Zephaniah Williams: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
cychwyn arni |
dolen |
||
Llinell 8: | Llinell 8: | ||
== Terfysg Casnewydd == |
== Terfysg Casnewydd == |
||
Arweiniodd golofn o ddynion o ardal [[Nantyglo]] i lawr i Gasnewydd, ac at Westy'r Westgate ble roedd rhai o hoelion wyth y siartwyr wedi eu dal gan dros 60 o filwyr. Ei gyd-arweinwyr oedd [[John Frost]] a [[William Jones ( |
Arweiniodd golofn o ddynion o ardal [[Nantyglo]] i lawr i Gasnewydd, ac at Westy'r Westgate ble roedd rhai o hoelion wyth y siartwyr wedi eu dal gan dros 60 o filwyr. Ei gyd-arweinwyr oedd [[John Frost]] a [[William Jones (Siartydd)]]. Yn ôl rhai haneswyr, dyma gwrthryfel mwyaf a chryfaf gwledydd Prydain yn ystod y 19eg ganrif. <ref>Edward Royal, ''Chartism'', Longman, London: 1996</ref>. |
||
Daeth ei ddynion at ei gilydd, gan ymgynull yn nhafarn y 'Welsh Oak', [[Pontymister]], gan fartsio yn eu blaenau i Gasnewydd. |
Daeth ei ddynion at ei gilydd, gan ymgynull yn nhafarn y 'Welsh Oak', [[Pontymister]], gan fartsio yn eu blaenau i Gasnewydd. |
Fersiwn yn ôl 11:25, 27 Rhagfyr 2008
Un o Sir Fynwy oedd Zephaniah Williams (1795-1874), ac un o arweinwyr Terfysg Casnewydd yn 1839. Roedd yn lowr blaenllaw yn Blaina ac yn cadw tafarn y Royal Oak yn Nantyglo, ble roedd yn arfer dalu ei lowyr.
Siartwyr
Dyn annibynol ei farn, oedd Williams, ac roedd yn cynnal cyfarfodydd 'Cymdeithas y Gweithwyr' yn ei gartref. Daeth yn arweinydd naturiol o ymgyrch y siartwyr yn Ne Cymru.
Terfysg Casnewydd
Arweiniodd golofn o ddynion o ardal Nantyglo i lawr i Gasnewydd, ac at Westy'r Westgate ble roedd rhai o hoelion wyth y siartwyr wedi eu dal gan dros 60 o filwyr. Ei gyd-arweinwyr oedd John Frost a William Jones (Siartydd). Yn ôl rhai haneswyr, dyma gwrthryfel mwyaf a chryfaf gwledydd Prydain yn ystod y 19eg ganrif. [1].
Daeth ei ddynion at ei gilydd, gan ymgynull yn nhafarn y 'Welsh Oak', Pontymister, gan fartsio yn eu blaenau i Gasnewydd.
Awstralia amdani!
Cafodd Williams a'r ddau arweinydd arall eu dedfrydu i'w crogi a'u chwarteru, ond ar ôl protest cryf iawn, newidiwyd hyn i alltudiaeth i Van Diemen's Land (Tasmania, heddiw) yn Awstralia.
Gwneud ei ffortiwn
Ar un cyfnod, gwyddom iddo gynllunio i ddianc o'r cyfandir. Ond, darganfu glo yno, a gwnaeth ei ffortiwn yn ei fwyngloddio. Dychwelodd gyda'i deulu yn ôl i Gymru yn 1854.
Bu farw'n ŵr cefnog iawn yn Launceston, Tasmania ym Mai, 1874.
Dolennau allanol
- ↑ Edward Royal, Chartism, Longman, London: 1996