Dewi Sant: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ListeriaBot (sgwrs | cyfraniadau)
B Wikidata list updated
ListeriaBot (sgwrs | cyfraniadau)
B Wikidata list updated
Llinell 63: Llinell 63:
| Church Of Saint David
| Church Of Saint David
|
|
| {{Coord|51.9574|-3.64672|display=inline}}
| {{Coord|51.9671|-3.37718|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17743381|Q17743381]]
| [[:d:Q17743261|Q17743261]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 5
|style='text-align:right'| 5
| Church Of Saint David
| Church Of Saint David
|
|
| {{Coord|51.6378|-4.68521|display=inline}}
| {{Coord|52.4026|-3.9768|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17743433|Q17743433]]
| [[:d:Q17744071|Q17744071]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 6
|style='text-align:right'| 6
| Church Of Saint David
| Church Of Saint David
|
|
| {{Coord|52.4026|-3.9768|display=inline}}
| {{Coord|51.9574|-3.64672|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17744071|Q17744071]]
| [[:d:Q17743381|Q17743381]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 7
|style='text-align:right'| 7
| Church Of Saint David
| Church Of Saint David
|
|
| {{Coord|51.9671|-3.37718|display=inline}}
| {{Coord|51.9919|-3.39129|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17743261|Q17743261]]
| [[:d:Q17738537|Q17738537]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 8
|style='text-align:right'| 8
| Church Of Saint David
| Church Of Saint David
|
|
| {{Coord|52.1954|-4.30879|display=inline}}
| {{Coord|51.6378|-4.68521|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17743849|Q17743849]]
| [[:d:Q17743433|Q17743433]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 9
|style='text-align:right'| 9
| Church Of Saint David
|
| {{Coord|51.9919|-3.39129|display=inline}}
|
| [[:d:Q17738537|Q17738537]]
|-
|style='text-align:right'| 10
| Church Of Saint David,
| Church Of Saint David,
|
|
Llinell 109: Llinell 102:
| [[:d:Q17741491|Q17741491]]
| [[:d:Q17741491|Q17741491]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 11
|style='text-align:right'| 10
| Church of Saint David, Bridell
| Church of Saint David, Bridell
|
|
Llinell 116: Llinell 109:
| [[:d:Q29492356|Q29492356]]
| [[:d:Q29492356|Q29492356]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 12
|style='text-align:right'| 11
| Church of Saint David, Carregwen
| Church of Saint David, Carregwen
|
|
Llinell 123: Llinell 116:
| [[:d:Q29492894|Q29492894]]
| [[:d:Q29492894|Q29492894]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 13
|style='text-align:right'| 12
| Church of Ss David, Julian and Aaron
| Church of Ss David, Julian and Aaron
|
|
Llinell 130: Llinell 123:
| [[:d:Q29503021|Q29503021]]
| [[:d:Q29503021|Q29503021]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 14
|style='text-align:right'| 13
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|51.518686|-3.3746024|display=inline}}
| {{Coord|52.08955|-3.9789313|display=inline}}
| [[Rhondda Cynon Taf]]
| [[Llan-crwys|Llanycrwys]]
| [[:d:Q29501017|Q29501017]]
| [[:d:Q29493367|Q29493367]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 15
|style='text-align:right'| 14
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|52.246682|-4.2328162|display=inline}}
| {{Coord|53.183942|-3.4141338|display=inline}}
| [[Ceredigion]]
| [[Sir Ddinbych]]
| [[:d:Q29495054|Q29495054]]
| [[:d:Q29481441|Q29481441]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 16
|style='text-align:right'| 15
| Church of St David
| Church of St David
|
|
Llinell 150: Llinell 143:
| [[Llandeilo Bertholau]]
| [[Llandeilo Bertholau]]
| [[:d:Q29494997|Q29494997]]
| [[:d:Q29494997|Q29494997]]
|-
|style='text-align:right'| 16
| Church of St David
|
| {{Coord|52.246682|-4.2328162|display=inline}}
| [[Ceredigion]]
| [[:d:Q29495054|Q29495054]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 17
|style='text-align:right'| 17
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|52.08955|-3.9789313|display=inline}}
| {{Coord|52.140091|-3.2613538|display=inline}}
| [[Llan-crwys|Llanycrwys]]
| [[Aberedw]]
| [[:d:Q29493367|Q29493367]]
| [[:d:Q29505716|Q29505716]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 18
|style='text-align:right'| 18
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|51.955117|-3.5060806|display=inline}}
| {{Coord|52.308576|-3.3096294|display=inline}}
| [[Trallong]]
| [[Powys]]
| [[:d:Q29501465|Q29501465]]
| [[:d:Q29505873|Q29505873]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 19
|style='text-align:right'| 19
Llinell 175: Llinell 175:
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|53.183942|-3.4141338|display=inline}}
| {{Coord|51.864498|-4.267299|display=inline}}
| [[Sir Ddinbych]]
| [[Abergwili]]
| [[:d:Q29481441|Q29481441]]
| [[:d:Q29504724|Q29504724]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 21
|style='text-align:right'| 21
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|52.127477|-3.4112031|display=inline}}
| {{Coord|51.955117|-3.5060806|display=inline}}
| [[Powys]]
| [[Trallong]]
| [[:d:Q29500656|Q29500656]]
| [[:d:Q29501465|Q29501465]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 22
|style='text-align:right'| 22
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|52.363781|-3.1178435|display=inline}}
| {{Coord|51.518686|-3.3746024|display=inline}}
| [[Bugeildy]]
| [[Rhondda Cynon Taf]]
| [[:d:Q29487638|Q29487638]]
| [[:d:Q29501017|Q29501017]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 23
|style='text-align:right'| 23
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|52.308576|-3.3096294|display=inline}}
| {{Coord|52.363781|-3.1178435|display=inline}}
| [[Powys]]
| [[Bugeildy]]
| [[:d:Q29505873|Q29505873]]
| [[:d:Q29487638|Q29487638]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 24
|style='text-align:right'| 24
| Church of St David
| Church of St David
|
|
| {{Coord|52.140091|-3.2613538|display=inline}}
| {{Coord|52.127477|-3.4112031|display=inline}}
| [[Aberedw]]
| [[Powys]]
| [[:d:Q29505716|Q29505716]]
| [[:d:Q29500656|Q29500656]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 25
|style='text-align:right'| 25
| Church of St David
| Church Of St David
|
|
| {{Coord|51.864498|-4.267299|display=inline}}
| {{Coord|52.1167|-3.66108|display=inline}}
|
| [[Abergwili]]
| [[:d:Q29504724|Q29504724]]
| [[:d:Q17741549|Q17741549]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 26
|style='text-align:right'| 26
| Church Of St David
| Church Of St David
|
|
| {{Coord|51.5792|-4.22385|display=inline}}
| {{Coord|52.1701|-3.23562|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17743961|Q17743961]]
| [[:d:Q17743231|Q17743231]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 27
|style='text-align:right'| 27
| Church Of St David
| Church Of St David
|
|
| {{Coord|52.1701|-3.23562|display=inline}}
| {{Coord|51.5792|-4.22385|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17743231|Q17743231]]
| [[:d:Q17743961|Q17743961]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 28
|style='text-align:right'| 28
| Church Of St David
| Church Of St David
|
|
| {{Coord|52.1167|-3.66108|display=inline}}
| {{Coord|52.1602|-3.28252|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q17741549|Q17741549]]
| [[:d:Q17738005|Q17738005]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 29
|style='text-align:right'| 29
| Church Of St David
| Church Of St David
| [[Delwedd:Davidstow Church - geograph.org.uk - 169889.jpg|center|128px]]
|
| {{Coord|51.9823|-2.68648|display=inline}}
| {{Coord|50.6556|-4.61702|display=inline}}
| [[Cernyw]]
|
| [[:d:Q17537617|Q17537617]]
| [[:d:Q17531756|Q17531756]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 30
|style='text-align:right'| 30
| Church Of St David
|
| {{Coord|51.0828|-2.65848|display=inline}}
| Q1379924
| [[:d:Q17554057|Q17554057]]
|-
|style='text-align:right'| 31
| Church Of St David
| Church Of St David
| [[Delwedd:Thelbridge church - geograph.org.uk - 126128.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Thelbridge church - geograph.org.uk - 126128.jpg|center|128px]]
Llinell 256: Llinell 249:
| [[:d:Q17531037|Q17531037]]
| [[:d:Q17531037|Q17531037]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 32
|style='text-align:right'| 31
| Church Of St David
| Church Of St David
| [[Delwedd:Much Dewchurch Church - geograph.org.uk - 149086.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Much Dewchurch Church - geograph.org.uk - 149086.jpg|center|128px]]
Llinell 262: Llinell 255:
|
|
| [[:d:Q17530307|Q17530307]]
| [[:d:Q17530307|Q17530307]]
|-
|style='text-align:right'| 32
| Church Of St David
|
| {{Coord|51.9823|-2.68648|display=inline}}
|
| [[:d:Q17537617|Q17537617]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 33
|style='text-align:right'| 33
Llinell 273: Llinell 273:
| Church Of St David
| Church Of St David
|
|
| {{Coord|52.1602|-3.28252|display=inline}}
| {{Coord|51.0828|-2.65848|display=inline}}
| Q1379924
|
| [[:d:Q17738005|Q17738005]]
| [[:d:Q17554057|Q17554057]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 35
|style='text-align:right'| 35
| Church Of St David
| [[Delwedd:Davidstow Church - geograph.org.uk - 169889.jpg|center|128px]]
| {{Coord|50.6556|-4.61702|display=inline}}
| [[Cernyw]]
| [[:d:Q17531756|Q17531756]]
|-
|style='text-align:right'| 36
| Church Of St David
| Church Of St David
|
|
Llinell 291: Llinell 284:
| [[:d:Q17740827|Q17740827]]
| [[:d:Q17740827|Q17740827]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 37
|style='text-align:right'| 36
| Church Of St David (also Known As Church Of St Arthneu Or St Arthney).
| Church Of St David (also Known As Church Of St Arthneu Or St Arthney).
|
|
Llinell 298: Llinell 291:
| [[:d:Q17742206|Q17742206]]
| [[:d:Q17742206|Q17742206]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 38
|style='text-align:right'| 37
| Church Of St David And St Cyfelach
| Church Of St David And St Cyfelach
|
|
Llinell 305: Llinell 298:
| [[:d:Q17743873|Q17743873]]
| [[:d:Q17743873|Q17743873]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 39
|style='text-align:right'| 38
| Church Of St David At Llanthony Priory
| Church Of St David At Llanthony Priory
| [[Delwedd:The Church of St David Llanthony - geograph.org.uk - 973474.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:The Church of St David Llanthony - geograph.org.uk - 973474.jpg|center|128px]]
Llinell 312: Llinell 305:
| [[:d:Q17741411|Q17741411]]
| [[:d:Q17741411|Q17741411]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 40
|style='text-align:right'| 39
| Church of St David or St Llyr
| Church of St David or St Llyr
|
|
Llinell 319: Llinell 312:
| [[:d:Q29501811|Q29501811]]
| [[:d:Q29501811|Q29501811]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 41
|style='text-align:right'| 40
| Church of St David, and surrounding churchyard railed wall.
| Church of St David, and surrounding churchyard railed wall.
| [[Delwedd:St David's Church, Maesteg - geograph.org.uk - 4226228.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:St David's Church, Maesteg - geograph.org.uk - 4226228.jpg|center|128px]]
Llinell 326: Llinell 319:
| [[:d:Q29495990|Q29495990]]
| [[:d:Q29495990|Q29495990]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 42
|style='text-align:right'| 41
| Church of St David, Llandewi Fach
| Church of St David, Llandewi Fach
|
|
Llinell 333: Llinell 326:
| [[:d:Q29481751|Q29481751]]
| [[:d:Q29481751|Q29481751]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 43
|style='text-align:right'| 42
| Church of St David, Llanfaes
| Church of St David, Llanfaes
|
|
Llinell 340: Llinell 333:
| [[:d:Q29485949|Q29485949]]
| [[:d:Q29485949|Q29485949]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 44
|style='text-align:right'| 43
| Church of St David/Eglwys Dewi Sant
| Church of St David/Eglwys Dewi Sant
|
|
Llinell 347: Llinell 340:
| [[:d:Q29488287|Q29488287]]
| [[:d:Q29488287|Q29488287]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 45
|style='text-align:right'| 44
| Church of St Francis Xavier and St David Lewis
| Church of St Francis Xavier and St David Lewis
|
|
Llinell 354: Llinell 347:
| [[:d:Q29505403|Q29505403]]
| [[:d:Q29505403|Q29505403]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 46
|style='text-align:right'| 45
| Church of St Mary and St David, Kilpeck
| Church of St Mary and St David, Kilpeck
| [[Delwedd:KilpeckChurch(PhilipHalling)Feb2006.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:KilpeckChurch(PhilipHalling)Feb2006.jpg|center|128px]]
Llinell 361: Llinell 354:
| [[:d:Q3585627|Q3585627]]
| [[:d:Q3585627|Q3585627]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 47
|style='text-align:right'| 46
| Church of St. David
| Church of St. David
|
|
Llinell 368: Llinell 361:
| [[:d:Q29496874|Q29496874]]
| [[:d:Q29496874|Q29496874]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 48
|style='text-align:right'| 47
| Church of St.David
| Church of St.David
|
|
Llinell 375: Llinell 368:
| [[:d:Q29487907|Q29487907]]
| [[:d:Q29487907|Q29487907]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 49
|style='text-align:right'| 48
| Church Of St.david
| Church Of St.david
|
|
Llinell 382: Llinell 375:
| [[:d:Q17742507|Q17742507]]
| [[:d:Q17742507|Q17742507]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 50
|style='text-align:right'| 49
| Church Of St.david, Colva
| Church Of St.david, Colva
|
|
Llinell 389: Llinell 382:
| [[:d:Q17744392|Q17744392]]
| [[:d:Q17744392|Q17744392]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 51
|style='text-align:right'| 50
| Church of St.David,Llandysul Road,Capel Dewi
| Church of St.David,Llandysul Road,Capel Dewi
|
|
Llinell 396: Llinell 389:
| [[:d:Q29489202|Q29489202]]
| [[:d:Q29489202|Q29489202]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 52
|style='text-align:right'| 51
| Church of St.David,Tregroes/Whitchurch
| Church of St.David,Tregroes/Whitchurch
|
|
Llinell 403: Llinell 396:
| [[:d:Q29490702|Q29490702]]
| [[:d:Q29490702|Q29490702]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 53
|style='text-align:right'| 52
| [[Dydd Gŵyl Dewi]]
| [[Dydd Gŵyl Dewi]]
| [[Delwedd:Jesus Chapel St David.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Jesus Chapel St David.jpg|center|128px]]
Llinell 410: Llinell 403:
| [[:d:Q2454744|Q2454744]]
| [[:d:Q2454744|Q2454744]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 54
|style='text-align:right'| 53
| Eglwys Dewi Sant
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:St David - geograph.org.uk - 213186.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:St David's Church, Nottage - geograph.org.uk - 5300824.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.5064|-3.6218|display=inline}}
| {{Coord|51.5321|-3.2523|display=inline}}
| [[Pen-y-bont ar Ogwr (sir)|Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr]]
| [[Pen-y-bont ar Ogwr (sir)|Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr]]
| [[:d:Q17722056|Q17722056]]
| [[:d:Q29379323|Q29379323]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 55
|style='text-align:right'| 54
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:St Davids Church, Trostrey - 1282666 - geograph.org.uk.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.7347|-2.92827|display=inline}}
| [[Sir Fynwy]]
| [[:d:Q17743699|Q17743699]]
|-
|style='text-align:right'| 56
| Eglwys Dewi Sant
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:The Church of St. David, Llanddewi-Brefi, Ceredigion - geograph.org.uk - 512671.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:The Church of St. David, Llanddewi-Brefi, Ceredigion - geograph.org.uk - 512671.jpg|center|128px]]
Llinell 430: Llinell 416:
| [[Ceredigion]]
| [[Ceredigion]]
| [[:d:Q17743862|Q17743862]]
| [[:d:Q17743862|Q17743862]]
|-
|style='text-align:right'| 55
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:Parish church, Llanarth - geograph.org.uk - 791245.jpg|center|128px]]
| {{Coord|52.1954|-4.30879|display=inline}}
| [[Ceredigion]]
| [[:d:Q17743849|Q17743849]]
|-
|style='text-align:right'| 56
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:St David - geograph.org.uk - 213186.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.5064|-3.6218|display=inline}}
| [[Pen-y-bont ar Ogwr (sir)|Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr]]
| [[:d:Q17722056|Q17722056]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 57
|style='text-align:right'| 57
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:Llangeview Church - geograph.org.uk - 252069.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.7017|-2.8742|display=inline}}
|
| [[:d:Q2323903|Q2323903]]
|-
|style='text-align:right'| 58
| Eglwys Dewi Sant
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:St. David's church and churchyard, Llanddewi Rhydderch - geograph.org.uk - 1418653.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:St. David's church and churchyard, Llanddewi Rhydderch - geograph.org.uk - 1418653.jpg|center|128px]]
Llinell 438: Llinell 445:
| [[:d:Q17744106|Q17744106]]
| [[:d:Q17744106|Q17744106]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 58
|style='text-align:right'| 59
| [[Eglwys Dewi Sant, Caerdydd|Eglwys Dewi Sant]]
| [[Eglwys Dewi Sant, Caerdydd|Eglwys Dewi Sant]]
| [[Delwedd:Eglwys Dewi Sant, Caerdydd 01.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Eglwys Dewi Sant, Caerdydd 01.jpg|center|128px]]
Llinell 444: Llinell 451:
| [[Caerdydd]]
| [[Caerdydd]]
| [[:d:Q19369346|Q19369346]]
| [[:d:Q19369346|Q19369346]]
|-
|style='text-align:right'| 59
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:St David's Church, Nottage - geograph.org.uk - 5300824.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.5321|-3.2523|display=inline}}
| [[Pen-y-bont ar Ogwr (sir)|Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr]]
| [[:d:Q29379323|Q29379323]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 60
|style='text-align:right'| 60
| Eglwys Dewi Sant
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:Llangeview Church - geograph.org.uk - 252069.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:Eglwys Dewi Sant - geograph.org.uk - 1206350.jpg|center|128px]]
| {{Coord|51.7017|-2.8742|display=inline}}
| {{Coord|53.2937|-3.7268|display=inline}}
|
|
| [[:d:Q2323903|Q2323903]]
| [[:d:Q7592945|Q7592945]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 61
|style='text-align:right'| 61
| Eglwys Dewi Sant
| Eglwys Dewi Sant
| [[Delwedd:Eglwys Dewi Sant - geograph.org.uk - 1206350.jpg|center|128px]]
| [[Delwedd:St Davids Church, Trostrey - 1282666 - geograph.org.uk.jpg|center|128px]]
| {{Coord|53.2937|-3.7268|display=inline}}
| {{Coord|51.7347|-2.92827|display=inline}}
| [[Sir Fynwy]]
|
| [[:d:Q7592945|Q7592945]]
| [[:d:Q17743699|Q17743699]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 62
|style='text-align:right'| 62
Llinell 567: Llinell 567:
| St David's Church
| St David's Church
|
|
| {{Coord|52.110036|-4.538513|display=inline}}
| {{Coord|52.719912|-4.0514655|display=inline}}
| [[Ceredigion]]
| [[Gwynedd]]
| [[:d:Q29493782|Q29493782]]
| [[:d:Q29484800|Q29484800]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 77
|style='text-align:right'| 77
| St David's Church
| St David's Church
|
|
| {{Coord|52.719912|-4.0514655|display=inline}}
| {{Coord|52.110036|-4.538513|display=inline}}
| [[Gwynedd]]
| [[Ceredigion]]
| [[:d:Q29484800|Q29484800]]
| [[:d:Q29493782|Q29493782]]
|-
|-
|style='text-align:right'| 78
|style='text-align:right'| 78

Fersiwn yn ôl 14:20, 29 Awst 2017

Dewi Sant (yng nghapel Coleg yr Iesu yn Rhydychen)
Baner Dewi Sant

Dewi Sant (bl. 6g; bu farw yn 589 yn ôl Rhigyfarch[1]) yw nawddsant Cymru. Ni wyddom lawer amdano ond mae'n eitha sicr iddo fyw yng Nghymru a'i fod yn chwarter Cymro o leiaf; yn ôl Rhigyfarch, leian o'r enw Non oedd ei fam, a dresiwiyd gan Sant, Brenin Ceredigion.[2] Dethlir Dydd Gŵyl Dewi yn flynyddol ar 1 Mawrth. Nodir yn y Fuchedd Gymraeg Llyfr Ancr Llanddewibrefi (Llyfrgell Bodley, Prifysgol Rhydychen) ei bregeth olaf, lle dywedodd, "Arglwyddi, frodyr a chwiorydd, byddwch lawen a chedwch eich ffydd a'ch cred, a gwnewch y pethau bychain a glywsoch ac a welsoch gennyf i."

Hanes a thraddodiad

Yn ôl un traddodiad, cafodd ei eni yn Henfynyw ger Aberaeron, ond mae traddodiad arall yn cyfeirio at Gapel Non, gerllaw Eglwys Gadeiriol Tyddewi heddiw. Ei fam oedd y santes Non a'i dad oedd Sant (neu Sandde), brenin Ceredigion.

Mae'n eithaf sicr iddo sefydlu ei abaty yn Nhyddewi (yr hen enw oedd Mynyw: Menevia) ac mae cyfeiriad at fynachlog yno mewn llawysgrif Wyddelig o tua'r flwyddyn 800. Enw arall ar y lle yw Glyn Rhosyn, sy'n gamgyfieithiad o'r Lladin vallis rosina sydd, o'i gyfieithu'n gywir, yn golygu cwm corsiog.[angen ffynhonnell] Mae'n demtasiwn i feddwl am y llecyn fel lle tawel, ond allai hynny ddim fod ymhellach oddi wrth y gwir. Roedd yn groesffordd i deithiau i Iwerddon, Cernyw, Llydaw gan arwain i Rufain a'r dwyrain a'r gogledd. Mae Eglwys Gadeiriol Tyddewi ei hun mewn pant ac yn agos i adfeilion Plas yr Esgob.

Mae bron pob peth a wyddom am Dewi Sant yn tarddu o'r fuchedd a ysgrifennodd Rhigyfarch tua'r flwyddyn 1100. Gelwir y cyfieithiad Cymraeg Canol o'r Lladin wreiddiol Buchedd Dewi Sant.

Gosododd Dewi gyfundrefn lem iawn yn ei fynachlog. Roedd yr oriau gweddïo'n hir, bara a dŵr oedd y bwyd arferol, a'r gwaith yn galed. Rhaid oedd ymrwymo i dlodi hefyd, ond yr oedd pregethu'r efengyl i'r paganiaid yn holl bwysig. Oherwydd ei ffordd o fyw adwaenir Dewi fel "Dewi Ddyfrwr" (Aquaticus), yn ôl un awdur o'r 9g.

Ymhlith y traddodiadau niferus am y sant, dywedir iddo gwrdd â Sant Padrig ar Ynys Dewi, ar arfordir Sir Benfro ger Tyddewi. Traddodiad arall yw i'r tir godi pan yn pregethu i dyrfa enfawr yn Llanddewi Brefi gan nad oedd y dorf yn gallu ei weld na'i glywed ac i golomen eistedd ar ei ysgwydd. Yn ôl Rhigyfarch a llawysgrifau Gwyddelig o'r 9g, bu farw Dewi ar y cyntaf o Fawrth - yn y flwyddyn 589[1] - a dyma'r dyddiad y dethlir Gŵyl Ddewi bob blwyddyn.

Eglwysi a llefydd a enwyd ar ôl Dewi

Rhestr Wicidata:

# Eglwys neu Gymuned Delwedd Cyfesurynnau Lleoliad Wicidata
1 Chapel at St David's Hospital 51°51′27″N 4°20′01″W / 51.857545°N 4.33358°W / 51.857545; -4.33358 Sir Gaerfyrddin Q29488231
2 Church Hall at St.David's Church,High Street 51°44′50″N 3°22′39″W / 51.747118°N 3.3773988°W / 51.747118; -3.3773988 Cyngor Bwrdeisdref Merthyr Tudful Q29489895
3 Church of Saint David 51°48′30″N 4°57′56″W / 51.808317°N 4.9654509°W / 51.808317; -4.9654509 Sir Benfro Q29490349
4 Church Of Saint David 51°58′02″N 3°22′38″W / 51.9671°N 3.37718°W / 51.9671; -3.37718 Q17743261
5 Church Of Saint David 52°24′09″N 3°58′36″W / 52.4026°N 3.9768°W / 52.4026; -3.9768 Q17744071
6 Church Of Saint David 51°57′27″N 3°38′48″W / 51.9574°N 3.64672°W / 51.9574; -3.64672 Q17743381
7 Church Of Saint David 51°59′31″N 3°23′29″W / 51.9919°N 3.39129°W / 51.9919; -3.39129 Q17738537
8 Church Of Saint David 51°38′16″N 4°41′07″W / 51.6378°N 4.68521°W / 51.6378; -4.68521 Q17743433
9 Church Of Saint David, 51°52′25″N 5°06′47″W / 51.8737°N 5.11302°W / 51.8737; -5.11302 Q17741491
10 Church of Saint David, Bridell 52°02′49″N 4°39′37″W / 52.046968°N 4.6603956°W / 52.046968; -4.6603956 Cilgerran Q29492356
11 Church of Saint David, Carregwen 52°02′48″N 4°35′23″W / 52.046742°N 4.5898345°W / 52.046742; -4.5898345 Manordeifi Q29492894
12 Church of Ss David, Julian and Aaron 51°36′32″N 2°57′07″W / 51.608901°N 2.9520304°W / 51.608901; -2.9520304 Casnewydd Q29503021
13 Church of St David 52°05′22″N 3°58′44″W / 52.08955°N 3.9789313°W / 52.08955; -3.9789313 Llanycrwys Q29493367
14 Church of St David 53°11′02″N 3°24′51″W / 53.183942°N 3.4141338°W / 53.183942; -3.4141338 Sir Ddinbych Q29481441
15 Church of St David 51°50′54″N 2°57′30″W / 51.848246°N 2.9583075°W / 51.848246; -2.9583075 Llandeilo Bertholau Q29494997
16 Church of St David 52°14′48″N 4°13′58″W / 52.246682°N 4.2328162°W / 52.246682; -4.2328162 Ceredigion Q29495054
17 Church of St David 52°08′24″N 3°15′41″W / 52.140091°N 3.2613538°W / 52.140091; -3.2613538 Aberedw Q29505716
18 Church of St David 52°18′31″N 3°18′35″W / 52.308576°N 3.3096294°W / 52.308576; -3.3096294 Powys Q29505873
19 Church of St David 51°51′36″N 4°29′09″W / 51.86006°N 4.4859643°W / 51.86006; -4.4859643 Meidrim Q29503615
20 Church of St David 51°51′52″N 4°16′02″W / 51.864498°N 4.267299°W / 51.864498; -4.267299 Abergwili Q29504724
21 Church of St David 51°57′18″N 3°30′22″W / 51.955117°N 3.5060806°W / 51.955117; -3.5060806 Trallong Q29501465
22 Church of St David 51°31′07″N 3°22′29″W / 51.518686°N 3.3746024°W / 51.518686; -3.3746024 Rhondda Cynon Taf Q29501017
23 Church of St David 52°21′50″N 3°07′04″W / 52.363781°N 3.1178435°W / 52.363781; -3.1178435 Bugeildy Q29487638
24 Church of St David 52°07′39″N 3°24′40″W / 52.127477°N 3.4112031°W / 52.127477; -3.4112031 Powys Q29500656
25 Church Of St David 52°07′00″N 3°39′40″W / 52.1167°N 3.66108°W / 52.1167; -3.66108 Q17741549
26 Church Of St David 52°10′12″N 3°14′08″W / 52.1701°N 3.23562°W / 52.1701; -3.23562 Q17743231
27 Church Of St David 51°34′45″N 4°13′26″W / 51.5792°N 4.22385°W / 51.5792; -4.22385 Q17743961
28 Church Of St David 52°09′37″N 3°16′57″W / 52.1602°N 3.28252°W / 52.1602; -3.28252 Q17738005
29 Church Of St David
50°39′20″N 4°37′01″W / 50.6556°N 4.61702°W / 50.6556; -4.61702 Cernyw Q17531756
30 Church Of St David
50°53′46″N 3°43′32″W / 50.8962°N 3.72543°W / 50.8962; -3.72543 Q662238 Q17531037
31 Church Of St David
51°58′34″N 2°45′19″W / 51.9761°N 2.75518°W / 51.9761; -2.75518 Q17530307
32 Church Of St David 51°58′56″N 2°41′11″W / 51.9823°N 2.68648°W / 51.9823; -2.68648 Q17537617
33 Church Of St David 50°24′08″N 3°39′50″W / 50.4023°N 3.66379°W / 50.4023; -3.66379 Q649699 Q17526924
34 Church Of St David 51°04′58″N 2°39′31″W / 51.0828°N 2.65848°W / 51.0828; -2.65848 Q1379924 Q17554057
35 Church Of St David 51°45′50″N 3°17′18″W / 51.7638°N 3.2884°W / 51.7638; -3.2884 Q17740827
36 Church Of St David (also Known As Church Of St Arthneu Or St Arthney). 51°51′42″N 4°07′47″W / 51.8616°N 4.12974°W / 51.8616; -4.12974 Q17742206
37 Church Of St David And St Cyfelach 51°40′23″N 3°57′34″W / 51.6731°N 3.95936°W / 51.6731; -3.95936 Q17743873
38 Church Of St David At Llanthony Priory
51°56′39″N 3°02′12″W / 51.9443°N 3.03653°W / 51.9443; -3.03653 Q17741411
39 Church of St David or St Llyr 52°08′49″N 3°27′55″W / 52.146922°N 3.4652655°W / 52.146922; -3.4652655 Powys Q29501811
40 Church of St David, and surrounding churchyard railed wall.
51°36′34″N 3°39′26″W / 51.609423°N 3.6572553°W / 51.609423; -3.6572553 Maesteg Q29495990
41 Church of St David, Llandewi Fach 52°06′02″N 3°14′52″W / 52.100539°N 3.2478861°W / 52.100539; -3.2478861 Castell Paun Q29481751
42 Church of St David, Llanfaes 51°56′42″N 3°24′04″W / 51.94494°N 3.401115°W / 51.94494; -3.401115 Powys Q29485949
43 Church of St David/Eglwys Dewi Sant 51°51′24″N 4°19′01″W / 51.856698°N 4.3168497°W / 51.856698; -4.3168497 Sir Gaerfyrddin Q29488287
44 Church of St Francis Xavier and St David Lewis 51°42′16″N 2°54′16″W / 51.704416°N 2.9044555°W / 51.704416; -2.9044555 Brynbuga Q29505403
45 Church of St Mary and St David, Kilpeck
51°58′13″N 2°48′33″W / 51.9703°N 2.8092°W / 51.9703; -2.8092 Q3585627
46 Church of St. David 51°31′41″N 3°29′50″W / 51.528181°N 3.4972808°W / 51.528181; -3.4972808 Pencoed Q29496874
47 Church of St.David 52°17′57″N 3°04′16″W / 52.299265°N 3.0711677°W / 52.299265; -3.0711677 Powys Q29487907
48 Church Of St.david 51°42′54″N 5°03′17″W / 51.7151°N 5.05484°W / 51.7151; -5.05484 Q17742507
49 Church Of St.david, Colva 52°10′14″N 3°10′18″W / 52.1706°N 3.17163°W / 52.1706; -3.17163 Q17744392
50 Church of St.David,Llandysul Road,Capel Dewi 52°03′33″N 4°15′34″W / 52.059244°N 4.2595147°W / 52.059244; -4.2595147 Ceredigion Q29489202
51 Church of St.David,Tregroes/Whitchurch 51°53′03″N 5°11′54″W / 51.884029°N 5.1983219°W / 51.884029; -5.1983219 Solfach Q29490702
52 Dydd Gŵyl Dewi
Cymru Q2454744
53 Eglwys Dewi Sant
51°31′56″N 3°15′08″W / 51.5321°N 3.2523°W / 51.5321; -3.2523 Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr Q29379323
54 Eglwys Dewi Sant
52°10′47″N 3°57′20″W / 52.1798°N 3.95563°W / 52.1798; -3.95563 Ceredigion Q17743862
55 Eglwys Dewi Sant
52°11′43″N 4°18′32″W / 52.1954°N 4.30879°W / 52.1954; -4.30879 Ceredigion Q17743849
56 Eglwys Dewi Sant
51°30′23″N 3°37′18″W / 51.5064°N 3.6218°W / 51.5064; -3.6218 Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr Q17722056
57 Eglwys Dewi Sant
51°42′06″N 2°52′27″W / 51.7017°N 2.8742°W / 51.7017; -2.8742 Q2323903
58 Eglwys Dewi Sant
51°48′41″N 2°56′40″W / 51.8115°N 2.94444°W / 51.8115; -2.94444 Q17744106
59 Eglwys Dewi Sant
51°29′06″N 3°10′27″W / 51.48504°N 3.1741°W / 51.48504; -3.1741 Caerdydd Q19369346
60 Eglwys Dewi Sant
53°17′37″N 3°43′36″W / 53.2937°N 3.7268°W / 53.2937; -3.7268 Q7592945
61 Eglwys Dewi Sant
51°44′05″N 2°55′42″W / 51.7347°N 2.92827°W / 51.7347; -2.92827 Sir Fynwy Q17743699
62 Eglwys Dewi Sant
Dinas Westminster Q20730072
63 Eglwys Dewi Sant (Toronto)
Toronto Q13128103
64 Eglwys Dewi Sant y Betws
51°34′08″N 3°35′24″W / 51.569°N 3.58991°W / 51.569; -3.58991 Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr Q17722030
65 Eglwys Dewi Sant, Caerlŷr
53°10′56″N 3°25′08″W / 53.1822°N 3.4189°W / 53.1822; -3.4189 Sir Ddinbych Q17736970
66 Eglwys Dewi Sant, Maenordeifi
52°03′30″N 4°35′08″W / 52.0584°N 4.58557°W / 52.0584; -4.58557 Q1750215
67 Eglwys Esgobaidd Dewi Sant
40°01′38″N 75°24′16″W / 40.027222°N 75.404444°W / 40.027222; -75.404444 Q7587707
68 Eglwys Gadeiriol Tyddewi
51°52′55″N 5°16′04″W / 51.881944444444°N 5.2677777777778°W / 51.881944444444; -5.2677777777778
51°52′55″N 5°16′06″W / 51.882°N 5.26834°W / 51.882; -5.26834
Tyddewi
Sir Benfro
Q1300003
69 Former Church of St David 51°39′28″N 2°58′01″W / 51.657728°N 2.9670331°W / 51.657728; -2.9670331 Sir Fynwy Q29482702
70 Gwesty a Sba Dewi Sant
51°27′38″N 3°10′02″W / 51.4605°N 3.16727°W / 51.4605; -3.16727 Caerdydd Q7592942
71 Llanddewi Brefi
52°10′47″N 3°57′24″W / 52.1796°N 3.9568°W / 52.1796; -3.9568 Ceredigion Q922270
72 Parish Church of St David 52°30′46″N 3°18′49″W / 52.512802°N 3.313625°W / 52.512802; -3.313625 Y Drenewydd Q26026249
73 Parish Church Of St.david,orchard Street 51°39′45″N 3°48′10″W / 51.6625°N 3.80276°W / 51.6625; -3.80276 Q17740726
74 Roman Catholic Church of Saint David and Saint Patrick 51°47′55″N 4°58′27″W / 51.798614°N 4.974286°W / 51.798614; -4.974286 Sir Benfro Q29490372
75 St David Lutheran Church
51°29′23″N 3°14′23″W / 51.489652°N 3.2398173°W / 51.489652; -3.2398173 Dinas a Sir Caerdydd Q29508059
76 St David's Church 52°43′12″N 4°03′05″W / 52.719912°N 4.0514655°W / 52.719912; -4.0514655 Gwynedd Q29484800
77 St David's Church 52°06′36″N 4°32′19″W / 52.110036°N 4.538513°W / 52.110036; -4.538513 Ceredigion Q29493782
78 St David's Church, Dalkeith
55°53′27″N 3°04′33″W / 55.8909°N 3.07593°W / 55.8909; -3.07593 Midlothian Q16248065
79 St David's Church, Exeter
50°43′39″N 3°32′17″W / 50.7274°N 3.53817°W / 50.7274; -3.53817 Q7592935
80 St David's Church, Haigh
53°34′33″N 2°35′46″W / 53.5758°N 2.5961°W / 53.5758; -2.5961 Q7592936
81 St David's Parish Church 51°47′13″N 3°59′07″W / 51.786986°N 3.9853037°W / 51.786986; -3.9853037 Sir Gaerfyrddin Q29489700
82 St David's Presbyterian Church and Hall 51°36′12″N 3°20′30″W / 51.603438°N 3.3416679°W / 51.603438; -3.3416679 Pontypridd Q29496268
83 St. David's Parish Church 51°48′38″N 4°41′38″W / 51.810567°N 4.693872°W / 51.810567; -4.693872 Llanddewi Efelffre Q29496432
84 St.David's Church,High Street 51°44′49″N 3°22′40″W / 51.74689°N 3.3776526°W / 51.74689; -3.3776526 Cyngor Bwrdeisdref Merthyr Tudful Q29489894
85 St.David's Parish Church,Caernarfon Road 53°13′11″N 4°08′19″W / 53.219714°N 4.1386282°W / 53.219714; -4.1386282 Gwynedd Q29483718
86 St.David's Priory R.C.Church,St.David's Place 51°37′04″N 3°56′31″W / 51.617888°N 3.9420307°W / 51.617888; -3.9420307 Dinas a Sir Abertawe Q29490018
87 Tyddewi
51°52′56″N 5°16′07″W / 51.882222222222°N 5.2686111111111°W / 51.882222222222; -5.2686111111111 Tyddewi a Chlos y Gadeirlan Q648732
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
  1. 1.0 1.1 Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru, d.e. Dewi Sant.
  2. Gwyddoniadur Cymru tud 288;] Gwasg Prifysgol Cymru; Prif Olygydd: John Davies.