Gwyach fawr gopog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Gwyach Fawr Gopog
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Aves
Urdd:	Podicipediformes
Teulu:	Podicipedidae
Genws:	Podiceps
Rhywogaeth:	P. cristatus
Enw deuenwol
	Podiceps cristatus; (Linnaeus, 1758)

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 07:37, 4 Mai 2008

Mae'r Wyach Fawr Gopog, Podiceps cristatus, yn aelod o deulu'r Pocipedidae, y gwyachod.

Mae'n un o'r gwyachod mwyaf cyffredin, ac yn nythu ar draws Ewrop ac Asia yn unrhyw le llae mae llynyddoedd gyda thipyn o dyfiant arnynt. Yn y rhannau oeraf mae'n symud tua'r de neu'r gorllewin yn y gaeaf, ond fel arall nid yw'n aderyn mudol. Mae'n casglu ar lynnoedd mawr neu ar rannau cysgodol o'r arfordir yn aml yn y gaeaf.

Mae tua 46-51 cm o hyd, a 59-73 cm ar draws yr adenydd. Pysgod bach yw ei fwyd fel rheol, ac mae'n medru nodfio o dan y dŵr i'w dal. Oherwydd fod y coesau wedi eu gosod ymhell yn ôl ar y corff, ni all gerdded yn hawdd ar y tir.

Yn y tymor nythu, gellir gweld yr arddangosfa baru, lle mae'r ceiliog a'r iâr yn wynebu'i gilydd ac yn gwneud ystumiau gyda'u gyddfau, yn hanner codi o'r dŵr ac weithiau'n cynnig darn o blanhigyn i'w gilydd. Yn nes ymlaen, gellir gweld cyw, neu ddau gyw, yn cael eu cario ar gefn un o'r rhieni wrth iddynt nofio ar wyneb y dŵr.

Erbyn diwedd y 19eg ganrif yr oedd yr Wyach Fawr Gopog wedi mynd yn aderyn prin iawn ym Mhrydain oherwydd ei bod yn cael ei hela, er mwyn defnyddio plu ei phen i addurno hetiau merched. I amddiffyn y rhywogaeth yma y sefydlwyd yr RSPB cyntaf. Gydag amddiffyniad cyfreithiol, mae niferoedd yr Wyach wedi cynyddu yn sylweddol iawn. Yng Nghymru gellir gweld yr Wyach Fawr Gopog yn nythu ar bron unrhyw lyn o faint gweddol, ac yn yr hydref neu'r gwanwyn mae dros 300 ohonynt yn heidio i Afon Menai ar adegau.

@@ Llinell 17: / Llinell 17: @@
 Mae'r '''Wyach Fawr Gopog''', ''Podiceps cristatus'', yn aelod o deulu'r [[Pocipedidae]], y gwyachod.
-Mae'n un o'r gwyachod mwyaf cyffredin, ac yn nythu ar draws [[Ewrop]] ac [[Asia]] yn unrhyw le llae mae llynyddoedd gyda thipyn o dyfiant arnynt. Yn y rhannau oeraf mae'n symud tua'r de neu'r gorllewin yn y gaeaf, ond fel arall nid yw'n [[aderyn mudol]]. Mae'n aml yn casglu ar lynnoedd mawr neu ar rannau cysgodol o'r arfordir yn y gaeaf.
+Mae'n un o'r gwyachod mwyaf cyffredin, ac yn nythu ar draws [[Ewrop]] ac [[Asia]] yn unrhyw le llae mae llynyddoedd gyda thipyn o dyfiant arnynt. Yn y rhannau oeraf mae'n symud tua'r de neu'r gorllewin yn y gaeaf, ond fel arall nid yw'n [[aderyn mudol]]. Mae'n  casglu ar lynnoedd mawr neu ar rannau cysgodol o'r arfordir yn aml yn y gaeaf.
-Mae tua 46-51 cm o hyd a 59-73 cm ar draws yr adenydd. Pysgod bach yw ei fwyd fel rheol, ac mae'n medru nodfio o dan y dŵr i'w dal. Oherwydd fod y coesau wedi eu gosod ymhell yn ôl ar y corff, nid yn medru cerdded yn hawdd ar y tir.
+Mae tua 46-51 cm o hyd, a 59-73 cm ar draws yr adenydd. Pysgod bach yw ei fwyd fel rheol, ac mae'n medru nodfio o dan y dŵr i'w dal. Oherwydd fod y coesau wedi eu gosod ymhell yn ôl ar y corff, ni all gerdded yn hawdd ar y tir.
-Yn y tymor nythu, gellir gweld yr arddangosfa baru, lle mae'r ceiliog a'r iâr yn gwynebu eu gilydd ac yn gwneud ystumiau gyda'u gyddfau, yn hanner codi o'r dŵr ac weithiau'n cynnig darn o blanhigyn i'w gilydd. Yn nes ymlaen, gellir gweld cyw, neu ddau gyw, yn cael eu cario ar gefn un o'r rhieni wrth iddynt nofio ar wyneb y dŵr.
+Yn y tymor nythu, gellir gweld yr arddangosfa baru, lle mae'r ceiliog a'r iâr yn wynebu'i gilydd ac yn gwneud ystumiau gyda'u gyddfau, yn hanner codi o'r dŵr ac weithiau'n cynnig darn o blanhigyn i'w gilydd. Yn nes ymlaen, gellir gweld cyw, neu ddau gyw, yn cael eu cario ar gefn un o'r rhieni wrth iddynt nofio ar wyneb y dŵr.
-Erbyn diwedd y [[19eg ganrif]] yr oedd y Wyach Fawr Gopog wedi mynd yn aderyn prin iawn ym [[Prydain|Mhrydain]] oherwydd ei bod yn cael ei hela i gael y plu oddi ar y pen i addurno hetiau merched. I amddiffyn y rhywogaeth yma y sefydlwyd yr [[RSPB]] yn y lle cyntaf. Gydag amddiffyniad cyfreithiol, mae'r niferoedd wedi cynyddu yn sylweddol iawn. Yng [[Cymru|Nghymru]] gellir gweld y Wyach Fawr Gopog yn nythu ar bron unrhyw lyn o faint gweddol, ac yn yr hydref neu'r gwanwyn mae dros 300 ohonynt yn heidio i [[Afon Menai]] ar adegau.
+Erbyn diwedd y [[19eg ganrif]] yr oedd yr Wyach Fawr Gopog wedi mynd yn aderyn prin iawn ym [[Prydain|Mhrydain]] oherwydd ei bod yn cael ei hela, er mwyn defnyddio plu ei phen i addurno hetiau merched. I amddiffyn y rhywogaeth yma y sefydlwyd yr [[RSPB]] cyntaf. Gydag amddiffyniad cyfreithiol, mae niferoedd yr Wyach wedi cynyddu yn sylweddol iawn. Yng [[Cymru|Nghymru]] gellir gweld yr Wyach Fawr Gopog yn nythu ar bron unrhyw lyn o faint gweddol, ac yn yr hydref neu'r gwanwyn mae dros 300 ohonynt yn heidio i [[Afon Menai]] ar adegau.
 [[Categori:Adar]]