Yr Eglwys Gatholig Rufeinig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→‎Hanes: Llaw a llygad -canrifoedd yn bennaf, replaced: unfed ganrif ar bymtheg → 16g, bedwaredd ganrif → 4g using AWB
ieithyddol a ffeithiol (dyddiadau Ail Gyngor y Fatican
Llinell 3: Llinell 3:


== Hanes ==
== Hanes ==
Yn ôl y traddodiad cafodd yr Eglwys ei sefydlu gan yr Iesu ei hun, pan newidiodd ef enw Simon i [[Sant Pedr|Pedr]], a dywedodd taw ar y graig hon fyddai ef yn sefydlu ei Eglwys. Yn ystod y 4g O.C., daeth Cristnogaeth yn brif grefydd [[yr Ymerodraeth Rufeinig]]. Yn sgil cwymp yr ymerodraeth, yn ystod yr oesoedd tywyll, fe ddanfonodd yr Eglwys Gatholig nifer fawr o genhadon i [[Ewrop]] a thramor. Ond wedi troad y mileniwm cododd ffrae rhwng rhannau gorllewinol a dwyreiniol yr Ymerodraeth, ac felly dwy ran yr Eglwys, ac fe ffurfiwyd yr eglwys Uniongred o'r rhan ddwyreiniol. Llewyrchai'r Eglwys yn ystod [[yr Oesoedd Canol]].
Yn ôl y traddodiad sefydlwyd yr Eglwys gan yr Iesu ei hun, pan newidiodd enw Simon i [[Sant Pedr|Pedr]], a dywedodd taw ar y graig hon fyddai ef yn sefydlu ei Eglwys. Yn ystod y 4g O.C., daeth Cristnogaeth yn brif grefydd [[yr Ymerodraeth Rufeinig]]. Yn sgil cwymp yr ymerodraeth a'r Oesoedd Canol cynnar, anfonodd yr Eglwys Gatholig nifer fawr o genhadon i [[Ewrop]] a thramor. Ond wedi troad y mileniwm cododd ffrae rhwng rannau gorllewinol a dwyreiniol yr Ymerodraeth, ac felly datblygodd ddwy ran i'r Eglwys, a ffurfiwyd yr Eglwys Uniongred o'r rhan ddwyreiniol. Llewyrchai'r Eglwys yn ystod [[yr Oesoedd Canol]].


Yn yr 16g digwyddodd nifer o bethau; y diwygiad Protestannaidd, [[y Chwil-lys]], trafferthion gyda brenin [[Lloegr]] ac wedyn y gwrth-ddiwygiad.
Yn yr 16g digwyddodd; y diwygiad Protestannaidd, [[y Chwil-lys]], trafferthion gyda brenin [[Lloegr]] ac wedyn y gwrth-ddiwygiad.


Yna bu bron pedair canrif drafferthus i'r Eglwys wrth iddi frwydro yn erbyn [[Protestaniaeth]] ac yna [[Anghydffurfiaeth]]. Gorffennodd hynny gydag ail gyngor y [[Fatican]] yn saithdegau'r [[20g]] ac wedyn o dan arweinyddiaeth [[Pab Ioan Pawl II]] (1978-2004). Yn awr mae'r Eglwys o dan arweinyddiaeth [[Pab Ffransis]] (Jorge Maria Bergoglio).
Yna bu bron pedair canrif drafferthus i'r Eglwys wrth iddi frwydro yn erbyn [[Protestaniaeth]]. Gorffennodd hynny gydag Ail Gyngor y [[Fatican]] rhwng yr 11 Hydref 1962  – yr 8fed Rhagfyr1965 ac wedyn o dan arweinyddiaeth [[Pab Ioan Pawl II]] (1978-2004). Yn awr mae'r Eglwys o dan arweinyddiaeth [[Pab Ffransis]] (Jorge Maria Bergoglio).


== Nifer ==
== Nifer ==
Mae yna tua 1,085,557,000 o Gatholigion yn y byd, yn cynnwys 5,700,000 ym [[Prydain|Mhrydain]] ac 58,000,000 yn [[UDA]].
Mae yna tua 1,085,557,000 o Gatholigion yn y byd, gan gynnwys 5,700,000 ym [[Prydain|Mhrydain]] a 58,000,000 yn [[UDA]].


== Gweler hefyd ==
== Gweler hefyd ==

Fersiwn yn ôl 21:20, 8 Rhagfyr 2017

Allweddi Sant Pedr, symbol o'r Babaeth

Yr Eglwys Gatholig (neu yr Eglwys Gatholig Rufeinig) yw'r eglwys fwyaf yn y byd, gyda thros biliwn o aelodau yn perthyn iddi. Mae'n cael ei harwain gan y Pab, sef Esgob Rhufain. Yn Rhufain mae pencadlys yr Eglwys fyd-eang, y Fatican, ac oddi yno y caiff ei rheoli.

Hanes

Yn ôl y traddodiad sefydlwyd yr Eglwys gan yr Iesu ei hun, pan newidiodd enw Simon i Pedr, a dywedodd taw ar y graig hon fyddai ef yn sefydlu ei Eglwys. Yn ystod y 4g O.C., daeth Cristnogaeth yn brif grefydd yr Ymerodraeth Rufeinig. Yn sgil cwymp yr ymerodraeth a'r Oesoedd Canol cynnar, anfonodd yr Eglwys Gatholig nifer fawr o genhadon i Ewrop a thramor. Ond wedi troad y mileniwm cododd ffrae rhwng rannau gorllewinol a dwyreiniol yr Ymerodraeth, ac felly datblygodd ddwy ran i'r Eglwys, a ffurfiwyd yr Eglwys Uniongred o'r rhan ddwyreiniol. Llewyrchai'r Eglwys yn ystod yr Oesoedd Canol.

Yn yr 16g digwyddodd; y diwygiad Protestannaidd, y Chwil-lys, trafferthion gyda brenin Lloegr ac wedyn y gwrth-ddiwygiad.

Yna bu bron pedair canrif drafferthus i'r Eglwys wrth iddi frwydro yn erbyn Protestaniaeth. Gorffennodd hynny gydag Ail Gyngor y Fatican rhwng yr 11 Hydref 1962  – yr 8fed Rhagfyr1965 ac wedyn o dan arweinyddiaeth Pab Ioan Pawl II (1978-2004). Yn awr mae'r Eglwys o dan arweinyddiaeth Pab Ffransis (Jorge Maria Bergoglio).

Nifer

Mae yna tua 1,085,557,000 o Gatholigion yn y byd, gan gynnwys 5,700,000 ym Mhrydain a 58,000,000 yn UDA.

Gweler hefyd

Eginyn erthygl sydd uchod am Gristnogaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.