Peiriant ager: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
manion a Sbaen |
B robot yn ychwanegu: sw:Injini ya mvuke |
||
Llinell 54: | Llinell 54: | ||
[[sr:Парна машина]] |
[[sr:Парна машина]] |
||
[[sv:Ångmaskin]] |
[[sv:Ångmaskin]] |
||
[[sw:Injini ya mvuke]] |
|||
[[ta:நீராவிப் பொறி]] |
[[ta:நீராவிப் பொறி]] |
||
[[th:เครื่องจักรไอน้ำ]] |
[[th:เครื่องจักรไอน้ำ]] |
Fersiwn yn ôl 17:46, 2 Tachwedd 2008
Peiriant ager yw unrhyw beiriant sy'n defnyddio ager (neu 'stêm') fel pŵer. Daeth y peiriannau hyn yn arbennig o bwysig tua diwedd y 18fed ganrif ac yn ystod yn 19eg ganrif.
Ceir cofnod am beiriant ager tua 80 OC, peiriant a elwid yr aeolipile a ddisgrifir gan Hero o Alexandria. Nid oes cofnod i beiriant ager gael ei ddefnyddio ar gyfer pwrpas ymarferol yn y cyfnod yma, fodd bynnag. Yn 1712 datblygodd Thomas Newcomen beiriant ager y gellid ei ddefnyddio, er enghraifft mewn mwyngloddiau. Datblygwyd y peiriant gan James Watt, a gynhyrchodd beiriant oedd yn defnyddio 75% yn llai o lo i gynhyrchu'r ager na pheiriant Newcomen, ac y gellid ei ddefnyddio i redeg peiriannau ffatrioedd diwydiannol. Cafodd hyn ddylanwad aruthrol ar ddatblygiad y Chwyldro Diwydiannol.
Erbyn dechrau'r 19eg ganrif, roedd peiriannau ager wedi dod yn bwysig mewn trafnidiaeth, ar gyfer trenau a llongau. Erbyn hyn, mae llai o ddefnydd arnynt, ond mae ymchwil yn parhau ar dechnoleg peiriannau ager. Er enghraifft, defnyddir pwer yr haul yn Sbaen wedi'i ffocysu ar beiriant ager mawr, a hwnnw yn ei dro'n roi tyrbein ac yn creu trydan.[1]