoeddodd lyfr ar goginio traddodiadol Cymreig, ac roedd ganddi ddiddordeb yn y delyn, gan gyflogi telynor preswyl yn Llanover Hall. Ariannodd eiriadur Cymraeg Daniel Silvan Evans.