Ystadegaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B robot Adding: ka:სტატისტიკა |
Paul-L (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[ |
[[Delwedd:Normal distribution and scales.gif|de|bawd|350px|Graff yn dangos cromlin y [[Dosraniad normal|ddosraniad normal]], fel y'i defnyddir mewn asesu [[addysg|addysgol]] i gymharu amryw o ddulliau graddio. Dangosir ''gwahaniad safonol, canrannau cronus, cyfwerthau canrannol, sgorau-Z, sgorau-T, naw safonol,'' a ''chanran stanin.'']] |
||
Disgyblaeth [[Mathemateg|fathemategol]] lydan yw '''ystadegaeth''' sy'n astudio ffyrdd o gasglu, crynhoi a gwneud casgliadau o [[Data|ddata]]. Mae'n ddefnyddiol ar gyfer amrywiaeth lydan o [[Disgyblaeth academaidd|ddisgyblaethau academaidd]] o'r [[gwyddoniaeth|gwyddorau]] ffisegol a chymdeithasol i'r [[dynoliaethau]], yn ogystal a [[Busnes|busnes]], [[llywodraeth]], a [[Diwydiant|diwydiant]]. |
Disgyblaeth [[Mathemateg|fathemategol]] lydan yw '''ystadegaeth''' sy'n astudio ffyrdd o gasglu, crynhoi a gwneud casgliadau o [[Data|ddata]]. Mae'n ddefnyddiol ar gyfer amrywiaeth lydan o [[Disgyblaeth academaidd|ddisgyblaethau academaidd]] o'r [[gwyddoniaeth|gwyddorau]] ffisegol a chymdeithasol i'r [[dynoliaethau]], yn ogystal a [[Busnes|busnes]], [[llywodraeth]], a [[Diwydiant|diwydiant]]. |
||
| Llinell 10: | Llinell 10: | ||
[[Ystadegaeth gymwysiedig]] yw'r uchod yn y bôn. O gymharu, mae [[ystadegaeth haniaethol]] yn is-ddisgybliaeth maethemategol sy'n defnyddio [[tebygolrwydd]] a [[dadansoddi]] i roi sylfaen theoretig cadarn i ystadegaeth. |
[[Ystadegaeth gymwysiedig]] yw'r uchod yn y bôn. O gymharu, mae [[ystadegaeth haniaethol]] yn is-ddisgybliaeth maethemategol sy'n defnyddio [[tebygolrwydd]] a [[dadansoddi]] i roi sylfaen theoretig cadarn i ystadegaeth. |
||
[[ |
[[Categori:Mathemateg]] |
||
[[af:Statistiek]] |
[[af:Statistiek]] |
||
Fersiwn yn ôl 16:17, 21 Mai 2008
Disgyblaeth fathemategol lydan yw ystadegaeth sy'n astudio ffyrdd o gasglu, crynhoi a gwneud casgliadau o ddata. Mae'n ddefnyddiol ar gyfer amrywiaeth lydan o ddisgyblaethau academaidd o'r gwyddorau ffisegol a chymdeithasol i'r dynoliaethau, yn ogystal a busnes, llywodraeth, a diwydiant.
Mae llawer o gysyniadau ystadegaeth yn dibynnu ar ddealltwriaeth o debygolrwydd, ac fe ddaw sawl term ystadegol o'r maes hwnnw, er enghraifft: poblogaeth, sampl, tebygolrwydd. Unwaith mae'r data wedi eu casglu (trwy ddyll samplu ffurfiol, neu drwy nodi canlyniadau rhyw arbrawf neu'i gilydd, neu drwy arsylwi rhyw broses drosodd a throsodd dros amser), gellir cynhyrchu crynhöadau rhifyddol gan ddefnyddio ystadegath ddisgrifiol.
Modelir patrymau yn y data i dynnu casgliadau ynglŷn â'r boblogaeth ehangach, gan ddefnyddio ystadegath gasgliadol i ddehongli hapder ac ansicrwydd y sefyllfa. Gall y casgliadau fod yn atebion i gwestiynnau "ie/na" (profi rhagdybiaeth), amcangyfrif nodweddau rhifyddol, rhagweld yr arsylwadau sydd i ddod, disgrifiadau o gysylltiad, neu modelu perthynasau.
Ystadegaeth gymwysiedig yw'r uchod yn y bôn. O gymharu, mae ystadegaeth haniaethol yn is-ddisgybliaeth maethemategol sy'n defnyddio tebygolrwydd a dadansoddi i roi sylfaen theoretig cadarn i ystadegaeth.