Ffordd dyrpeg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) llun |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Northgate Toll House SN4663 073.jpg|bawd|240px|Tolldy ar hen ffordd dyrpeg yn [[Aberaeron]].]] |
|||
'''Ffordd dyrpeg''' (o'r [[Saesneg]] ''Turnpike'') yw'r term am ffordd lle mae rhaid talu am fynd a cherbydau arni. |
'''Ffordd dyrpeg''' (o'r [[Saesneg]] ''Turnpike'') yw'r term am ffordd lle mae rhaid talu am fynd a cherbydau arni. |
||
Fersiwn yn ôl 07:59, 1 Mawrth 2009
Ffordd dyrpeg (o'r Saesneg Turnpike) yw'r term am ffordd lle mae rhaid talu am fynd a cherbydau arni.
Adeiladwyd nifer fawr o'r rhain yng Nghymru yn ystod y 18fed ganrif a dechrau'r 19eg ganrif. Yr enghraifft fwyaf adnabyddus yw Ffordd Caergybi (yn awr priffordd yr A5, a adeiladwyd gan Thomas Telford yn nechrau'r 19eg ganrif. Gwrthryfel gwerinol yn erbyn y tollau drud a godwyd am deithio ar hyd y ffyrdd tyrpeg oedd Helyntion Beca, a barodd o 1839 hyd 1844.
Ychydig o esiamplau o'r math yma o ffordd a geir yng Nghymru bellach, ag eithio lle codir tâl am ddefnyddio pontydd, megis Pont Hafren. Codir tâl am ddefnyddio traffyrdd mewn nifer fawr o wledydd. Adeiledir rhai o'r rhain gan gwmnïau preifat, sy'n gobeithio gwneud elw o'r tollau, eraill gan y llywodraeth.