Deva (Hindŵaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Llinell 7: | Llinell 7: | ||
Y gair cytrad yn [[Avesteg]] yw '''daeva'''. Yn [[Zoroastriaeth]], ma'r ''[[daeva]]''s yn greaduriaid drygionus a ffiaidd, ond nid ydynt yn cael eu portreadu felly yn y testunau hynaf. |
Y gair cytrad yn [[Avesteg]] yw '''daeva'''. Yn [[Zoroastriaeth]], ma'r ''[[daeva]]''s yn greaduriaid drygionus a ffiaidd, ond nid ydynt yn cael eu portreadu felly yn y testunau hynaf. |
||
Mae geiriau cytras eraill yn cynnwys ''Dievas'' mewn [[Lithwaneg]], y [[Tiwaz]] Germanaidd, a'r gair [[Lladin ''deus'' "duw" a ''divus'' "dwyfol" (cf. Cymraeg, [[Duw]] a 'dwyfol'). |
Mae geiriau cytras eraill yn cynnwys ''Dievas'' mewn [[Lithwaneg]], y [[Tiwaz]] Germanaidd, a'r gair [[Lladin]] ''deus'' "duw" a ''divus'' "dwyfol" (cf. Cymraeg, [[Duw]] a 'dwyfol'). |
||
Cytras hefyd yw ''*[[Zeus|Dyeus]]'' Duw'r Awyr yr Indo-Ewropeaid, cf. Sansgrit [[Dyaus]]. |
Cytras hefyd yw ''*[[Zeus|Dyeus]]'' Duw'r Awyr yr Indo-Ewropeaid, cf. Sansgrit [[Dyaus]]. |
||
===Devas traddodiad y Veda=== |
===Devas traddodiad y Veda=== |
Fersiwn yn ôl 20:36, 27 Mehefin 2008
- Gweler hefyd Deva (gwahaniaethu).
Enw Sansgrit sy'n golygu duw neu fod dwyfol yw Deva (Devanagari देव). Gallai olygu ysbryd, duw, bod dwyfol, angel neu fod goruwchnaturiol o natur ddaionus yn ôl y cyd-destun. Yn y Veda maent yn gwrthwynwbwyr i'r Asuras "drygionus".
Etymoleg
Credir fod y gair yn tarddu o'r gair Proto-Indo-Ewropeg tybiedig *deiwos, yn golugu "dwyfol" neu "ddisglair", o'r gwraidd *diw "disgleirio" (enw a gysylltir a'r awyr). Devi "duwies" yw'r ffurf fenywaidd. Gallai hefyd fod yn gysylltiedig a'r gair *diif "chwarae" (cf. Cymraeg 'difyrwch').
Y gair cytrad yn Avesteg yw daeva. Yn Zoroastriaeth, ma'r daevas yn greaduriaid drygionus a ffiaidd, ond nid ydynt yn cael eu portreadu felly yn y testunau hynaf.
Mae geiriau cytras eraill yn cynnwys Dievas mewn Lithwaneg, y Tiwaz Germanaidd, a'r gair Lladin deus "duw" a divus "dwyfol" (cf. Cymraeg, Duw a 'dwyfol').
Cytras hefyd yw *Dyeus Duw'r Awyr yr Indo-Ewropeaid, cf. Sansgrit Dyaus.
Devas traddodiad y Veda
Duwiau:
- Agni
- Indra
- Savitr
- Vayu
- Varuna
- Marut
- Aditya
- Rudra
- Vishnu
- Brahma
- Pusha
- Brihaspati
- Ashvin
- Vishvedava
- Prithvi
- Dyaus
- Antariksha
- Dishas
- Moordha
- Prajapati
Y prif dduwiesau sy'n deillio o'r dduwiesau Devi yw: