Chwyldro Rwsia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: ru:Революция 1917 года в России yn tynnu: cs:Říjnová revoluce |
GhalyBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: arz:ثوره روسيه (1917) |
||
Llinell 26: | Llinell 26: | ||
[[an:Reboluzión rusa de 1917]] |
[[an:Reboluzión rusa de 1917]] |
||
[[ar:الثورة الروسية (1917)]] |
[[ar:الثورة الروسية (1917)]] |
||
[[arz:ثوره روسيه (1917)]] |
|||
[[ca:Revolució Russa]] |
[[ca:Revolució Russa]] |
||
[[da:Den Russiske Revolution 1917]] |
[[da:Den Russiske Revolution 1917]] |
Fersiwn yn ôl 22:13, 21 Chwefror 2009
Cyfres o wrthryfeloedd yn Rwsia a gyrhaeddodd ei uwchafbwynt yn 1917 oedd Chwyldro Rwsia. Yn ystod y chwyldro hon sefydlwyd llywodraeth dros dro yn lle rheoliad y Tsar a ledio at sefydlu yr Undeb Sofietaidd. Parharodd yr undeb hwn hyd at ei gwymp ym 1991.
Roedd dau gyfnod i Chwyldro Rwsia. Y cyfnod cyntaf oedd Chwyldro Chwefror yn 1917, pan sefydlwyd llywodraeth ddemocrataidd yn lle teyrnas Nicholas II o Rwsia. Yn ystod yr ail gyfnod, Chwyldro Hydref, roedd y sofietau a gafodd eu hysbrydoli gan y Bolsieficiaid am sefydlu llywodraeth dros dro.
Un rhesymau pam y cyhwynodd Chwyldro Chwefror oedd y ffaith nad oedd digon o fwyd gan y bobl ac anfodlonrwydd ynghylch rôl y wlad yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Yn ystod mis Chwefror roedd trodd protest yn frwydr gyda phobl y trefi yn brwydro yn erbyn yr heddlu a'r milwyr. Ymunodd mwyafrif milwyr Petrograd âyn ymuno â'r chwildro 'r chwyldro ac o ganlyniad gorfodwyd y Tsar Nicholas II i ymddiswyddo o'i frenhiniaeth.
Rhwng mis Chwefror a mis Hydref 1917 roedd anarchyddion a Bolsieficau yn ceisio ysbarduno'r chwyldro. Ym mis Gorffennaf roedd adran milwrol y Bolsiefic, adran mawr gweithwyr Bolsiefic ac anarchyddion Petrograd yn ceisio creu gwrthryfel sifil ym Mhetrograd, ond doedd hynny ddim yn llwyddiannus.
Arweinydd Chwyldro Hydref oedd Lenin a derbynnodd ideoleg Karl Marx. Fel hyn mewn gwirionedd y cychwynodd comiwnyddiaeth. Yn wahanol i Chwyldro Chwefror cynllunwyd Chwyldro Hydref yn fanwl. Ar 7 Tachwedd, 1917 daeth cwymp y llywodraeth dros dro o dan Aleksandr Kerensky gan chwyldrowyr Lenin. Trowyd llywodraeth democrataidd rhyddfrydol i un gomiwnyddiaeth a daeth y chwyldro i ben.
Ar ôl Chwyldro Rwsia dechreuodd Rhyfel Cartref Rwsia.
Sylwch fod y wlad yn defnyddio Calendr Julius cyn 1918 a chalendr Gregori ers hynny