David Jones (bardd ac arlunydd): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Varlaam (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Varlaam (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 10: Llinell 10:


== Barddoniaeth ==
== Barddoniaeth ==
Nid tan 1937 y cyhoeddodd Jones ei ymdrech lenyddol gyntaf. '' [[In Parenthesis]] '', a gyhoeddwyd gan [[Faber and Faber]] gyda chyflwyniad (yn 1961) gan TS Eliot. Enillodd hyn iddo [[Gwobr Hawthornden]] yn y flwyddyn ganlynol. Mae'r gerdd yn tynnu ar ddylanwadau llenyddol o'r epig Cymreig '' [[Y Gododdin]] gwaith Malory [[Le Morte d'Arthur|Morte d'Arthur]] i geisio gwneud synnwyr o'r lladdfa bu'n dyst iddi yn y ffosydd. Yn 1967 ymddangosodd fersiwn awdiolyfr fel "Artists Rifles''.
Nid tan 1937 y cyhoeddodd Jones ei ymdrech lenyddol gyntaf. ''[[In Parenthesis]]'', a gyhoeddwyd gan [[Faber and Faber]] gyda chyflwyniad (yn 1961) gan [[TS Eliot]]. Enillodd hyn iddo [[Gwobr Hawthornden]] yn y flwyddyn ganlynol. Mae'r gerdd yn tynnu ar ddylanwadau llenyddol o'r epig Cymreig '' [[Y Gododdin]] gwaith Malory [[Le Morte d'Arthur|Morte d'Arthur]] i geisio gwneud synnwyr o'r lladdfa bu'n dyst iddi yn y ffosydd. Yn 1967 ymddangosodd fersiwn awdiolyfr fel "Artists Rifles''.


Ymddangosodd ei lyfr nesaf, '' The Anathemata '', yn 1952 (a gyhoeddwyd eto gan Faber). Wedi'i ysbrydoli gan ymweliad i [[Palesteina]]a chafodd y gerdd adolygiadau cadarnhaol gan awduron fel [[W. H. Auden]]. Cynhyrchwyd darlleniadau wedi eu dramateiddio o '' In Parenthesis '' a '' The Anathemata '' ar gyfer y [[BBC Trydydd Rhaglen]].
Ymddangosodd ei lyfr nesaf, ''The Anathemata'', yn 1952 (a gyhoeddwyd eto gan Faber). Wedi'i ysbrydoli gan ymweliad i [[Palesteina]]a chafodd y gerdd adolygiadau cadarnhaol gan awduron fel [[W. H. Auden]]. Cynhyrchwyd darlleniadau wedi eu dramateiddio o ''In Parenthesis'' a ''The Anathemata'' ar gyfer y [[BBC Trydydd Rhaglen]].


Yn 1974 cyhoeddwyd "Yr Arglwydd Ynghwsg a Darnau Eraill '' (eto o dan nawdd Faber).
Yn 1974 cyhoeddwyd "Yr Arglwydd Ynghwsg a Darnau Eraill" (eto o dan nawdd Faber).
Ar 11 Tachwedd 1985 roedd Jones ymhlith un ar bymtheg o feirdd y Rhyfel Mawr sydd wedi eu coffáu ar garreg llechi yn [[Abaty Westminster]] yn [[Cornel y Beirdd]].
Ar 11 Tachwedd 1985 roedd Jones ymhlith un ar bymtheg o feirdd y Rhyfel Mawr sydd wedi eu coffáu ar garreg llechi yn [[Abaty Westminster]] yn [[Cornel y Beirdd]].


== Gwaith Arall ==
== Gwaith Arall ==
Ysgrifennodd Jones nifer o ysgrifau ar gelf, llenyddiaeth, crefydd a hanes. Ysgrifennodd gyflwyniadau am lyfrau megis argraffiad newydd o 'Wild Wales' gan [[George Borrow]] ; rhoddodd sgyrsiau radio ar y [[BBC Trydydd Rhaglen]]; Cyhoeddwyd dau gasgliad o ysgrifau, '' Epoch a Artist '' (Faber, 1959) a '' The Gâl Marw '' (Faber, 1978).
Ysgrifennodd Jones nifer o ysgrifau ar gelf, llenyddiaeth, crefydd a hanes. Ysgrifennodd gyflwyniadau am lyfrau megis argraffiad newydd o 'Wild Wales' gan [[George Borrow]] ; rhoddodd sgyrsiau radio ar y [[BBC Trydydd Rhaglen]]; Cyhoeddwyd dau gasgliad o ysgrifau, ''Epoch a Artist'' (Faber, 1959) a ''The Gâl Marw'' (Faber, 1978).


==Beirnadaeth lenyddol==
==Beirnadaeth lenyddol==
Mae DJ yn awdur modernaidd megis [[TS Eliot]], [[Ezra Pound]], a [[James Joyce]] sydd "yn cael ei ystyried yn gynyddol fel bardd arloesol pwysig, sydd wedi ymestyn a mireinio technegau moderniaeth lenyddol," yn ôl Dictionary of Biography Llenyddol. Roedd DJ yn artist graffeg yn ogystal â bardd, ond mae Jones yn fwyaf adnabyddus am ei gerddi naratif hir [[In Parenthesis]] a [[The Anathemata]] Mae ei argraffiadau a phaentiadau wedi ennill nifer o wobrau. Mae llawer o waith Jones wedi seilio ar ei dreftadaeth Gymreig. Roedd ei dad yn oruchwyliwr mewn argraffdy yn Sir y Fflint .
Mae DJ yn awdur modernaidd megis TS Eliot, [[Ezra Pound]], a [[James Joyce]] sydd "yn cael ei ystyried yn gynyddol fel bardd arloesol pwysig, sydd wedi ymestyn a mireinio technegau moderniaeth lenyddol," yn ôl Dictionary of Biography Llenyddol. Roedd DJ yn artist graffeg yn ogystal â bardd, ond mae Jones yn fwyaf adnabyddus am ei gerddi naratif hir [[In Parenthesis]] a [[The Anathemata]] Mae ei argraffiadau a phaentiadau wedi ennill nifer o wobrau. Mae llawer o waith Jones wedi seilio ar ei dreftadaeth Gymreig. Roedd ei dad yn oruchwyliwr mewn argraffdy yn Sir y Fflint .
Ym mis Ionawr 1915 ymunodd Jones a'r Ffiwsilwyr Brenhinol Cymreig a gwasanaethodd ar Ffrynt y Gorllewin hyd at fis Mawrth 1918. Ar ôl y rhyfel cofleidiodd Babyddiaeth ac ymunodd a chymuned fach o artistiaid Catholig dan arweiniad crefftwr [[Eric Gill]]. Nid oedd yn dechrau ysgrifennu In Parenthesis, ei gyfrif ffuglennol o'i weithgareddau yn y rhyfel, tan 1928. Mae pob un o'r saith rhan o'r gerdd yn agor efo dyfyniad o epig hynafol Cymreig arwrol, [[Y Gododdin]]. Mae yn anafarwoli y soldiwr, Dai Greatcoat
Ym mis Ionawr 1915 ymunodd Jones a'r Ffiwsilwyr Brenhinol Cymreig a gwasanaethodd ar Ffrynt y Gorllewin hyd at fis Mawrth 1918. Ar ôl y rhyfel cofleidiodd Babyddiaeth ac ymunodd a chymuned fach o artistiaid Catholig dan arweiniad crefftwr [[Eric Gill]]. Nid oedd yn dechrau ysgrifennu In Parenthesis, ei gyfrif ffuglennol o'i weithgareddau yn y rhyfel, tan 1928. Mae pob un o'r saith rhan o'r gerdd yn agor efo dyfyniad o epig hynafol Cymreig arwrol, [[Y Gododdin]]. Mae yn anafarwoli y soldiwr, Dai Greatcoat


Mae'r beirniad Dilworth yn datgan mai "In Parenthesis yw'r unig gerdd epig dilys a llwyddiannus yn yr iaith (Saesneg) ers Paradise Lost."
Mae'r beirniad Dilworth yn datgan mai "In Parenthesis yw'r unig gerdd epig dilys a llwyddiannus yn yr iaith (Saesneg) ers Paradise Lost."
Yn 1952, ar anogaeth ei ffrind [[T. S. Eliot]] cyhoeddodd ei ail gerdd hir, The Anathemata, sydd yn mynegi ei ffydd bersonol.
Yn 1952, ar anogaeth ei ffrind [[T. S. Eliot]] cyhoeddodd ei ail gerdd hir, The Anathemata, sydd yn mynegi ei ffydd bersonol.
Mae'r bardd gwyddeleg [[Seamus Heaney]] yn dod i'r casgliad bod Jones yn "awdur rhyfeddol" sydd wedi "dychwelyd i'r ffynhonell ac wedi dod â rhywbeth yn ôl, rhywbeth sy'n cyfoethogi, nid yn unig yr iaith ond ymwybyddiaeth y bobl o bwy oeddynt ac, oherwydd hyn, pwy ydynt heddiw"
Mae'r bardd gwyddeleg [[Seamus Heaney]] yn dod i'r casgliad bod Jones yn "awdur rhyfeddol" sydd wedi "dychwelyd i'r ffynhonell ac wedi dod â rhywbeth yn ôl, rhywbeth sy'n cyfoethogi, nid yn unig yr iaith ond ymwybyddiaeth y bobl o bwy oeddynt ac, oherwydd hyn, pwy ydynt heddiw"


== Llyfryddiaeth ==
== Llyfryddiaeth ==

Fersiwn yn ôl 22:45, 15 Tachwedd 2017

Evan Jenkins a David Jones, dau fardd gwlad o Ffair Rhos, yn trafod eu cerddi yng ngweithdy'r crydd. (Ffotograffydd Geoff Charles, November 12, 1959).

Arlunydd a bardd oedd David Jones (1 Tachwedd 1895 - 28 Hydref 1974), a aned yn Brockley, Caint, Lloegr.

Roedd ei dad yn oruchwyliwr mewn argraffdy yn Sir y Fflint a symuodd i fyw i Lloegr yn 1885, a Saesnes oedd ei fam.

Er iddo gael ei eni yn Lloegr roedd yn ymwybodol iawn o'i Gymreictod, ffaith a welir yn aml yn ei waith fel bardd ac arlunydd. Enillodd Gwobr Hawthornden yn 1938 am ei gerdd In Parenthesis.

Roedd yn ddisgybl i Eric Gill ac yn ffrind i Saunders Lewis, Aneirin Talfan Davies a Vernon Watkins.

Barddoniaeth

Nid tan 1937 y cyhoeddodd Jones ei ymdrech lenyddol gyntaf. In Parenthesis, a gyhoeddwyd gan Faber and Faber gyda chyflwyniad (yn 1961) gan TS Eliot. Enillodd hyn iddo Gwobr Hawthornden yn y flwyddyn ganlynol. Mae'r gerdd yn tynnu ar ddylanwadau llenyddol o'r epig Cymreig Y Gododdin gwaith Malory Morte d'Arthur i geisio gwneud synnwyr o'r lladdfa bu'n dyst iddi yn y ffosydd. Yn 1967 ymddangosodd fersiwn awdiolyfr fel "Artists Rifles.

Ymddangosodd ei lyfr nesaf, The Anathemata, yn 1952 (a gyhoeddwyd eto gan Faber). Wedi'i ysbrydoli gan ymweliad i Palesteinaa chafodd y gerdd adolygiadau cadarnhaol gan awduron fel W. H. Auden. Cynhyrchwyd darlleniadau wedi eu dramateiddio o In Parenthesis a The Anathemata ar gyfer y BBC Trydydd Rhaglen.

Yn 1974 cyhoeddwyd "Yr Arglwydd Ynghwsg a Darnau Eraill" (eto o dan nawdd Faber). Ar 11 Tachwedd 1985 roedd Jones ymhlith un ar bymtheg o feirdd y Rhyfel Mawr sydd wedi eu coffáu ar garreg llechi yn Abaty Westminster yn Cornel y Beirdd.

Gwaith Arall

Ysgrifennodd Jones nifer o ysgrifau ar gelf, llenyddiaeth, crefydd a hanes. Ysgrifennodd gyflwyniadau am lyfrau megis argraffiad newydd o 'Wild Wales' gan George Borrow ; rhoddodd sgyrsiau radio ar y BBC Trydydd Rhaglen; Cyhoeddwyd dau gasgliad o ysgrifau, Epoch a Artist (Faber, 1959) a The Gâl Marw (Faber, 1978).

Beirnadaeth lenyddol

Mae DJ yn awdur modernaidd megis TS Eliot, Ezra Pound, a James Joyce sydd "yn cael ei ystyried yn gynyddol fel bardd arloesol pwysig, sydd wedi ymestyn a mireinio technegau moderniaeth lenyddol," yn ôl Dictionary of Biography Llenyddol. Roedd DJ yn artist graffeg yn ogystal â bardd, ond mae Jones yn fwyaf adnabyddus am ei gerddi naratif hir In Parenthesis a The Anathemata Mae ei argraffiadau a phaentiadau wedi ennill nifer o wobrau. Mae llawer o waith Jones wedi seilio ar ei dreftadaeth Gymreig. Roedd ei dad yn oruchwyliwr mewn argraffdy yn Sir y Fflint . Ym mis Ionawr 1915 ymunodd Jones a'r Ffiwsilwyr Brenhinol Cymreig a gwasanaethodd ar Ffrynt y Gorllewin hyd at fis Mawrth 1918. Ar ôl y rhyfel cofleidiodd Babyddiaeth ac ymunodd a chymuned fach o artistiaid Catholig dan arweiniad crefftwr Eric Gill. Nid oedd yn dechrau ysgrifennu In Parenthesis, ei gyfrif ffuglennol o'i weithgareddau yn y rhyfel, tan 1928. Mae pob un o'r saith rhan o'r gerdd yn agor efo dyfyniad o epig hynafol Cymreig arwrol, Y Gododdin. Mae yn anafarwoli y soldiwr, Dai Greatcoat

Mae'r beirniad Dilworth yn datgan mai "In Parenthesis yw'r unig gerdd epig dilys a llwyddiannus yn yr iaith (Saesneg) ers Paradise Lost." Yn 1952, ar anogaeth ei ffrind T. S. Eliot cyhoeddodd ei ail gerdd hir, The Anathemata, sydd yn mynegi ei ffydd bersonol. Mae'r bardd gwyddeleg Seamus Heaney yn dod i'r casgliad bod Jones yn "awdur rhyfeddol" sydd wedi "dychwelyd i'r ffynhonell ac wedi dod â rhywbeth yn ôl, rhywbeth sy'n cyfoethogi, nid yn unig yr iaith ond ymwybyddiaeth y bobl o bwy oeddynt ac, oherwydd hyn, pwy ydynt heddiw"

Llyfryddiaeth

Barddoniaeth

  • In Parenthesis (1937)
  • Anathemata (Faber, 1952)
  • Epoch a Artist (Faber, 1959)
  • Yr Arglwydd Ynghwsg a Darnau Eraill (Faber, 1974)
  • The Gâl Marw (Faber, 1978)
  • The Tutelar of the Place[1]

Celf

  • Trystan ac Esyllt

Cyfeiriadau

  • Alldritt, Keith, David Jones: Writer and Artist Constable, Llundain, 2003, ISBN 1-84119-379-8
  • Thomas Dilworth: David Jones in the Great War, London : Enitharmon, 2012, ISBN 978-1-907587-24-5
  • David Jones, Paul Hills (golygydd), Tate Gallery, 1971.
  • The Engravings of David Jones: A Survey, Douglas Cleverdon, Clover Hill Editions, 1981.
  • Dai Greatcoat, a self-portrait of David Jones in his letters, Rene Hague (golygydd), Faber, 1980.
  • David Jones: The Maker Unmade, Jonathan Miles a Derek Shiel, Seren, 1995.
  • The Long Conversation, a Memoir of David Jones, William Blissett, Rhydychen, 1981.
  • The Art of David Jones: Vision and Memory, Ariane Bankes a Paul Hills, Lund Humphries, 2015.

Dolenni allanol