William Abraham (Mabon): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 20:32, 8 Tachwedd 2007

Llywydd cyntaf Ffederasiwn Glowyr De Cymru ac Aelod Seneddol oedd William Abraham (Mabon) (14 Mehefin 1842 - 14 Mai 1922).

Ganed ef yng Nghwmafon, yn fab i Thomas a Mary Abraham. Addysgwyd ef yn Ysgol Genedlaethol Cwmafon, gan adael yn ddeg oed, ac yna bu'n gweithio mewn gwaith alcam ac fel glowr. Yn y 1860au bu am gyfnod yn Chile yn gweithio yn y gweithfeydd copr yno. Wedi iddo ddychwelyd i Gymru, etholwyd ef yn gynrychiolydd y glowyr yn 1870, a bu'n llywydd y glowyr ar y Joint Sliding Scale Association o 1875 hyd 1903. Rhwng 1892 a 1898 byddai'r glowyr yn cael dirnod o wyliau o'r gwaith ar y dydd Llun cyntaf o bob mis, a gelwid y diwrnod yma yn "Ddiwrnod Mabon."

Daeth yn aelod seneddol dros y Rhondda yn 1885, a bu'n cynrychioli Gorllewin Rhondda o 1918 hyd 1922. Ar y cyntaf, roedd yn aelod o'r Blaid Ryddfrydol, yna'n ddiweddarach yn aelod o'r Blaid Lafur pan ddaeth y blaid honno'n sefydliad annibynnol. Sefydlwyd Ffederasiwn Glowyr De Cymru yn 1898, gyda Mabon yn llywydd.

Roedd hefyd yn gefnogwr cryf i'r Eisteddfod, a daeth ei enw barddol "Mabon" yn gysylltiedig a'i enw.

Llyfryddiaeth

Evans, Eric Wyn, Mabon (William Abraham, 1842-1922): a study in trade union leadership (Caerdydd, 1959).

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
 Llywydd cyntaf [[Ffederasiwn Glowyr De Cymru]] ac [[Aelod Seneddol]] oedd '''William Abraham (Mabon)''' ([[14 Mehefin]] [[1842]] - [[14 Mai]] [[1922]]).
-Ganed ef yng [[Cwmafon|Nghwmafon]], yn fab i Thomas a Mary Abraham. Addysgwyd ef yn Ysgol Genedlaethol Cwmafon, ac yna bu'n gweithio mewn gwaith alcam ac fel glowr. Etholwyd ef yn gynrychiolydd y glowyr yn [[1870]], a bu'n llywydd y glowyr ar y ''Joint Sliding Scale Association'' o 1875 hyd 1903. Rhwng 1892 a 1898 byddai'r glowyr yn cael dirnod o wyliau o'r gwaith ar y dydd Llun cyntaf o bob mis, a gelwid y diwrnod yma yn "Ddiwrnod Mabon."
+Ganed ef yng [[Cwmafon|Nghwmafon]], yn fab i Thomas a Mary Abraham. Addysgwyd ef yn Ysgol Genedlaethol Cwmafon, gan adael yn ddeg oed, ac yna bu'n gweithio mewn gwaith alcam ac fel glowr. Yn y [[1860au]] bu am gyfnod yn [[Chile]] yn gweithio yn y gweithfeydd [[copr]] yno. Wedi iddo ddychwelyd i Gymru, etholwyd ef yn gynrychiolydd y glowyr yn [[1870]], a bu'n llywydd y glowyr ar y ''Joint Sliding Scale Association'' o 1875 hyd 1903. Rhwng 1892 a 1898 byddai'r glowyr yn cael dirnod o wyliau o'r gwaith ar y dydd Llun cyntaf o bob mis, a gelwid y diwrnod yma yn "Ddiwrnod Mabon."
 Daeth yn aelod seneddol dros y Rhondda yn 1885, a bu'n cynrychioli  Gorllewin Rhondda o 1918 hyd 1922. Ar y cyntaf, roedd yn aelod o'r [[Y Blaid Ryddfrydol|Blaid Ryddfrydol]], yna'n ddiweddarach yn aelod o'r [[Y Blaid Lafur|Blaid Lafur]] pan ddaeth y blaid honno'n sefydliad annibynnol. Sefydlwyd Ffederasiwn Glowyr De Cymru yn 1898, gyda Mabon yn llywydd.
-Roedd hefyd yn gefnogwr cryf i'r [[Eisteddfod]].
+Roedd hefyd yn gefnogwr cryf i'r [[Eisteddfod]], a daeth ei enw barddol "Mabon" yn gysylltiedig a'i enw.
+==Llyfryddiaeth==
+* Evans, Eric Wyn, ''Mabon (William Abraham, 1842-1922): a study in trade union leadership'' (Caerdydd, 1959).
 [[Categori:Genedigaethau 1842]]