Diglosia: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Huw P (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
diddorol! |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Mewn [[ieithyddiaeth]] mae '''diglosia''' yn derm ar gyfer y defnydd o ddwy iaith neu |
Mewn [[ieithyddiaeth]] mae '''diglosia''' yn derm ar gyfer y defnydd o ddwy iaith neu ddwy fersiwn o’r un iaith o fewn yr un gymuned yn ôl y sefyllfa. |
||
Mewn llawer o enghreifftiau o ddiglosia mae siaradwr yn newid o iaith lafar pob dydd i fath arall o iaith ar gyfer sefyllfaoedd mwy ffurfiol. |
Mewn llawer o enghreifftiau o ddiglosia mae siaradwr yn newid o iaith lafar pob dydd i fath arall o iaith ar gyfer sefyllfaoedd mwy ffurfiol. |
||
Llinell 6: | Llinell 6: | ||
Mae’r iaith lafar pob dydd yn cael ei dynodi fel yr iaith "L" (o’r gair Saesneg "low"). Fel arfer mae’r iaith "L" yn cael ei defnyddio yn y cartref ac ymhlith cymdogion, cyd-weithwyr etc. |
Mae’r iaith lafar pob dydd yn cael ei dynodi fel yr iaith "L" (o’r gair Saesneg "low"). Fel arfer mae’r iaith "L" yn cael ei defnyddio yn y cartref ac ymhlith cymdogion, cyd-weithwyr etc. |
||
Mae’r iaith "H" (o’r Saesneg "high") yn cael ei defnyddio mewn sefyllfaoedd mwy ffurfiol fel addysg, ysgrifennu neu ddelio gydag awdurdodau a phobl |
Mae’r iaith "H" (o’r Saesneg "high") yn cael ei defnyddio mewn sefyllfaoedd mwy ffurfiol fel addysg, ysgrifennu neu ddelio gydag awdurdodau a phobl mewn awdurdod. |
||
Mae diglosia yn bodoli'n helaeth o amgylch y byd. Er enghraifft, fel arfer mae pobl [[Tsieina]] yn siarad eu tafodiaith leol fel yr iaith "L" gan newid i'r iaith "H" - [[Tsieinëeg Mandarin | |
Mae diglosia yn bodoli'n helaeth o amgylch y byd. Er enghraifft, fel arfer mae pobl [[Tsieina]] yn siarad eu tafodiaith leol fel yr iaith "L" gan newid i'r iaith "H" - [[Tsieinëeg Mandarin |Mandarin]] ar gyfer llythrennedd. |
||
Yn yr un modd mae siaradwyr Cymraeg yn defnyddio [[Cymraeg llafar]] yn eu [[Tafodiaith| tafodiaith leol]] ymhlith ei gilydd gan newid i Gymraeg lenyddol neu Saesneg ar gyfer ysgrifennu a darllen. |
Yn yr un modd mae siaradwyr Cymraeg yn defnyddio [[Cymraeg llafar]] yn eu [[Tafodiaith| tafodiaith leol]] ymhlith ei gilydd gan newid i Gymraeg lenyddol neu Saesneg ar gyfer ysgrifennu a darllen. |
||
== Ffynonellau == |
== Ffynonellau == |
Fersiwn yn ôl 07:09, 19 Awst 2017
Mewn ieithyddiaeth mae diglosia yn derm ar gyfer y defnydd o ddwy iaith neu ddwy fersiwn o’r un iaith o fewn yr un gymuned yn ôl y sefyllfa.
Mewn llawer o enghreifftiau o ddiglosia mae siaradwr yn newid o iaith lafar pob dydd i fath arall o iaith ar gyfer sefyllfaoedd mwy ffurfiol.
Yr Iaith 'H' a’r iaith 'L'
Mae’r iaith lafar pob dydd yn cael ei dynodi fel yr iaith "L" (o’r gair Saesneg "low"). Fel arfer mae’r iaith "L" yn cael ei defnyddio yn y cartref ac ymhlith cymdogion, cyd-weithwyr etc.
Mae’r iaith "H" (o’r Saesneg "high") yn cael ei defnyddio mewn sefyllfaoedd mwy ffurfiol fel addysg, ysgrifennu neu ddelio gydag awdurdodau a phobl mewn awdurdod.
Mae diglosia yn bodoli'n helaeth o amgylch y byd. Er enghraifft, fel arfer mae pobl Tsieina yn siarad eu tafodiaith leol fel yr iaith "L" gan newid i'r iaith "H" - Mandarin ar gyfer llythrennedd.
Yn yr un modd mae siaradwyr Cymraeg yn defnyddio Cymraeg llafar yn eu tafodiaith leol ymhlith ei gilydd gan newid i Gymraeg lenyddol neu Saesneg ar gyfer ysgrifennu a darllen.
Ffynonellau
- Crystal, D. 2005. How Language Works Penguin Books. ISBN 0-14-051538-0
- https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_A._Ferguson
- Ferguson, Charles A. 1959. Diglossia. Word 15: 325-340. http://www.mapageweb.umontreal.ca/tuitekj/cours/2611pdf/Ferguson-Diglossia.pdf