Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B robot yn ychwanegu: id:Lengkungan |
TXiKiBoT (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: fiu-vro:Kaar (ehitüskunst) |
||
Llinell 22: | Llinell 22: | ||
[[eu:Arku (arkitektura)]] |
[[eu:Arku (arkitektura)]] |
||
[[fi:Kaari (rakennustekniikka)]] |
[[fi:Kaari (rakennustekniikka)]] |
||
[[fiu-vro:Kaar (ehitüskunst)]] |
|||
[[fr:Arc (architecture)]] |
[[fr:Arc (architecture)]] |
||
[[gl:Arco (arquitectura)]] |
[[gl:Arco (arquitectura)]] |
Fersiwn yn ôl 20:23, 10 Chwefror 2009
Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.
Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.
Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gyrfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.