Mosg Al-Aqsa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 22:16, 13 Ionawr 2009

Mosg Al-Aqsa gyda'r Mur Gorllewinol o'i flaen, yn Jeriwsalem

Gweler hefyd al-Aqsa (gwahaniaethu).

Cysegrfan Islamaidd yn Hen Ddinas Jeriwsalem yw Mosg Al-Aqsa neu al-Aqsa (Arabeg: المسجد الاقصى, IPA /æl'mæsʒɪd æl'ɑqsˁɑ/, al-Masjid al-Aqsa sef "Y Mosg Pellaf"). Mae'r mosg ei hun yn rhan o'r al-Haram ash-Sharif neu Bryn y Deml (Temple Mount), sy'n lle cysegredig i Iddewon hefyd fel safle tybiedig Teml Jeriwsalem (Teml Solomon); cyfeirir at y mosg fel "Y Gromen ar y Graig" weithiau hefyd, er bod y term yn cael ei ddefnyddio fel enw am yr al-Haram ash-Sharif yn ogystal. Mae Mwslemiaid, yn enwedig y Mwslemiaid Sunni, yn ystyried mai al-Aqsa yw'r lle sanctaidd trydydd bwysicaf yn Islam; credant fod y Proffwyd Muhammad wedi cael ei gludo o'r Mosg Sanctaidd (Masjid al-Haram) ym Mecca i al-Aqsa yn Nhaith y Nos, fel y'i disgrifir yn y Coran. Yn ôl traddodiadau Islamig, roedd Muhammad a'i ddilynwyr yn gweddio i gyfeiriad al-Aqsa hyd y 17eg fis ar ôl y Hijra, pan newidwyd i weddio i gyfeiriad y Ka'aba ym Mecca.

Codwyd yr adeilad Islamig cyntaf ar y safle tua'r flwyddyn 685 ond mae'r rhan fwyaf o'r adeilad presennol yn dyddio o'r 11eg ganrif ymlaen. Codwyd math o gapel gweddi yno gan y califf Rashidun Umar tua 685 ond fe'i ailadeiladwyd a'i ehangu gan y califf Ummayad Abd al-Malik a'i orffen gan ei fab al-Walid yn 705. Dinistrwyd y mosg yn 746 a chafodd ei ailadeiladu gan y califf Abbasid al-Mansur yn 754, ac eto gan ei olynydd al-Mahdi yn 780. Dinistrwyd y rhan helaeth o al-Aqsa gan ddaeargryn arall yn 1033, ond yn 1035 cododd y califf Fatimid Ali az-Zahir y mosg sy'n sefyll heddiw. Cafywd nifer o ychwanegiadau ar ôl hynny. Pan gipwyd Jeriwsalem gan y Croesgadwyr yn 1099, cafodd y mosg ei ddefnyddio fel palas ac eglwys ganddynt, ond cafodd ei adfer fel mosg pan gipiodd Saladin Jeriwsalem. Ychwanegwyd i'r mosg dros y canrifoedd ar ôl hynny. Heddiw, er bod Jeriwsalem dan awdurdod yr Israeliaid, mae'r mosg ei yn aros dan weinyddiaeth y waqf (math o gyngor Islamaidd) Palesteinaidd.

Dan reolau dirgelwch llywodraeth Israel, dim ond Palesteiniaid ac Arabiaid dros 50 oed sy'n medru fynd i al-Aqsa, ac mae'r penderfyniad hynny wedi ychwanegu at anniddigrwydd Mwslemiaid yn Israel ei hun ac ar y Lan Orllewinol.

Eginyn erthygl sydd uchod am Islam. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Eginyn erthygl sydd uchod am Balesteina. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato

@@ Llinell 2: / Llinell 2: @@
 [[Delwedd:Aqsa 1.jpg|250px|bawd|Y tu mewn i Fosg Al-Aqsa]]
 :''Gweler hefyd ''[[al-Aqsa (gwahaniaethu)]].''
-Cysegrfan [[Islam]]aidd yn Hen Ddinas [[Jeriwsalem]] yw '''Mosg Al-Aqsa''' neu '''al-Aqsa''' ([[Arabeg]]: المسجد الاقصى, [[IPA]] /æl'mæsʒɪd æl'ɑqsˁɑ/, ''al-Masjid al-Aqsa'' sef "Y Mosg Pellaf"). Mae'r [[mosg]] ei hun yn rhan o'r al-Haram ash-Sharif neu Bryn y Deml (''Temple Mount''), sy'n lle cysegredig i [[Iddewon]] hefyd fel safle tybiedig Teml Jeriwsalem (Teml [[Solomon]]); cyfeirir at y mosg fel "Y Gromen ar y Graig" weithiau hefyd, er bod y term yn cael ei ddefnyddio fel enw am yr al-Haram ash-Sharif yn ogystal.  Mae Mwslemiaid, yn enwedig y Mwslemiaid [[Sunni]] Muslims, yn ystyried mai al-Aqsa yw'r lle sanctaidd trydydd bwysicaf yn Islam; credant fod y Proffwyd [[Muhammad]] wedi cael ei gludo o'r Mosg Sanctaidd ([[Mosg al-Haram|Masjid al-Haram]]) ym [[Mecca]] i al-Aqsa yn Nhaith y Nos, fel y'i disgrifir yn y [[Coran]]. Yn ôl traddodiadau Islamig, roedd Muhammad a'i ddilynwyr yn gweddio i gyfeiriad al-Aqsa hyd y 17eg fis ar ôl y Hijra, pan newidwyd i weddio i gyfeiriad y [[Ka'aba]] ym Mecca.
+Cysegrfan [[Islam]]aidd yn Hen Ddinas [[Jeriwsalem]] yw '''Mosg Al-Aqsa''' neu '''al-Aqsa''' ([[Arabeg]]: المسجد الاقصى, [[IPA]] /æl'mæsʒɪd æl'ɑqsˁɑ/, ''al-Masjid al-Aqsa'' sef "Y Mosg Pellaf"). Mae'r [[mosg]] ei hun yn rhan o'r al-Haram ash-Sharif neu Bryn y Deml (''Temple Mount''), sy'n lle cysegredig i [[Iddewon]] hefyd fel safle tybiedig Teml Jeriwsalem (Teml [[Solomon]]); cyfeirir at y mosg fel "Y Gromen ar y Graig" weithiau hefyd, er bod y term yn cael ei ddefnyddio fel enw am yr al-Haram ash-Sharif yn ogystal.  Mae Mwslemiaid, yn enwedig y Mwslemiaid [[Sunni]], yn ystyried mai al-Aqsa yw'r lle sanctaidd trydydd bwysicaf yn Islam; credant fod y Proffwyd [[Muhammad]] wedi cael ei gludo o'r Mosg Sanctaidd ([[Mosg al-Haram|Masjid al-Haram]]) ym [[Mecca]] i al-Aqsa yn Nhaith y Nos, fel y'i disgrifir yn y [[Coran]]. Yn ôl traddodiadau Islamig, roedd Muhammad a'i ddilynwyr yn gweddio i gyfeiriad al-Aqsa hyd y 17eg fis ar ôl y Hijra, pan newidwyd i weddio i gyfeiriad y [[Ka'aba]] ym Mecca.
 Codwyd yr adeilad Islamig cyntaf ar y safle tua'r flwyddyn 685 ond mae'r rhan fwyaf o'r adeilad presennol yn dyddio o'r 11eg ganrif ymlaen. Codwyd math o gapel gweddi yno gan y [[califf]] Rashidun [[Umar]] tua 685 ond fe'i ailadeiladwyd a'i ehangu gan y califf Ummayad [[Abd al-Malik]] a'i orffen gan ei fab [[al-Walid]] yn 705. Dinistrwyd y mosg yn 746 a chafodd ei ailadeiladu gan y califf Abbasid [[al-Mansur]] yn 754, ac eto gan ei olynydd [[al-Mahdi]] yn 780. Dinistrwyd y rhan helaeth o al-Aqsa gan ddaeargryn arall yn 1033, ond yn 1035 cododd y califf Fatimid [[Ali az-Zahir]] y mosg sy'n sefyll heddiw. Cafywd nifer o ychwanegiadau ar ôl hynny. Pan gipwyd Jeriwsalem gan y [[Croesgadwyr]] yn 1099, cafodd y mosg ei ddefnyddio fel palas ac eglwys ganddynt, ond cafodd ei adfer fel mosg pan gipiodd [[Saladin]] Jeriwsalem. Ychwanegwyd i'r mosg dros y canrifoedd ar ôl hynny. Heddiw, er bod Jeriwsalem dan awdurdod yr Israeliaid, mae'r mosg ei yn aros dan weinyddiaeth y ''waqf'' (math o gyngor Islamaidd) Palesteinaidd.