Académie française: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Thaf (sgwrs | cyfraniadau) Tudalen newydd: thumb|right|340px|L'Institut de France building Sefydliad dysgedig digymar yw '''L'Académie française''' n... |
manion, categori dyfnach |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Image:Institut de France - Académie française et pont des Arts.jpg|thumb|right|340px|L'Institut de France building]] |
[[Image:Institut de France - Académie française et pont des Arts.jpg|thumb|right|340px|L'Institut de France building]] |
||
Sefydliad dysgedig digymar yw '''L'Académie française''' |
Sefydliad dysgedig digymar yw '''L'Académie française''' (Cymraeg: '''Yr Academi Ffrengig'''), sy'n ymwneud ag unrhywbeth i'w wneud â'r iaith [[Ffrangeg]]. Sefyldwyd yw Académie yn swyddogol ym 1635 gan [[Cardinal Richelieu]], prif weinidog i'r [[Louis XIII, brenin Ffrainc|Brenin Louis XIII]]. Atalwyd ef ym 1793 yn ystod y [[Chwyldro Ffrengig]], ac ail-sefydlwyd ym 1803 gan [[Napoleon I, ymerawdwr Ffrainc|Napoleon Bonaparte]] (ma'r Académie yn cysidro y cawsont eu gohurio, nid eu atal yn ystod y chwyldro. Hon yw'r hynaf o bump ''académie'' yw [[Institut de France]]. |
||
Mae'r Académie yn cymmwys |
Mae'r Académie yn cymmwys pedwar deg aelod, a adnabyddir fel ''immortels'' (anfarwolion). Atholir aelodau newydd gan aelodau'r Académie ei hun. Mae'r Académicians yn dal eu swydda am gydol eu oes, ond gallent gael eu ddiddymu am gamymddwyn. Mae'r corff yn gyfrifol am weithredu fel y prif awdurdod ar gyfer yr iaith; a chyhoeddi geiriadur swyddogol ohonni. Ond, mae eu rheolau'n arghymellion yn unig ac nid ydynt yn cael eu gorfodi ar y cyhoedd na'r llywodraeth. |
||
Un o brif gyfrifoldebau'r Academi yw cyhoeddi'r geiriadur mawr safonol y ''[[Dictionnaire de l'Académie française]]''. |
|||
==Aelodau presennol== |
==Aelodau presennol== |
||
Llinell 109: | Llinell 111: | ||
*{{eicon en}} [http://www.newadvent.org/cathen/01089a.htm ''The French Academy''], Jean le Bars, ''The Catholic Encyclopedia'' Cyfrol I, Efrog Newydd: Robert Appleton Company, 1907. |
*{{eicon en}} [http://www.newadvent.org/cathen/01089a.htm ''The French Academy''], Jean le Bars, ''The Catholic Encyclopedia'' Cyfrol I, Efrog Newydd: Robert Appleton Company, 1907. |
||
{DEFAULTSORT:Academie francaise}} |
{{DEFAULTSORT:Academie francaise}} |
||
[[Categori:Ffrangeg]] |
[[Categori:Ffrangeg]] |
||
[[Categori: |
[[Categori:Sefydliadau Ffrainc]] |
||
[[Categori:Cymdeithasau]] |
[[Categori:Cymdeithasau]] |
||
[[Categori:Sefydliadau 1635]] |
[[Categori:Sefydliadau 1635]] |
Fersiwn yn ôl 17:07, 27 Tachwedd 2008
Sefydliad dysgedig digymar yw L'Académie française (Cymraeg: Yr Academi Ffrengig), sy'n ymwneud ag unrhywbeth i'w wneud â'r iaith Ffrangeg. Sefyldwyd yw Académie yn swyddogol ym 1635 gan Cardinal Richelieu, prif weinidog i'r Brenin Louis XIII. Atalwyd ef ym 1793 yn ystod y Chwyldro Ffrengig, ac ail-sefydlwyd ym 1803 gan Napoleon Bonaparte (ma'r Académie yn cysidro y cawsont eu gohurio, nid eu atal yn ystod y chwyldro. Hon yw'r hynaf o bump académie yw Institut de France.
Mae'r Académie yn cymmwys pedwar deg aelod, a adnabyddir fel immortels (anfarwolion). Atholir aelodau newydd gan aelodau'r Académie ei hun. Mae'r Académicians yn dal eu swydda am gydol eu oes, ond gallent gael eu ddiddymu am gamymddwyn. Mae'r corff yn gyfrifol am weithredu fel y prif awdurdod ar gyfer yr iaith; a chyhoeddi geiriadur swyddogol ohonni. Ond, mae eu rheolau'n arghymellion yn unig ac nid ydynt yn cael eu gorfodi ar y cyhoedd na'r llywodraeth.
Un o brif gyfrifoldebau'r Academi yw cyhoeddi'r geiriadur mawr safonol y Dictionnaire de l'Académie française.
Aelodau presennol
Rhestrir aelodau'r Académie française yn ôl rhifau eu sedd:
- Nodiadau
Ffynonellau
- Vincent, Leon H. (1901). The French Academy. Boston: Houghton Mifflin.
Dolenni allanol
- (Ffrangeg) L'Académie française
- (Saesneg) L'Académie française, Scholarly Societies.
- (Saesneg) The French Academy, Jean le Bars, The Catholic Encyclopedia Cyfrol I, Efrog Newydd: Robert Appleton Company, 1907.