Ail Ryfel Pwnig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B roboto: it:Seconda guerra punica estas artikolo elstara |
B robot yn ychwanegu: id:Perang Punisia Kedua |
||
Llinell 15: | Llinell 15: | ||
[[Categori:Carthago]] |
[[Categori:Carthago]] |
||
[[Categori:Gweriniaeth Rhufain]] |
[[Categori:Gweriniaeth Rhufain]] |
||
{{Cyswllt erthygl ddethol|it}} |
|||
[[ar:حرب بونيقية ثانية]] |
[[ar:حرب بونيقية ثانية]] |
||
Llinell 33: | Llinell 35: | ||
[[hr:Drugi punski rat]] |
[[hr:Drugi punski rat]] |
||
[[hu:Második pun háború]] |
[[hu:Második pun háború]] |
||
[[id:Perang Punisia Kedua]] |
|||
[[is:Annað púnverska stríðið]] |
[[is:Annað púnverska stríðið]] |
||
[[it:Seconda guerra punica]] |
[[it:Seconda guerra punica]] |
||
[[ja:第二次ポエニ戦争]] |
[[ja:第二次ポエニ戦争]] |
||
[[ka:მეორე პუნიკური ომი]] |
[[ka:მეორე პუნიკური ომი]] |
Fersiwn yn ôl 11:58, 4 Hydref 2008
Rhyfel rhwng Gweriniaeth Rhufain a Carthago, a ymladdwyd rhwng 218 CC a 202 CC oedd yr Ail Ryfel Pwnig yw'r term a ddefnyddir am gyfres o ryfeloedd rhwng 264 CC a 146 CC. Daw'r enw "Pwnig" o'r term Lladin am y Carthaginiaid, Punici, yn gynharach Poenici, oherwydd eu bod o dras y Ffeniciaid.
Yn y blynyddoedd yn dilyn y Rhyfel Pwnig Cyntaf, enillodd Carthago drefedigaethau newydd yn Sbaen dan arweiniad Hamilcar Barca, a daeth yn bwerus unwaith eto. Dechreuodd yr Ail Ryfel Pwnig yn Sbaen yn 202 CC. Penderfynodd y cadfridog Carthaginiaidd Hannibal, mab Hamilcar Barca, ymosod ar yr Eidal, ac arweiniodd fyddin yn cynnwys nifer sylweddol o eliffantod dros yr Alpau.
Yn ystod y blynyddoedd nesaf enillodd nifer o fuddugoliaethau syfrdanol dros y Rhufeiniaid, yn arbennig ym mrwydrau Trebia, Trasimene a Cannae. Mae tactegau Hannibal ym mrwydr Cannae yn parhau i gael eu hastudio heddiw. Lladdwyd rhwng 50,000 a 70,000 o Rufeinwyr yn y frwydr yma, sy’n yn ei gwneud yn un o’r brwydrau un diwrnod mwyaf gwaedlyd a gofnodir.
Problem Hannibal oedd nad oedd ganddo’r offer angenrheidiol i gipio dinasoedd caerog. Gobeithiai y byddai’r dinasoedd oedd yn cefnogi Rhufain yn troi i gefnogi Carthago yn dilyn ei lwyddiannau milwrol. Gwireddwyd hyn i raddau; er enghraifft trôdd dinas Capua at y Carthaginiaid. Yn raddol dysgodd y Rhufeiniaid oddi wrth Hannibal ei hun, a gwnaethant eu gorau i osgoi brwydr yn erbyn prif fyddin Hannibal. Yn 207 CC gorchfygwyd a lladdwyd ei frawd Hasdrubal Barca pan geisiodd arwain byddin arall i’r Eidal i atgyfnerthu Hannibal..
Yn 203 CC, gorfododd ymosodiad Rhufeinig ar Ogledd Affrica dan arweiniad Scipio Africanus ef i adael yr Eidal i amddiffyn Carthago. Gorchfygwyd ef gan y Rhufeiniaid ym Mrwydr Zama. Yn 202 CC bu raid i Carthago dderbyn telerau Rhufain ac ildio, gan golli ei threfedigaethau a gorfod talu swm fawr o arian i Rufain dros gyfnod o flynyddoedd.