Nanheudwy: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
|||
| Llinell 10: | Llinell 10: | ||
Pan dorrodd Powys yn ddau ddarn yn [[1160]], daeth Nanheudwy yn rhan o dywysogaeth [[Powys Fadog]]. Yn nes ymlaen byddai'n rhan o arglwyddiaeth Swydd y Waun ac o 1536 ymlaen daeth y rhan fwyaf o'r tir yn rhan o [[Sir Ddinbych]]. Heddiw mae'n cael ei rannu rhwng y Sir Ddinbych newydd a sir [[Powys]]. |
Pan dorrodd Powys yn ddau ddarn yn [[1160]], daeth Nanheudwy yn rhan o dywysogaeth [[Powys Fadog]]. Yn nes ymlaen byddai'n rhan o arglwyddiaeth Swydd y Waun ac o 1536 ymlaen daeth y rhan fwyaf o'r tir yn rhan o [[Sir Ddinbych]]. Heddiw mae'n cael ei rannu rhwng y Sir Ddinbych newydd a sir [[Powys]]. |
||
==Gweler hefyd== |
|||
*[[Cantrefi a chymydau Cymru]] |
*[[Cantrefi a chymydau Cymru]] |
||
*[[Powys Fadog]] |
*[[Powys Fadog]] |
||
| Llinell 16: | Llinell 16: | ||
[[Categori:Cymydau Cymru]] |
[[Categori:Cymydau Cymru]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[Categori:Daearyddiaeth Powys]] |
[[Categori:Daearyddiaeth Powys]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Fersiwn yn ôl 00:43, 7 Mawrth 2009
Cwmwd canoloesol yn Nheyrnas Powys, yng ngogledd-ddwyrain Cymru, oedd Nanheudwy.
Gorweddai'r cwmwd ar lan ddeheuol afon Dyfrdwy ym mhen gogleddol mynyddoedd Y Berwyn. Cwmwd mynyddig oedd hwn, heb fod o lawer o bwys economaidd ond ar safle strategol yn gwarchod Glyndyfrdwy, Dyffryn Edeirnion, a chalon gogledd Cymru rhag ymosodiadau o du Lloegr.
Ffiniai â chwmwd Cynllaith (Cynllaith Owain) i'r de, a daeth y ddwy uned hyn yn rhan o Swydd y Waun yn yr Oesoedd Canol Diweddar. I'r gorllewin, ffiniai Nanheudwy ag Edeirnion, ac â chwmwd Iâl a Maelor Gymraeg i'r gogledd. I'r dwyrain roedd ardal Croesoswallt yn Swydd Amwythig, ardal a fu gynt yn rhan o deyrnas Powys.
Prif ganolfan eglwysig y cwmwd oedd Llangollen. Yr ardal fwyaf poblog yn y cwmwd efalali oedd Dyffryn Ceiriog.
Pan dorrodd Powys yn ddau ddarn yn 1160, daeth Nanheudwy yn rhan o dywysogaeth Powys Fadog. Yn nes ymlaen byddai'n rhan o arglwyddiaeth Swydd y Waun ac o 1536 ymlaen daeth y rhan fwyaf o'r tir yn rhan o Sir Ddinbych. Heddiw mae'n cael ei rannu rhwng y Sir Ddinbych newydd a sir Powys.