Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
typo a dolen |
TXiKiBoT (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: be:Арка |
||
Llinell 12: | Llinell 12: | ||
[[af:Boog (boukunde)]] |
[[af:Boog (boukunde)]] |
||
[[ar:قوس (عمارة)]] |
[[ar:قوس (عمارة)]] |
||
[[be:Арка]] |
|||
[[be-x-old:Арка]] |
[[be-x-old:Арка]] |
||
[[bg:Арка]] |
[[bg:Арка]] |
Fersiwn yn ôl 08:37, 21 Chwefror 2009
Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.
Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.
Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.