Antiochia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
cat |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 9: | Llinell 9: | ||
Yn ddiweddarach bu ymgiprys am y ddinas rhwng yr [[Arabiaid]] a'r [[Ymerodraeth Fysantaidd]]. Bu gwarchae hir ar y ddinas yn ystod [[y Groesgad Gyntaf]], a daeth [[Bohemond I, Tywysog Antioch|Bohemund]], tywysog Taranto, yn arglwydd y ddinas. Cipiwyd y ddinas yn ôl yn [[1268]] gan y Swltan [[Mamluk]] [[Baibars]] wedi gwarchae hir arall. Lladdodd Baibars lawer o'r boblogaeth Gristionogol, a rhwng hyn a'r ffaith fod y porthladd erbyn hyn allan o gyrraedd llongau mawr, dirywiodd y ddinas. |
Yn ddiweddarach bu ymgiprys am y ddinas rhwng yr [[Arabiaid]] a'r [[Ymerodraeth Fysantaidd]]. Bu gwarchae hir ar y ddinas yn ystod [[y Groesgad Gyntaf]], a daeth [[Bohemond I, Tywysog Antioch|Bohemund]], tywysog Taranto, yn arglwydd y ddinas. Cipiwyd y ddinas yn ôl yn [[1268]] gan y Swltan [[Mamluk]] [[Baibars]] wedi gwarchae hir arall. Lladdodd Baibars lawer o'r boblogaeth Gristionogol, a rhwng hyn a'r ffaith fod y porthladd erbyn hyn allan o gyrraedd llongau mawr, dirywiodd y ddinas. |
||
== Enwogion == |
|||
* [[Ammianus Marcellinus]], hanesydd fu'n enedigol o'r ddinas |
|||
* [[Justina o Antiochia]], santes gynnar a merthyr |
|||
[[Categori:Hanes y Dwyrain Canol]] |
|||
[[Categori:Hanes Twrci]] |
[[Categori:Hanes Twrci]] |
||
[[Categori:Asia Leiaf]] |
[[Categori:Asia Leiaf]] |
||
[[Categori: |
[[Categori:Dinasoedd Rhufeinig]] |
||
[[Categori:Groeg yr Henfyd]] |
|||
[[bs:Antiohija#Historija]] |
[[bs:Antiohija#Historija]] |
||
Fersiwn yn ôl 19:32, 21 Hydref 2008
Roedd Antiochia ar yr Orontes (Groeg: Αντιόχεια η επί Δάφνη, Αντιόχεια η επί Ορόντου neu Αντιόχεια η Μεγάλη; Lladin: Antiochia ad Orontem; yn ddinas ar lan ddwyreiniol Afon Orontes, ar safle dinas fodern Antakya, yn ne-orllewin Twrci.
Sefydlwyd Antiochia tua diwedd y 4ydd ganrif CC gan Seleucus I Nicator, un o gadfridogion Alecsander Fawr. Dywedir i gynllun gwreiddiol strydoedd y ddinas gael ei osod gan y pensaer Xenarius i efelychu dinas Alexandria. Tyfodd i fod yn ddinas fawr a phwysig, yn brifddinas yr Ymerodraeth Seleucaidd, yn cystadlu ag Alexandria fel dinas bwysicaf y dwyrain, ac yn ddinas bwysig iawn yn hanes datblygiad Cristionogaeth.
Yn ystod oes aur y ddinas tua diwedd y cyfnod Hellenistaidd a dechrau'r cyfnod Rhufeinig, roedd ei phoblogaeth wedi cyrraedd tua 500,000; y drydedd dinas yn y byd ar ôl Rhufain ac Alexandria. Erbyn y 4edd ganrif, yn ôl Chrysostom roedd y boblogaeth wedi lleihau i tua 200,00. Nid yw'r ffigyrau hyn yn cynnwys caethweision.
Yn ddiweddarach bu ymgiprys am y ddinas rhwng yr Arabiaid a'r Ymerodraeth Fysantaidd. Bu gwarchae hir ar y ddinas yn ystod y Groesgad Gyntaf, a daeth Bohemund, tywysog Taranto, yn arglwydd y ddinas. Cipiwyd y ddinas yn ôl yn 1268 gan y Swltan Mamluk Baibars wedi gwarchae hir arall. Lladdodd Baibars lawer o'r boblogaeth Gristionogol, a rhwng hyn a'r ffaith fod y porthladd erbyn hyn allan o gyrraedd llongau mawr, dirywiodd y ddinas.
Enwogion
- Ammianus Marcellinus, hanesydd fu'n enedigol o'r ddinas
- Justina o Antiochia, santes gynnar a merthyr