Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B robot yn ychwanegu: cs, lt, qu, ta yn newid: ar, pt |
B robot yn ychwanegu: id:Lengkungan |
||
Llinell 28: | Llinell 28: | ||
[[hr:Luk (arhitektura)]] |
[[hr:Luk (arhitektura)]] |
||
[[hu:Boltív]] |
[[hu:Boltív]] |
||
[[id:Lengkungan]] |
|||
[[is:Bogi (byggingarlist)]] |
[[is:Bogi (byggingarlist)]] |
||
[[it:Arco (architettura)]] |
[[it:Arco (architettura)]] |
Fersiwn yn ôl 19:54, 7 Chwefror 2009
Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.
Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.
Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gyrfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.