Argae Aswan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
B robot Ychwanegu: la:Moles Syenitica |
||
Llinell 13: | Llinell 13: | ||
[[ar:السد العالي]] |
[[ar:السد العالي]] |
||
⚫ | |||
[[bg:Асуанска язовирна стена]] |
[[bg:Асуанска язовирна стена]] |
||
[[ca:Resclosa d'Assuan]] |
[[ca:Resclosa d'Assuan]] |
||
Llinell 20: | Llinell 19: | ||
[[de:Assuan-Staudamm]] |
[[de:Assuan-Staudamm]] |
||
[[en:Aswan Dam]] |
[[en:Aswan Dam]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Alta Baraĵo de Asŭano]] |
[[eo:Alta Baraĵo de Asŭano]] |
||
⚫ | |||
[[eu:Asuango Presa]] |
[[eu:Asuango Presa]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Haut barrage d'Assouan]] |
[[fr:Haut barrage d'Assouan]] |
||
[[gl:Encoro de Asuán]] |
[[gl:Encoro de Asuán]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[id:Bendungan Aswan]] |
[[id:Bendungan Aswan]] |
||
[[is:Asvanstíflan]] |
[[is:Asvanstíflan]] |
||
[[it:Diga di Assuan]] |
[[it:Diga di Assuan]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ka:ასუანის კაშხალი]] |
[[ka:ასუანის კაშხალი]] |
||
[[ |
[[la:Moles Syenitica]] |
||
⚫ | |||
[[lt:Asuano užtvanka]] |
[[lt:Asuano užtvanka]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[mr:आस्वान धरण]] |
[[mr:आस्वान धरण]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Aswandam]] |
[[nl:Aswandam]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[nn:Aswandammen]] |
[[nn:Aswandammen]] |
||
⚫ | |||
[[pl:Wysoka Tama]] |
[[pl:Wysoka Tama]] |
||
[[pt:Represa de Assuã]] |
[[pt:Represa de Assuã]] |
||
[[ru:Асуанские плотины]] |
[[ru:Асуанские плотины]] |
||
⚫ | |||
[[simple:Aswan Dam]] |
[[simple:Aswan Dam]] |
||
[[sk:Asuánska priehrada]] |
[[sk:Asuánska priehrada]] |
||
[[sl:Asuanski jez]] |
[[sl:Asuanski jez]] |
||
[[sr:Asuanska brana]] |
[[sr:Asuanska brana]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[sv:Assuandammen]] |
[[sv:Assuandammen]] |
||
[[sw:Lambo la Aswan]] |
|||
[[th:เขื่อนอัสวาน]] |
[[th:เขื่อนอัสวาน]] |
||
[[tr:Asvan Barajı]] |
[[tr:Asvan Barajı]] |
||
Llinell 55: | Llinell 55: | ||
[[ur:اسوان بند]] |
[[ur:اسوان بند]] |
||
[[zh:阿斯旺水坝]] |
[[zh:阿斯旺水坝]] |
||
⚫ |
Fersiwn yn ôl 20:45, 14 Ebrill 2008
Rhoddir yn enw Argae Aswan i ddau argae ar draws Afon Nîl gerllaw dinas Aswan yn yr Aifft. Yr argae hynaf yma yw Argae Isel Aswan; yr un diweddaraf ac enwocaf yw Argae Uchel Aswan (Arabeg: السد العالي).
Adeiladwyd y ddau argae i osgoi lligogydd ar yr afon, i gynhyrchu trydan ac i gael dŵr ar gyfer amaethyddiaeth. Adeiladwyd yr argae cyntaf rhwng 1899 a 1902, pan oedd yr Aifft yn rhan o'r Ymerodraeth Brydeinig. Roedd yn 1,900 m o hyd a 54 m o uchder, ond profiodd hyn yn annigonol ac ychwanegwyd at ei uchder yn 1907 - 1912 a 1929 - 1933.
Dechreuwyd cynllunio Argae Uchel Aswan yn 1952. Tua'r un adeg daeth Nasser i rym. Roedd yr Unol Daleithiau a'r Deyrnas Unedig wedi addo $270 miliwn o gymorth at y costau, ond ataliwyd hyn yn 1956 oherwydd ei gwrthwynebiad i wleidyddiaeth Nasser. Yn 1958 cytunodd yr Undeb Sofietaidd i dalu am y cynllun yn eu lle. Dechreuwyd adeiladu'r argae yn 1960, a chafodd ei orffen ar 21 Gorffennaf, 1970. Dechreuodd Llyn Nasser ffurfio tu ôl i'r arfae yn 1964. Bu cydweithrediad rhwng nifer o wledydd wedi ei drefnu gan UNESCO i symud nifer o demlau a henebion eraill rhag iddynt gael eu boddi. Teml Abu Simbel yw'r enwocaf o'r rhain.
Mae'r argae yn 3,830 m o hyd a 111 m o uchder; ac yn cynnwys 43 miliwn m³ o ddeunydd. Gall hyd at 11,000 m³ o ddŵr yr eiliad lifo trosto. Mae Llyn Nasser yn 550 km o hyd a 35 km o led yn y man lletaf, gydag arwynebedd o 5,250 km².