Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Nid oes angen arddull bold / amlwg, dim ond ar y testun
Llaw a llygad -canrifoedd yn bennaf using AWB
Llinell 1: Llinell 1:
''Mae "CBE", "DBE", "MBE" ac "OBE" i gyd yn ail-gyfeirio yma.
''Mae "CBE", "DBE", "MBE" ac "OBE" i gyd yn ail-gyfeirio yma.
[[Delwedd:Ster Orde van het Britse Rijk.jpg|thumb|250px|Seren ''Order of the British Empire'']]
[[Delwedd:Ster Orde van het Britse Rijk.jpg|bawd|250px|Seren ''Order of the British Empire'']]
[[Trefn urddas marchog]] [[Prydeinig]] ydy '''Trefn Arbennig yr Ymerodraeth Brydeinig''' ([[Saesneg]]: ''The Most Excellent Order of the British Empire'') a sefydlwyd ar [[4 Mehefin]] [[1917]] gan [[Siôr V, brenin y Deyrnas Unedig]]. Mae'r drefn yn cynnwys pum dosbarth o raniadau dinesig a milwrol; yn nhrefn y pwysicaf gyntaf:
[[Trefn urddas marchog]] [[Prydeinig]] ydy '''Trefn Arbennig yr Ymerodraeth Brydeinig''' ([[Saesneg]]: ''The Most Excellent Order of the British Empire'') a sefydlwyd ar [[4 Mehefin]] [[1917]] gan [[Siôr V, brenin y Deyrnas Unedig]]. Mae'r drefn yn cynnwys pum dosbarth o raniadau dinesig a milwrol; yn nhrefn y pwysicaf gyntaf:
* 'Marchog y Groes Fawr' neu 'Bonesig y Groes Fawr) (Saesneg: ''Knight of the Grand Cross'' neu ''Dame of the Grand Cross'') (GBE)
* 'Marchog y Groes Fawr' neu 'Bonesig y Groes Fawr) (Saesneg: ''Knight of the Grand Cross'' neu ''Dame of the Grand Cross'') (GBE)
Llinell 20: Llinell 20:


== Cyfansoddiad ==
== Cyfansoddiad ==
[[Delwedd:Gog 06.jpg|thumb|Isgapten Cadfridog Syr [[Robert Fulton (governor)|Robert Fulton]] KBE]]
[[Delwedd:Gog 06.jpg|bawd|Isgapten Cadfridog Syr [[Robert Fulton (governor)|Robert Fulton]] KBE]]


Mae'r [[Y Frenhiniaeth Prydeinig|Frenhiniaeth Brydeinig]] yn Sofren y Drefn, ac yn gweinyddu pob aelod arall y Drefn (yn arferol, ar gyngor y llywodraeth).
Mae'r [[Y Frenhiniaeth Prydeinig|Frenhiniaeth Brydeinig]] yn Sofren y Drefn, ac yn gweinyddu pob aelod arall y Drefn (yn arferol, ar gyngor y llywodraeth).
Llinell 27: Llinell 27:


== Gwisgoedd ac offer ==
== Gwisgoedd ac offer ==
[[Delwedd:Mbe medal front and reverse.jpg|thumb|Bathodyn Aelodau Trefn yr Ymerodraeth Brydeinig, blaen a chefn]]
[[Delwedd:Mbe medal front and reverse.jpg|bawd|Bathodyn Aelodau Trefn yr Ymerodraeth Brydeinig, blaen a chefn]]
[[Delwedd:Order of the British Empire (Civil) Ribbon.png|thumb|Rhuban Dosbarth Dinesig y Drefn]]
[[Delwedd:Order of the British Empire (Civil) Ribbon.png|bawd|Rhuban Dosbarth Dinesig y Drefn]]
[[Delwedd:Order of the British Empire (Military) Ribbon.png|thumb|Rhuban Dosbarth Milwrol y Drefn]]
[[Delwedd:Order of the British Empire (Military) Ribbon.png|bawd|Rhuban Dosbarth Milwrol y Drefn]]
[[Delwedd:Bessie Rischbieth.jpg|thumb|Gwisgai swyddogion benywaidd y Drefn eu symbolau ar fwa, fel dengys yn y llun hwn]]
[[Delwedd:Bessie Rischbieth.jpg|bawd|Gwisgai swyddogion benywaidd y Drefn eu symbolau ar fwa, fel dengys yn y llun hwn]]
Mae aelodau'r drefn yn gwisgo gwisgoedd llafurfawr ar ddigwyddiadau arbennig (megis gwasanaethau ''quadrennial'' a choroni), sy'n newid o ran dosbarth (gwnaethpwyd newidiadau mawr i ddyluniad y gwisgoedd yn [[1937]])
Mae aelodau'r drefn yn gwisgo gwisgoedd llafurfawr ar ddigwyddiadau arbennig (megis gwasanaethau ''quadrennial'' a choroni), sy'n newid o ran dosbarth (gwnaethpwyd newidiadau mawr i ddyluniad y gwisgoedd yn [[1937]])
{{eginyn-adran}}
{{eginyn-adran}}
Llinell 49: Llinell 49:
* 1975: Cymerwyd anrhydedd MBE [[William Spens, 2il Farwn Spens|William Spens]] oddiarno (gwobrwywyd 1954), yn dilyn ei gyhuddiaeth am ddwyn.<ref>[http://www.gazette-online.co.uk/archiveViewFrameSetup.asp?webType=0&PageDuplicate=x0%20%20%20%20%20%20&issueNumber=46636 ''The London Gazette''], [[18 July]] [[1975]]. Retrieved [[28 Feb]] [[2007]].</ref>
* 1975: Cymerwyd anrhydedd MBE [[William Spens, 2il Farwn Spens|William Spens]] oddiarno (gwobrwywyd 1954), yn dilyn ei gyhuddiaeth am ddwyn.<ref>[http://www.gazette-online.co.uk/archiveViewFrameSetup.asp?webType=0&PageDuplicate=x0%20%20%20%20%20%20&issueNumber=46636 ''The London Gazette''], [[18 July]] [[1975]]. Retrieved [[28 Feb]] [[2007]].</ref>
* 1980: Cymerwyd anrhydedd KBE [[Albert Henry]] oddiarno (gwobrwywyd 1974), yn dilyn ei gyhuddiaeth o dwyll etholaethol.<ref>[http://www.gazette-online.co.uk/archiveViewFrameSetup.asp?webType=0&PageDuplicate=x0%20%20%20%20%20%20&issueNumber=48153 ''The London Gazette''], [[11 April]] [[1980]]. Retrieved [[28 Chwefror]] [[2007]].</ref>
* 1980: Cymerwyd anrhydedd KBE [[Albert Henry]] oddiarno (gwobrwywyd 1974), yn dilyn ei gyhuddiaeth o dwyll etholaethol.<ref>[http://www.gazette-online.co.uk/archiveViewFrameSetup.asp?webType=0&PageDuplicate=x0%20%20%20%20%20%20&issueNumber=48153 ''The London Gazette''], [[11 April]] [[1980]]. Retrieved [[28 Chwefror]] [[2007]].</ref>
* 1988: Cymerwyd anrhydedd OBE [[Lester Piggott]] oddiarno (gwobrwywyd yn 1975), yn dilyn ei gyhuddiaeth o dwyll treth [[tax fraud]].<ref>[http://www.gazette-online.co.uk/archiveViewFrameSetup.asp?webType=0&PageDuplicate=x0%20%20%20%20%20%20&issueNumber=51356 ''The London Gazette''], [[6 Mehefin]] [[1981]]. </ref>
* 1988: Cymerwyd anrhydedd OBE [[Lester Piggott]] oddiarno (gwobrwywyd yn 1975), yn dilyn ei gyhuddiaeth o dwyll treth [[tax fraud]].<ref>[http://www.gazette-online.co.uk/archiveViewFrameSetup.asp?webType=0&PageDuplicate=x0%20%20%20%20%20%20&issueNumber=51356 ''The London Gazette''], [[6 Mehefin]] [[1981]].</ref>
* 2006: Cymerwyd anrhydedd MBE [[Michael Eke]] oddiarno (gwobrwywyd yn 2003) yn dilyn ei gyhuddiaeth am ddwyn a thwyllo.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/cambridgeshire/6196884.stm ''MBE conman is stripped of honour'']</ref>
* 2006: Cymerwyd anrhydedd MBE [[Michael Eke]] oddiarno (gwobrwywyd yn 2003) yn dilyn ei gyhuddiaeth am ddwyn a thwyllo.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/cambridgeshire/6196884.stm ''MBE conman is stripped of honour'']</ref>
* 2006: Cymerwyd anrhydedd MBE [[Naseem Hamed]] oddiarno (gwobrwywyd yn 1999) yn dilyn ei gyhuddiaeth o yrru'n beryglus.<ref>[http://www.guardian.co.uk/monarchy/story/0,,1981040,00.html '''Prince' Naseem stripped of MBE after time in jail for car crash'']</ref>
* 2006: Cymerwyd anrhydedd MBE [[Naseem Hamed]] oddiarno (gwobrwywyd yn 1999) yn dilyn ei gyhuddiaeth o yrru'n beryglus.<ref>[http://www.guardian.co.uk/monarchy/story/0,,1981040,00.html '''Prince' Naseem stripped of MBE after time in jail for car crash'']</ref>

Fersiwn yn ôl 10:31, 14 Hydref 2017

Mae "CBE", "DBE", "MBE" ac "OBE" i gyd yn ail-gyfeirio yma.

Seren Order of the British Empire

Trefn urddas marchog Prydeinig ydy Trefn Arbennig yr Ymerodraeth Brydeinig (Saesneg: The Most Excellent Order of the British Empire) a sefydlwyd ar 4 Mehefin 1917 gan Siôr V, brenin y Deyrnas Unedig. Mae'r drefn yn cynnwys pum dosbarth o raniadau dinesig a milwrol; yn nhrefn y pwysicaf gyntaf:

  • 'Marchog y Groes Fawr' neu 'Bonesig y Groes Fawr) (Saesneg: Knight of the Grand Cross neu Dame of the Grand Cross) (GBE)
  • 'Marchog Cadlywydd' neu 'Bonesig Cadlywydd' (Saesneg: Knight Commander or Dame Commander) (KBE or DBE)
  • 'Cadlywydd' (Saesneg: Commander) (CBE)
  • 'Swyddog' (Saesneg: Officer) (OBE)
  • 'Aelod' (Saesneg: Member) (MBE).

Dim ond y ddwy urdd uchaf sy'n galluogi i'r derbynnydd ddod yn aelod o'r urdd marchog, gan roi'r hawl iddynt ddefnyddio'r teitl 'Syr' (gŵr) neu 'Bonesig' (benyw) o flaen eu henwau, cyn belled â'u bod yn enedigol o wlad y mae Elizabeth II, brenhines y Deyrnas Unedig yn bennaeth gwladwriaeth arni. Os nad ydynt, gallent ddefnyddio enw'r urdd yn eu henwau ond nid y teitlau.

Mae hyn yn berthnasol hefyd i'r British Empire Medal, nid yw derbynwyr o'r fedal honno yn aelodau o'r drefn, ond mae perthynas gyda'r drefn. Ni wobrwyir y fedal hon bellach yn y Deyrnas Unedig na'i gwledydd dibynadwy, ond mae'r Ynysoedd Cook a rhai Gwledydd y Gymanwlad yn dal i'w gwobrwyo.

Arwyddair y drefn yw I Dduw a'r Ymerodraeth. Hon yw'r drefn leiaf pwysig Brydeinig, ac mae ganddi fwy o aelodau nac unrhyw drefn arall.

Hanes

Sefydlodd Siôr V, brenin y Deyrnas Unedig y drefn i lenwi gwagle yn Nhrefn anrhydeddau Prydeinig: The Most Honourable Order of the Bath a wobrwywyd i swyddogion uwch filwrol yn unig a gweinyddion dinasol; The Most Distinguished Order of St Michael and St George a anrhydeddodd llysgenaid; a Threfn Frenhinol Fictoraidd a anrhydeddodd pobl a oedd wedi gweinyddu'r Teulu Brenhinol yn bersonol. Bwriad pennaf y brenin oedd anrhydeddu'r miloedd o bobl a weinyddodd o fewn sawl ffurf answyddogol yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Dim ond un dosbarth oedd gan y drefn yn wreiddiol, ond yn 1918, yn fuan wedi ei sefydliad, rhannwyd hi'n swyddogol i raniadau Milwrol a Dinesig.

Mae trefn y Marchogion yn fwy gweriniaethol na threfnau anghynhwysol Bath neu San Michael a San Siôr, ac yn ei dyddiau cynnar, ni ddaliwyd hi mewn cyfrifiaeth uchel. Newidiodd hyn dros y blynyddoedd.

Cyfansoddiad

Delwedd:Gog 06.jpg
Isgapten Cadfridog Syr Robert Fulton KBE

Mae'r Frenhiniaeth Brydeinig yn Sofren y Drefn, ac yn gweinyddu pob aelod arall y Drefn (yn arferol, ar gyngor y llywodraeth).

   Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.

Gwisgoedd ac offer

Bathodyn Aelodau Trefn yr Ymerodraeth Brydeinig, blaen a chefn
Rhuban Dosbarth Dinesig y Drefn
Rhuban Dosbarth Milwrol y Drefn
Gwisgai swyddogion benywaidd y Drefn eu symbolau ar fwa, fel dengys yn y llun hwn

Mae aelodau'r drefn yn gwisgo gwisgoedd llafurfawr ar ddigwyddiadau arbennig (megis gwasanaethau quadrennial a choroni), sy'n newid o ran dosbarth (gwnaethpwyd newidiadau mawr i ddyluniad y gwisgoedd yn 1937)    Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.

Capel

Capel y drefn yw crypt dwyreiniol Prifeglwys San Paul, ond deilir y gwasanaethau mawr ym mhrif gorff y brifeglwys. (Mae'r brifeglwys hefyd yn gartref i gapel Trefn San Michael a St Siôr.) Deilir gwasanaethau crefyddol y Drefn pob pedair blynedd, yn y gwasanaethau hyn gweinyddir Marchogion a Boneddigesau newydd, neilltuwyd y capel yn 1960.

Blaenoriaeth a Breintiau

Gall Marchog neu Fonesig ddangos cylch y drefn ar eu arfbais.

Gwobrwyir aelodau'r drefn safle yn y drefn blaenoriaeth. Mae gwragedd dynion y drefn hefyd yn ymddangos yn y flaenoriaeth, yn ogystal â meibion, merched a merched-yng-nghyfraith Marchog y Groes Fawr a Marchog Cadlywydd; ni ddengys perthnasau merched y drefn unrhyw flaenoriaeth arbennig. Gall perthnasau ennill blaenoriaeth, fel rheol gyffredin, gan eu tadau a'u gwyr, ond nid gan eu mamau a'u gwragedd.

Diddymiadau

Beirniadaeth

   Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.

Beirniadodd John Lennon y drefn filwrol yn hallt gan ddweud:

Saesneg: "Lots of people who complained about us receiving the MBE received theirs for heroism in the war - for killing people. We received ours for entertaining other people. I'd say we deserve ours more."

Nodiadau

  1. The London Gazette, 24 Mehefin 1921.
  2. The London Gazette, 20 December 1949.
  3. The London Gazette, 10 August 1965. Retrieved 28 Feb 2007.
  4. The London Gazette, 18 July 1975. Retrieved 28 Feb 2007.
  5. The London Gazette, 11 April 1980. Retrieved 28 Chwefror 2007.
  6. The London Gazette, 6 Mehefin 1981.
  7. MBE conman is stripped of honour
  8. 'Prince' Naseem stripped of MBE after time in jail for car crash

Ffynonellau