Pen-y-bryn, Abergwyngregyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
BDim crynodeb golygu |
cat |
||
| Llinell 2: | Llinell 2: | ||
[[Delwedd:Garth Celyn RO.gif|bawd|dde|250px|Y ty a'r tŵr lle carcharwyd Siwan.]] |
[[Delwedd:Garth Celyn RO.gif|bawd|dde|250px|Y ty a'r tŵr lle carcharwyd Siwan.]] |
||
Safle llys tywysogion [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] yn [[Abergwyngregyn]] oedd '''Garth Celyn'''. Yn wreiddiol, [[Aberffraw]] oedd prif lys brenhinllin Gwynedd, ond Garth Celyn, prif lys cantref [[Arllechwedd]], oedd y prif lys yn ystod teyrnasiad [[Llywelyn Fawr]], a pharhaodd yn brif lys yng nghyfnod ei olynwyr [[Dafydd ap Llywelyn]] a [[Llywelyn ap Gruffudd]]. Saif mewn safle strategol bwysig, lle mae'r hen ffordd o'r dwyrain dros [[Bwlch y Ddeufaen|Fwlch y Ddeufaen]] yn disgyn at arfordir [[Afon Menai]]. |
Safle llys tywysogion [[Teyrnas Gwynedd|Gwynedd]] yn [[Abergwyngregyn]] oedd '''Garth Celyn'''. Yn wreiddiol, [[Aberffraw]] oedd prif lys brenhinllin Gwynedd, ond Garth Celyn, prif lys [[cantref]] [[Arllechwedd]], oedd y prif lys yn ystod teyrnasiad [[Llywelyn Fawr]], a pharhaodd yn brif lys yng nghyfnod ei olynwyr [[Dafydd ap Llywelyn]] a [[Llywelyn ap Gruffudd]]. Saif mewn safle strategol bwysig, lle mae'r hen ffordd o'r dwyrain dros [[Bwlch y Ddeufaen|Fwlch y Ddeufaen]] yn disgyn at arfordir [[Afon Menai]] a'r fferi drosodd i [[Llanfaes]] ar Ynys Môn. |
||
Yma y bu farw [[Siwan (gwraig Llywelyn Fawr)|Siwan, gwraig Llywelyn Fawr]] a Dafydd ap Llywelyn, ac yma y cafwyd [[Gwilym Brewys]] yn ystafell wely Siwan yn [[1230]]. Ceir nifer o lythyrau a dogfennau eraill sy'n nodi ei bod wedi eu hysgrifennu yng Ngarth Celyn. |
Yma y bu farw [[Siwan (gwraig Llywelyn Fawr)|Siwan, gwraig Llywelyn Fawr]] a Dafydd ap Llywelyn, ac yma y cafwyd [[Gwilym Brewys]] yn ystafell wely Siwan yn [[1230]]. Ceir nifer o lythyrau a dogfennau eraill sy'n nodi ei bod wedi eu hysgrifennu yng Ngarth Celyn. |
||
| Llinell 11: | Llinell 11: | ||
[[Categori:Hanes Cymru]] |
[[Categori:Hanes Cymru]] |
||
[[Categori:Gwynedd]] |
[[Categori:Gwynedd]] |
||
[[Categori:Plasdai Cymru]] |
|||
[[en:Garth Celyn]] |
[[en:Garth Celyn]] |
||
Fersiwn yn ôl 15:41, 13 Tachwedd 2008
Safle llys tywysogion Gwynedd yn Abergwyngregyn oedd Garth Celyn. Yn wreiddiol, Aberffraw oedd prif lys brenhinllin Gwynedd, ond Garth Celyn, prif lys cantref Arllechwedd, oedd y prif lys yn ystod teyrnasiad Llywelyn Fawr, a pharhaodd yn brif lys yng nghyfnod ei olynwyr Dafydd ap Llywelyn a Llywelyn ap Gruffudd. Saif mewn safle strategol bwysig, lle mae'r hen ffordd o'r dwyrain dros Fwlch y Ddeufaen yn disgyn at arfordir Afon Menai a'r fferi drosodd i Llanfaes ar Ynys Môn.
Yma y bu farw Siwan, gwraig Llywelyn Fawr a Dafydd ap Llywelyn, ac yma y cafwyd Gwilym Brewys yn ystafell wely Siwan yn 1230. Ceir nifer o lythyrau a dogfennau eraill sy'n nodi ei bod wedi eu hysgrifennu yng Ngarth Celyn.
Yn ddiweddar, haerwyd mai safle'r llys yw lle saif Pen y Bryn, plasdy a adeiladwyd yn wreiddiol gan Rhys Thomas a'i wraig Jane, a gafodd y tiroedd hyn yn 1553. Dywedir iddynt adeiladu'r plasdy ar adfeilion y llys. Saif Pen y Bryn ar godiad tir ychydig i'r gorllewin o ganol pentref Abergwyngregyn (SH653726).