Emyr Humphreys: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B →Gyrfa lenyddol: canrifoedd a Delweddau, replaced: 20fed ganrif → 20g using AWB |
|||
Llinell 42: | Llinell 42: | ||
=== Gyrfa lenyddol === |
=== Gyrfa lenyddol === |
||
Daeth yn lenor llawn amser ym [[1972]].<ref name="BBCLleol" /> Yn ystod ei yrfa lenyddol, cyhoeddodd dros ugain o nofelau, gan gynnwys clasuron megis ''[[A Toy Epic]]'' (1958), ''Outside the House of Baal'' (1965), a ''The Land of the Living'', a chyfres epic o saith nofel yn adrodd hanes gwleidydol a diwylliannol Cymru yn yr [[ |
Daeth yn lenor llawn amser ym [[1972]].<ref name="BBCLleol" /> Yn ystod ei yrfa lenyddol, cyhoeddodd dros ugain o nofelau, gan gynnwys clasuron megis ''[[A Toy Epic]]'' (1958), ''Outside the House of Baal'' (1965), a ''The Land of the Living'', a chyfres epic o saith nofel yn adrodd hanes gwleidydol a diwylliannol Cymru yn yr [[20fed ganrif]]: ''[[Flesh and Blood]]'', ''[[The Best of Friends]]'', ''[[Salt of the Earth]]'', ''[[An Absolute Hero]]'', ''[[Open Secrets]]'', ''[[National Winner]]'' a ''[[Bonds of Attachment]]''. Mae hefyd wedi ysgrifennu dramâu ar gyfer y llwyfan a theledu, straeon byrion, ''[[The Taliesin Tradition]]'' (hanes diwylliannol Cymru), a cyhoedodd casgliad o'i farddoniaeth, ''Collected Poems'', ym 1999.<ref name="BritishCouncil" /> |
||
Ymysg ei anrhydeddau, gwobrwywyd y [[Gwobr Somerset Maugham|Wobr Somerset Maugham]] ym 1958 ar gyfer ''Hear and Forgive'', a'r [[Gwobr Hawthornden|Wobr Hawthornden]] ar gyfer ''A Toy Epic'' yr un flwyddyn.<ref name="HallOfFame">{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/wales/northwest/halloffame/arts/emyrhumphreys.shtml| teitl=BBC - North West Wales Arts-Emyr Humphreys| cyhoeddwr=BBC| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Enillodd Humphreys wobr [[Llyfr y Flwyddyn]] ym 1992 ac 1999.<ref name="BritishCouncil" /><ref>{{dyf gwe| url=http://www.academi.org/past-winners-and-judges/| teitl=Past Winners and Judges| cyhoeddwr=[[Academi]]| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Yn 2004, enillodd Humphreys wobr cyntaf [[Siân Phillips]] am ei gyfraniad i radio a theledu yng nghymru.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/cymru/gogleddorllewin/bywyd_bro/pigion/gwynedd/gwobr_sianphillips05_04_04.shtml| teitl=Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| teitl=Gogledd Orllewin: Pigion: Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| cyhoeddwr=BBC Lleol| dyddiadcyrchiad=15 Chwefror 2010}}</ref> Mae Humphreys yn Gymrawd o'r [[Cymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth|Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth]]<ref name="BritishCouncil" /> ac yn un o noddwyr [[Canolfan Ymchwil i Lên ac Iaith Saesneg Cymru]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cuv.ac.uk/CREW/ResearchProjects/ResearchProjectsandInitiatives/WritingWalesinEnglish/#| teitl=Writing Wales in English| cyhoeddwr=Prifysgol Abertawe| dyddiadcyrchiad=13 Chwefror 2010}}</ref> |
Ymysg ei anrhydeddau, gwobrwywyd y [[Gwobr Somerset Maugham|Wobr Somerset Maugham]] ym 1958 ar gyfer ''Hear and Forgive'', a'r [[Gwobr Hawthornden|Wobr Hawthornden]] ar gyfer ''A Toy Epic'' yr un flwyddyn.<ref name="HallOfFame">{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/wales/northwest/halloffame/arts/emyrhumphreys.shtml| teitl=BBC - North West Wales Arts-Emyr Humphreys| cyhoeddwr=BBC| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Enillodd Humphreys wobr [[Llyfr y Flwyddyn]] ym 1992 ac 1999.<ref name="BritishCouncil" /><ref>{{dyf gwe| url=http://www.academi.org/past-winners-and-judges/| teitl=Past Winners and Judges| cyhoeddwr=[[Academi]]| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Yn 2004, enillodd Humphreys wobr cyntaf [[Siân Phillips]] am ei gyfraniad i radio a theledu yng nghymru.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/cymru/gogleddorllewin/bywyd_bro/pigion/gwynedd/gwobr_sianphillips05_04_04.shtml| teitl=Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| teitl=Gogledd Orllewin: Pigion: Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004| cyhoeddwr=BBC Lleol| dyddiadcyrchiad=15 Chwefror 2010}}</ref> Mae Humphreys yn Gymrawd o'r [[Cymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth|Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth]]<ref name="BritishCouncil" /> ac yn un o noddwyr [[Canolfan Ymchwil i Lên ac Iaith Saesneg Cymru]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cuv.ac.uk/CREW/ResearchProjects/ResearchProjectsandInitiatives/WritingWalesinEnglish/#| teitl=Writing Wales in English| cyhoeddwr=Prifysgol Abertawe| dyddiadcyrchiad=13 Chwefror 2010}}</ref> |
Fersiwn yn ôl 16:35, 20 Awst 2017
Emyr Humphreys | |
---|---|
Delwedd:Emyr Humphreys.jpg | |
Geni | Emyr Humphreys 15 Ebrill 1919 Trelawnyd, Sir y Fflint |
Galwedigaeth | Cynhyrchydd radio, darlithydd, llenor |
Cenedligrwydd | Cymreig |
Addysg | Ysgol Uwchradd y Rhyl Prifysgol Cymru, Aberystwyth |
Math o lên | Ffuglen, llenyddiaeth, barddoniaeth |
Pynciau | Cymru |
Gwobrau nodedig | Gwobr Somerset Maugham Gwobr Hawthornden Llyfr y Flwyddyn (x2) Gwobr Siân Phillips |
Priod | Elinor Myfanwy Jones |
Plant | Dewi Humphreys, Mair Humphreys, Siôn Humphreys, Robin Humphreys |
Perthnasau | Parch Canon John Humphreys; Eitan ap Dewi Humphreys, Hedd Wyn |
Llenor, bardd a nofelydd Cymreig yw Emyr Humphreys (ganwyd 15 Ebrill 1919), mae'n un o nofelwyr mwyaf blaengar Cymru.[1]
Bywgraffiad
Bywyd cynnar a theulu
Ganwyd Humphreys yn Nhrelawnyd[2] ger Prestatyn, Sir y Fflint, yn fab i William Humphreys, ysgolfeistr y pentref a sylfaenydd & arweinydd Côr Meibion Trelawnyd[3]. Brawd iddo oedd yr awdur Y Parch Canon John Elwyn Humphreys OBE, Lisbon[4]; Roedd tad Emyr yn gyfyrder i'r Prifardd Hedd Wyn. Mynychodd Ysgol Uwchradd y Rhyl. Siaradwr Saesneg yn unig oedd Humphreys ond dechreuodd ddysgu'r Gymraeg wedi i ysgol fomio Penyberth yn Llŷn gael ei llosgi ym 1936 ac ysgogwyd ei ddiddordeb yn yr iaith.[5][6][7]
Ym 1946 priododd Elinor Myfanwy Jones yng Nghaernarfon bu iddynt tri mab ac un ferch. Mae Dewi, ei fab hynaf, yn gyfarwyddwr teledu a fu'n gyfrifol am raglenni megis The Vicar of Dibley ac Absoloutly Fabulous[8]. Bu ei wŷr Eitan ap Dewi yn chwaraewr rygbi rhyngwladol yn chware yn safle’r mewnwr i dîm Israel[9] .
Gyrfa broffesiynol
Aeth ymlaen i astudio hanes ym Mhrifysgol Cymru, Aberystwyth.[5] Cofrestrodd fel gwrthwynebwr cydwybodol pan ddechreuodd yr Ail Ryfel Byd ym 1939.[10] Wedi'r rhyfel bu'n gweithio fel athro, cynhyrchydd radio gyda'r BBC ac yn ddiweddrach daeth yn ddarlithydd drama ym Mhrifysgol Bangor.[11] Carcharwyd Humphreys am wrthod prynu trwydded deledu yn ystod y 1970au mewn protest yn erbyn diffyg lle a statws i'r Gymraeg ar y teledu yng Nghymru.[6][7]
Gyrfa lenyddol
Daeth yn lenor llawn amser ym 1972.[7] Yn ystod ei yrfa lenyddol, cyhoeddodd dros ugain o nofelau, gan gynnwys clasuron megis A Toy Epic (1958), Outside the House of Baal (1965), a The Land of the Living, a chyfres epic o saith nofel yn adrodd hanes gwleidydol a diwylliannol Cymru yn yr 20fed ganrif: Flesh and Blood, The Best of Friends, Salt of the Earth, An Absolute Hero, Open Secrets, National Winner a Bonds of Attachment. Mae hefyd wedi ysgrifennu dramâu ar gyfer y llwyfan a theledu, straeon byrion, The Taliesin Tradition (hanes diwylliannol Cymru), a cyhoedodd casgliad o'i farddoniaeth, Collected Poems, ym 1999.[11]
Ymysg ei anrhydeddau, gwobrwywyd y Wobr Somerset Maugham ym 1958 ar gyfer Hear and Forgive, a'r Wobr Hawthornden ar gyfer A Toy Epic yr un flwyddyn.[5] Enillodd Humphreys wobr Llyfr y Flwyddyn ym 1992 ac 1999.[11][12] Yn 2004, enillodd Humphreys wobr cyntaf Siân Phillips am ei gyfraniad i radio a theledu yng nghymru.[13] Mae Humphreys yn Gymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth[11] ac yn un o noddwyr Canolfan Ymchwil i Lên ac Iaith Saesneg Cymru.[14]
Disgrifwyd ef gan R.S. Thomas fel "the supreme interpreter of Welsh life".[11]
Ar hyn o bryd mae'n byw yn Llanfairpwll, Ynys Môn.[5][7]
Cyfeiriadau
- ↑ Emyr Humphreys. Wales Arts International. Adalwyd ar 12 Chwefror 2010.
- ↑ A Man's Estate by Emyr Humphreys. Library of Wales. Adalwyd ar 12 Chwefror 2010.
- ↑ Côr Meibion Trelawnyd - History adalwyd 10 Mai 2016
- ↑ 90th birthday celebrated among friends adalwyd 10 Mai 2016
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 BBC - North West Wales Arts-Emyr Humphreys. BBC. Adalwyd ar 1 Chwefror 2010.
- ↑ 6.0 6.1 Old People are a Problem By Emyr Humphreys. The Independent (22 Mehefin 2003). Adalwyd ar 12 Chwefror 2010.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 Gogledd Orllewin: Llên: Emyr Humphreys. BBC Lleol. Adalwyd ar 15 Chwefror 2010.
- ↑ TV.Com - Dewi Humphreys adalwyd 10 Mai 2016
- ↑ Israeli National Rugby Team Facebook adalwyd 10 Mai 2016
- ↑ Steve Dube (18 Ebrill 2009). Emyr Humphreys’ final book The Woman at the Window. Wales Online. Adalwyd ar 1 Chwefror 2010.
- ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4 Emyr Humphreys - Biography. British Council. Adalwyd ar 4 Chwefror 2010.
- ↑ Past Winners and Judges. Academi. Adalwyd ar 1 Chwefror 2010.
- ↑ Gogledd Orllewin: Pigion: Emyr Humphreys - enillydd Gwobr Siân Phillips 2004. BBC Lleol. Adalwyd ar 15 Chwefror 2010.
- ↑ Writing Wales in English. Prifysgol Abertawe. Adalwyd ar 13 Chwefror 2010.
Dolenni allanol
- Genedigaethau 1919
- Llenorion Cymreig yn yr iaith Saesneg
- Llenorion Cymreig yr 20fed ganrif
- Llenorion Cymreig yr 21ain ganrif
- Llenorion Cymraeg
- Nofelwyr Cymreig
- Beirdd Cymreig yn yr iaith Saesneg
- Academyddion Cymreig
- Addysgwyr Cymreig
- Cynhyrchwyr teledu Cymreig
- Pobl o Sir y Fflint
- Pobl addysgwyd yn Ysgol Uwchradd y Rhyl