Gabriel Goodman

Cerflun o Gabriel Goodman ar Gofeb Cyfieithwyr y Beibl yn Llanelwy.

Deon Abaty San Steffan (Saesneg: Dean of Westminster), Llundain ac ail-sefydlydd Ysgol Rhuthun oedd Gabriel Goodman (6 Tachwedd 1528 – 17 Mehefin 1601). Roedd yn casau'r pabyddion yn ogystal a'r purwyr neu'r eithafwyr. Brwydrodd dros bobl Rhuthun gan geisio gostwng ychydig ar y trethi roedden nhw'n ei dalu. Cafodd ei gladdu yn Abaty San Steffan.

Ei fywyd cynnar

Ganwyd Gabriel Goodman yn Nantclwyd y Dre (Tŷ Nantclwyd), Rhuthun, Sir Ddinbych, yn ail fab i'r masnachwr cefnog Edward Goodman. Prin yw'r wybodaeth am ei flynyddoedd cynnar, ond awgryma bywgraffiad ohono o'r 19g y cafodd ei addysgu adref gan un o offeiriaid yr eglwys golegol a oedd wedi'u diddymu. Fodd bynnag awgryma'r ffaith iddo fynychu Prifysgol Rhydychen oddeutu 1543 ac yna Prifysgol Caergrawnt yn hwyrach (lle derbyniodd B.A.) ei fod wedi derbyn hyfforddiant gramadegol ffurfiol.

Cerflun o Goodman yn Eglwys Sant Pedr, Rhuthun.

Ei waith

Bu'n Reithor ar nifer o eglwysi yn lloegr ac yn aelod o nifer o gyrff yn ystod ei oes, llawer ohony nhw'n gysylltiedig a theulu William Cecil (wedyn yr Arglwydd Burghley). Yn 1575, er enghraifft, fel aelod o'r uwch-gomisiwn, cynorthwyodd i gondemnio Peters a Turnwort, a losgwyd yn ddiweddarach am eu credo.

Bu hefyd yn gyfaill i William Morgan (esgob) ac yn gymorth gyda chyhoeddi beibl 1568.