Ail Ryfel Pwnig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B roboto: it:Seconda guerra punica estas artikolo elstara
VolkovBot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: id:Perang Punisia Kedua
Llinell 15: Llinell 15:
[[Categori:Carthago]]
[[Categori:Carthago]]
[[Categori:Gweriniaeth Rhufain]]
[[Categori:Gweriniaeth Rhufain]]

{{Cyswllt erthygl ddethol|it}}


[[ar:حرب بونيقية ثانية]]
[[ar:حرب بونيقية ثانية]]
Llinell 33: Llinell 35:
[[hr:Drugi punski rat]]
[[hr:Drugi punski rat]]
[[hu:Második pun háború]]
[[hu:Második pun háború]]
[[id:Perang Punisia Kedua]]
[[is:Annað púnverska stríðið]]
[[is:Annað púnverska stríðið]]
[[it:Seconda guerra punica]] {{Cyswllt erthygl ddethol|it}}
[[it:Seconda guerra punica]]
[[ja:第二次ポエニ戦争]]
[[ja:第二次ポエニ戦争]]
[[ka:მეორე პუნიკური ომი]]
[[ka:მეორე პუნიკური ომი]]

Fersiwn yn ôl 11:58, 4 Hydref 2008

Hannibal yn croesi'r Alpau yn ystod yr Ail Ryfel Pwnig. Ffresco o tua 1510, Amgueddfa'r Capitol, Rhufain.

Rhyfel rhwng Gweriniaeth Rhufain a Carthago, a ymladdwyd rhwng 218 CC a 202 CC oedd yr Ail Ryfel Pwnig yw'r term a ddefnyddir am gyfres o ryfeloedd rhwng 264 CC a 146 CC. Daw'r enw "Pwnig" o'r term Lladin am y Carthaginiaid, Punici, yn gynharach Poenici, oherwydd eu bod o dras y Ffeniciaid.

Yn y blynyddoedd yn dilyn y Rhyfel Pwnig Cyntaf, enillodd Carthago drefedigaethau newydd yn Sbaen dan arweiniad Hamilcar Barca, a daeth yn bwerus unwaith eto. Dechreuodd yr Ail Ryfel Pwnig yn Sbaen yn 202 CC. Penderfynodd y cadfridog Carthaginiaidd Hannibal, mab Hamilcar Barca, ymosod ar yr Eidal, ac arweiniodd fyddin yn cynnwys nifer sylweddol o eliffantod dros yr Alpau.

Yn ystod y blynyddoedd nesaf enillodd nifer o fuddugoliaethau syfrdanol dros y Rhufeiniaid, yn arbennig ym mrwydrau Trebia, Trasimene a Cannae. Mae tactegau Hannibal ym mrwydr Cannae yn parhau i gael eu hastudio heddiw. Lladdwyd rhwng 50,000 a 70,000 o Rufeinwyr yn y frwydr yma, sy’n yn ei gwneud yn un o’r brwydrau un diwrnod mwyaf gwaedlyd a gofnodir.

Problem Hannibal oedd nad oedd ganddo’r offer angenrheidiol i gipio dinasoedd caerog. Gobeithiai y byddai’r dinasoedd oedd yn cefnogi Rhufain yn troi i gefnogi Carthago yn dilyn ei lwyddiannau milwrol. Gwireddwyd hyn i raddau; er enghraifft trôdd dinas Capua at y Carthaginiaid. Yn raddol dysgodd y Rhufeiniaid oddi wrth Hannibal ei hun, a gwnaethant eu gorau i osgoi brwydr yn erbyn prif fyddin Hannibal. Yn 207 CC gorchfygwyd a lladdwyd ei frawd Hasdrubal Barca pan geisiodd arwain byddin arall i’r Eidal i atgyfnerthu Hannibal..

Yn 203 CC, gorfododd ymosodiad Rhufeinig ar Ogledd Affrica dan arweiniad Scipio Africanus ef i adael yr Eidal i amddiffyn Carthago. Gorchfygwyd ef gan y Rhufeiniaid ym Mrwydr Zama. Yn 202 CC bu raid i Carthago dderbyn telerau Rhufain ac ildio, gan golli ei threfedigaethau a gorfod talu swm fawr o arian i Rufain dros gyfnod o flynyddoedd.

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol