Mynydd Preseli: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Llinell 3: Llinell 3:
Mynyddoedd yng ngogledd [[Sir Benfro]] yn ne-orllewin Cymru yw '''Mynydd Preseli''', hefyd '''Mynydd Preselau''', '''Y Preseli''' neu '''Y Preselau'''. Maent yn rhan o [[Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro|Barc Cenedlaethol Arfordir Penfro]], ac yn ymestyn o gyffiniau [[Abergwaun]] yn y gorllewin hyd ar ardal [[Crymych]] yn y dwyrain.
Mynyddoedd yng ngogledd [[Sir Benfro]] yn ne-orllewin Cymru yw '''Mynydd Preseli''', hefyd '''Mynydd Preselau''', '''Y Preseli''' neu '''Y Preselau'''. Maent yn rhan o [[Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro|Barc Cenedlaethol Arfordir Penfro]], ac yn ymestyn o gyffiniau [[Abergwaun]] yn y gorllewin hyd ar ardal [[Crymych]] yn y dwyrain.


Y copa uchaf yw [[Foel Cwmcerwyn]] (536 medr). Copaon eraill yw [[Carn Ingli]], [[Foel Eryr]], [[Foel Feddau]], [[Frenni Fach]], [[Frenni Fawr]] a [[Foel Drygarn]]. Ceir nifer fawr o olion o gyfnodau cynhanesyddol yn y Preselau; y mwyaf adnabyddues efallai yr cromlech [[Pentre Ifan]]. Credir bod y meini glesion sy'n ffurfio rhan o adeiladwaith [[Côr y Cewri]] wedi dod o ardal [[Carn Menyn]] (neu Carn Meini) yma. Ceir hefyd [[carnedd|garneddi]] o [[Oes yr Efydd]] a [[bryngeiri]] o [[Oes yr Haearn]], er enghraifft ar Foel Drygarn a Charn Ingli.
Y copa uchaf yw [[Foel Cwmcerwyn]] (536 medr). Copaon eraill yw [[Carn Ingli]], [[Foel Eryr]], [[Foel Feddau]], [[Frenni Fach]], [[Frenni Fawr]] a [[Foel Drygarn]]. Ceir nifer fawr o olion o gyfnodau cynhanesyddol yn y Preselau; y mwyaf adnabyddues efallai yw cromlech [[Pentre Ifan]]. Credir bod y meini glesion sy'n ffurfio rhan o adeiladwaith [[Côr y Cewri]] wedi dod o ardal [[Carn Menyn]] (neu Carn Meini) yma. Ceir hefyd [[carnedd|garneddi]] o [[Oes yr Efydd]] a [[bryngeiri]] o [[Oes yr Haearn]], er enghraifft ar Foel Drygarn a Charn Ingli.


Ceir cyferiad at y Preselau yn chwedl [[Culhwch ac Olwen]], lle mae'r [[Twrch Trwyth]] yn glanio ym Mhorth Clais ar ôl anrheithio [[Iwerddon]], ac yna'n mynd i Preselau, gan ladd pedwar o wŷr [[Arthur]] yng Nghwm Cerwyn.
Ceir cyferiad at y Preselau yn chwedl [[Culhwch ac Olwen]], lle mae'r [[Twrch Trwyth]] yn glanio ym Mhorth Clais ar ôl anrheithio [[Iwerddon]], ac yna'n mynd i Preselau, gan ladd pedwar o wŷr [[Arthur]] yng Nghwm Cerwyn.

Fersiwn yn ôl 20:38, 2 Medi 2008

Carn Edward a Cerrig Lladron, Preseli

Mynyddoedd yng ngogledd Sir Benfro yn ne-orllewin Cymru yw Mynydd Preseli, hefyd Mynydd Preselau, Y Preseli neu Y Preselau. Maent yn rhan o Barc Cenedlaethol Arfordir Penfro, ac yn ymestyn o gyffiniau Abergwaun yn y gorllewin hyd ar ardal Crymych yn y dwyrain.

Y copa uchaf yw Foel Cwmcerwyn (536 medr). Copaon eraill yw Carn Ingli, Foel Eryr, Foel Feddau, Frenni Fach, Frenni Fawr a Foel Drygarn. Ceir nifer fawr o olion o gyfnodau cynhanesyddol yn y Preselau; y mwyaf adnabyddues efallai yw cromlech Pentre Ifan. Credir bod y meini glesion sy'n ffurfio rhan o adeiladwaith Côr y Cewri wedi dod o ardal Carn Menyn (neu Carn Meini) yma. Ceir hefyd garneddi o Oes yr Efydd a bryngeiri o Oes yr Haearn, er enghraifft ar Foel Drygarn a Charn Ingli.

Ceir cyferiad at y Preselau yn chwedl Culhwch ac Olwen, lle mae'r Twrch Trwyth yn glanio ym Mhorth Clais ar ôl anrheithio Iwerddon, ac yna'n mynd i Preselau, gan ladd pedwar o wŷr Arthur yng Nghwm Cerwyn.

Arferai'r diwydiant llechi fod yn bwysig yma, er nad oes yr un o'r chwareli yn parhau ar agor erbyn hyn. Magwyd y bardd Waldo Williams yn yr ardal, ac mae Y Preselau yn un o'i gerddi enwocaf:

Mur fy mebyd, Foel Drigarn, Carn Gyfrwy, Tal Mynydd,
Wrth fy nghefn ymhob annibyniaeth barn


Cysylltiadau allanol