Arsyllfa Frenhinol Greenwich: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: el, id, ko, pl, ru, sk, sl, uk yn newid: es, sv |
B robot yn ychwanegu: simple:Royal Observatory, Greenwich |
||
Llinell 32: | Llinell 32: | ||
[[ro:Observatorul Regal din Greenwich]] |
[[ro:Observatorul Regal din Greenwich]] |
||
[[ru:Гринвичская обсерватория]] |
[[ru:Гринвичская обсерватория]] |
||
[[simple:Royal Observatory, Greenwich]] |
|||
[[sk:Royal Observatory, Greenwich]] |
[[sk:Royal Observatory, Greenwich]] |
||
[[sl:Kraljevi observatorij Greenwich]] |
[[sl:Kraljevi observatorij Greenwich]] |
Fersiwn yn ôl 04:13, 19 Gorffennaf 2008
Roedd yr Arsyllfa Frenhinol Greenwich ar bryn mewn Parc Greenwich, Llundain ar arfordir Afon Tafwys. Roedd y Seryddwr Brenhinol yn weithio yn y fan ma a roedd yr arsyllfa ar Prif Feridian, sef y meridian sylfaenol pob hydred. Heddiw, mae llinell efydd ar y lawnt yn dangos lle'r Prif Feridian ac ers 16 Rhagfyr, 1999 mae golau laser gwyrdd yn goleuo i'r gogledd yn ystod y nos.
Comisiynwyd yr arsyllfa gan brenin Siarl II ym 1675 ac adeiladwyd Flamsteed House (1675-76) a oedd yr arsyllfa wreiddiol gan Syr Christopher Wren. Roedd hi'r adeilad cyntaf a adeiladwyd fel sefydliad ymchwil gwyddonol ym Mhrydain.
Beth bynnag, doedd yr awyr uwchben uwch Llundain ddim yn ddigon clir a felly symudwyd yr Arsyllfa Frenhinol i Gastell Herstmonceux ger Hailsham, Dwyrain Sussex. Adeiladwyd y Telesgop Isaac Newton yn y fan ma ym 1967, ond symudwyd ef i La Palma yn Sbaen ym 1979.
Symydwyd yr arsyllfa Frenhinol eto ym 1990, y tro ma i Gaergrawnt, ond ar ôl penderfyniad y Cyngor Ymchwil Ffiseg Gronyn a Seryddiaeth terfynwyd ef ym 1998. Ar ôl hynny symudwyd Swyddfa y Nautical Almanac i Labordy Rutherford Appleton a waith arall i'r Canolfan Technoleg Seryddiol yn Caeredin.
Cyn i gyflwyno Amser Cyfesurol Cyffredinol roedd Amser Safonol Greenwich (GMT), megis amser a penderfynwyd ar ôl arsylliadau'r arsyllfa hon, yr amser sylfaenol y byd.
Mae'r pelen amser wedi ei adeiladu gan y Seryddwr Brenhinol John Pond ym 1833 yn dal i gwympo pob dydd ar 13:00. Heddiw, mae yna hefyd amgueddfa offer seryddol a mordwyol sydd yn cynnwys H4, y cronomedr hydred gan John Harrison.