Emyr Humphreys: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
B →‎Gyrfa lenyddol: canrifoedd a Delweddau, replaced: 20fed ganrif → 20g using AWB
Llinell 42: Llinell 42:


=== Gyrfa lenyddol ===
=== Gyrfa lenyddol ===
Daeth yn lenor llawn amser ym [[1972]].<ref name="BBCLleol" /> Yn ystod ei yrfa lenyddol, cyhoeddodd dros ugain o nofelau, gan gynnwys clasuron megis ''[[A Toy Epic]]'' (1958), ''Outside the House of Baal'' (1965), a ''The Land of the Living'', a chyfres epic o saith nofel yn adrodd hanes gwleidydol a diwylliannol Cymru yn yr [[20g]]: ''Flesh and Blood'', ''The Best of Friends'', ''Salt of the Earth'', ''An Absolute Hero'', ''Open Secrets'', ''National Winner'' a ''Bonds of Attachment''. Mae hefyd wedi ysgrifennu dramâu ar gyfer y llwyfan a theledu, straeon byrion, ''The Taliesin Tradition'' (hanes diwylliannol Cymru), a cyhoedodd casgliad o'i farddoniaeth, ''Collected Poems'', ym 1999.<ref name="BritishCouncil" />
Daeth yn lenor llawn amser ym [[1972]].<ref name="BBCLleol" /> Yn ystod ei yrfa lenyddol, cyhoeddodd dros ugain o nofelau, gan gynnwys clasuron megis ''[[A Toy Epic]]'' (1958), ''Outside the House of Baal'' (1965), a ''The Land of the Living'', a chyfres epic o saith nofel yn adrodd hanes gwleidydol a diwylliannol Cymru yn yr [[20fed ganrif]]: ''[[Flesh and Blood]]'', ''[[The Best of Friends]]'', ''[[Salt of the Earth]]'', ''[[An Absolute Hero]]'', ''[[Open Secrets]]'', ''[[National Winner]]'' a ''[[Bonds of Attachment]]''. Mae hefyd wedi ysgrifennu dramâu ar gyfer y llwyfan a theledu, straeon byrion, ''[[The Taliesin Tradition]]'' (hanes diwylliannol Cymru), a cyhoedodd casgliad o'i farddoniaeth, ''Collected Poems'', ym 1999.<ref name="BritishCouncil" />


Ymysg ei anrhydeddau, gwobrwywyd y [[Gwobr Somerset Maugham|Wobr Somerset Maugham]] ym 1958 ar gyfer ''Hear and Forgive'', a'r [[Gwobr Hawthornden|Wobr Hawthornden]] ar gyfer ''A Toy Epic'' yr un flwyddyn.<ref name="HallOfFame">{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/wales/northwest/halloffame/arts/emyrhumphreys.shtml| teitl=BBC - North West Wales Arts-Emyr Humphreys| cyhoeddwr=BBC| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Enillodd Humphreys wobr [[Llyfr y Flwyddyn]] ym 1992 ac 1999.<ref name="BritishCouncil" /><ref>{{dyf gwe| url=http://www.academi.org/past-winners-and-judges/| teitl=Past Winners and Judges| cyhoeddwr=[[Academi]]| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Yn 2004, enillodd Humphreys wobr cyntaf [[Siân Phillips]] am ei gyfraniad i radio a theledu yng nghymru.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/cymru/gogleddorllewin/bywyd_bro/pigion/gwynedd/gwobr_sianphillips05_04_04.shtml| teitl=Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| teitl=Gogledd Orllewin: Pigion: Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| cyhoeddwr=BBC Lleol| dyddiadcyrchiad=15 Chwefror 2010}}</ref> Mae Humphreys yn Gymrawd o'r [[Cymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth|Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth]]<ref name="BritishCouncil" /> ac yn un o noddwyr [[Canolfan Ymchwil i Lên ac Iaith Saesneg Cymru]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cuv.ac.uk/CREW/ResearchProjects/ResearchProjectsandInitiatives/WritingWalesinEnglish/#| teitl=Writing Wales in English| cyhoeddwr=Prifysgol Abertawe| dyddiadcyrchiad=13 Chwefror 2010}}</ref>
Ymysg ei anrhydeddau, gwobrwywyd y [[Gwobr Somerset Maugham|Wobr Somerset Maugham]] ym 1958 ar gyfer ''Hear and Forgive'', a'r [[Gwobr Hawthornden|Wobr Hawthornden]] ar gyfer ''A Toy Epic'' yr un flwyddyn.<ref name="HallOfFame">{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/wales/northwest/halloffame/arts/emyrhumphreys.shtml| teitl=BBC - North West Wales Arts-Emyr Humphreys| cyhoeddwr=BBC| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Enillodd Humphreys wobr [[Llyfr y Flwyddyn]] ym 1992 ac 1999.<ref name="BritishCouncil" /><ref>{{dyf gwe| url=http://www.academi.org/past-winners-and-judges/| teitl=Past Winners and Judges| cyhoeddwr=[[Academi]]| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Yn 2004, enillodd Humphreys wobr cyntaf [[Siân Phillips]] am ei gyfraniad i radio a theledu yng nghymru.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/cymru/gogleddorllewin/bywyd_bro/pigion/gwynedd/gwobr_sianphillips05_04_04.shtml| teitl=Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| teitl=Gogledd Orllewin: Pigion: Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| cyhoeddwr=BBC Lleol| dyddiadcyrchiad=15 Chwefror 2010}}</ref> Mae Humphreys yn Gymrawd o'r [[Cymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth|Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth]]<ref name="BritishCouncil" /> ac yn un o noddwyr [[Canolfan Ymchwil i Lên ac Iaith Saesneg Cymru]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cuv.ac.uk/CREW/ResearchProjects/ResearchProjectsandInitiatives/WritingWalesinEnglish/#| teitl=Writing Wales in English| cyhoeddwr=Prifysgol Abertawe| dyddiadcyrchiad=13 Chwefror 2010}}</ref>

Fersiwn yn ôl 16:35, 20 Awst 2017

Emyr Humphreys
Delwedd:Emyr Humphreys.jpg
Geni Emyr Humphreys
(1919-04-15) 15 Ebrill 1919 (105 oed)
Trelawnyd, Sir y Fflint
Galwedigaeth Cynhyrchydd radio, darlithydd, llenor
Cenedligrwydd Baner Cymru Cymreig
Addysg Ysgol Uwchradd y Rhyl
Prifysgol Cymru, Aberystwyth
Math o lên Ffuglen, llenyddiaeth, barddoniaeth
Pynciau Cymru
Gwobrau nodedig Gwobr Somerset Maugham
Gwobr Hawthornden
Llyfr y Flwyddyn (x2)
Gwobr Siân Phillips
Priod Elinor Myfanwy Jones
Plant Dewi Humphreys, Mair Humphreys, Siôn Humphreys, Robin Humphreys
Perthnasau Parch Canon John Humphreys; Eitan ap Dewi Humphreys, Hedd Wyn

Llenor, bardd a nofelydd Cymreig yw Emyr Humphreys (ganwyd 15 Ebrill 1919), mae'n un o nofelwyr mwyaf blaengar Cymru.[1]

Bywgraffiad

Bywyd cynnar a theulu

Ganwyd Humphreys yn Nhrelawnyd[2] ger Prestatyn, Sir y Fflint, yn fab i William Humphreys, ysgolfeistr y pentref a sylfaenydd & arweinydd Côr Meibion Trelawnyd[3]. Brawd iddo oedd yr awdur Y Parch Canon John Elwyn Humphreys OBE, Lisbon[4]; Roedd tad Emyr yn gyfyrder i'r Prifardd Hedd Wyn. Mynychodd Ysgol Uwchradd y Rhyl. Siaradwr Saesneg yn unig oedd Humphreys ond dechreuodd ddysgu'r Gymraeg wedi i ysgol fomio Penyberth yn Llŷn gael ei llosgi ym 1936 ac ysgogwyd ei ddiddordeb yn yr iaith.[5][6][7]

Ym 1946 priododd Elinor Myfanwy Jones yng Nghaernarfon bu iddynt tri mab ac un ferch. Mae Dewi, ei fab hynaf, yn gyfarwyddwr teledu a fu'n gyfrifol am raglenni megis The Vicar of Dibley ac Absoloutly Fabulous[8]. Bu ei wŷr Eitan ap Dewi yn chwaraewr rygbi rhyngwladol yn chware yn safle’r mewnwr i dîm Israel[9] .

Gyrfa broffesiynol

Aeth ymlaen i astudio hanes ym Mhrifysgol Cymru, Aberystwyth.[5] Cofrestrodd fel gwrthwynebwr cydwybodol pan ddechreuodd yr Ail Ryfel Byd ym 1939.[10] Wedi'r rhyfel bu'n gweithio fel athro, cynhyrchydd radio gyda'r BBC ac yn ddiweddrach daeth yn ddarlithydd drama ym Mhrifysgol Bangor.[11] Carcharwyd Humphreys am wrthod prynu trwydded deledu yn ystod y 1970au mewn protest yn erbyn diffyg lle a statws i'r Gymraeg ar y teledu yng Nghymru.[6][7]

Gyrfa lenyddol

Daeth yn lenor llawn amser ym 1972.[7] Yn ystod ei yrfa lenyddol, cyhoeddodd dros ugain o nofelau, gan gynnwys clasuron megis A Toy Epic (1958), Outside the House of Baal (1965), a The Land of the Living, a chyfres epic o saith nofel yn adrodd hanes gwleidydol a diwylliannol Cymru yn yr 20fed ganrif: Flesh and Blood, The Best of Friends, Salt of the Earth, An Absolute Hero, Open Secrets, National Winner a Bonds of Attachment. Mae hefyd wedi ysgrifennu dramâu ar gyfer y llwyfan a theledu, straeon byrion, The Taliesin Tradition (hanes diwylliannol Cymru), a cyhoedodd casgliad o'i farddoniaeth, Collected Poems, ym 1999.[11]

Ymysg ei anrhydeddau, gwobrwywyd y Wobr Somerset Maugham ym 1958 ar gyfer Hear and Forgive, a'r Wobr Hawthornden ar gyfer A Toy Epic yr un flwyddyn.[5] Enillodd Humphreys wobr Llyfr y Flwyddyn ym 1992 ac 1999.[11][12] Yn 2004, enillodd Humphreys wobr cyntaf Siân Phillips am ei gyfraniad i radio a theledu yng nghymru.[13] Mae Humphreys yn Gymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth[11] ac yn un o noddwyr Canolfan Ymchwil i Lên ac Iaith Saesneg Cymru.[14]

Disgrifwyd ef gan R.S. Thomas fel "the supreme interpreter of Welsh life".[11]

Ar hyn o bryd mae'n byw yn Llanfairpwll, Ynys Môn.[5][7]

Cyfeiriadau

  1. ↑  Emyr Humphreys. Wales Arts International. Adalwyd ar 12 Chwefror 2010.
  2. ↑  A Man's Estate by Emyr Humphreys. Library of Wales. Adalwyd ar 12 Chwefror 2010.
  3. ↑ Côr Meibion Trelawnyd - History adalwyd 10 Mai 2016
  4. ↑ 90th birthday celebrated among friends adalwyd 10 Mai 2016
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3  BBC - North West Wales Arts-Emyr Humphreys. BBC. Adalwyd ar 1 Chwefror 2010.
  6. ↑ 6.0 6.1  Old People are a Problem By Emyr Humphreys. The Independent (22 Mehefin 2003). Adalwyd ar 12 Chwefror 2010.
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3  Gogledd Orllewin: Llên: Emyr Humphreys. BBC Lleol. Adalwyd ar 15 Chwefror 2010.
  8. ↑ TV.Com - Dewi Humphreys adalwyd 10 Mai 2016
  9. ↑ Israeli National Rugby Team Facebook adalwyd 10 Mai 2016
  10. ↑  Steve Dube (18 Ebrill 2009). Emyr Humphreys’ final book The Woman at the Window. Wales Online. Adalwyd ar 1 Chwefror 2010.
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4  Emyr Humphreys - Biography. British Council. Adalwyd ar 4 Chwefror 2010.
  12. ↑  Past Winners and Judges. Academi. Adalwyd ar 1 Chwefror 2010.
  13. ↑  Gogledd Orllewin: Pigion: Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004. BBC Lleol. Adalwyd ar 15 Chwefror 2010.
  14. ↑  Writing Wales in English. Prifysgol Abertawe. Adalwyd ar 13 Chwefror 2010.

Dolenni allanol

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Emyr_Humphreys&oldid=3122859"