Cynulliad Gogledd Iwerddon: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Gwybodlen |
BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{cyfoes}} |
{{cyfoes}} |
||
{{Infobox legislature |
{{Infobox legislature |
||
| name = |
| name = Cynulliad Gogledd Iwerddon |
||
| native_name = Tionól Thuaisceart Éireann <br> Norlin Airlan Assemblie |
| native_name = Tionól Thuaisceart Éireann <br> Norlin Airlan Assemblie |
||
| legislature = |
| legislature = 6ed Cynulliad |
||
| coa_pic = northern-ireland-assembly.png |
| coa_pic = northern-ireland-assembly.png |
||
| coa_res = |
| coa_res = |
Fersiwn yn ôl 15:01, 8 Mawrth 2017
Mae'r erthygl hon yn cofnodi mater cyfoes. Gall y wybodaeth sydd ynddi newid o ddydd i ddydd. |
Cynulliad Gogledd Iwerddon Tionól Thuaisceart Éireann Norlin Airlan Assemblie | |
---|---|
6ed Cynulliad | |
Gwybodaeth gyffredinol | |
Math | Unicamera |
Arweinyddiaeth | |
Llefarydd | Robin Newton, DUP ers 12 Mai 2016 |
Cyfansoddiad | |
Aelodau | 90 |
Grwpiau gwleidyddol | ' |
Assembly Pwyllgorau |
|
Tâl | £48,000 a chostau |
Etholiadau | |
Etholiad diwethaf | 2 Mawrth 2017 |
Etholiad nesaf | 5 Mai 2022 (neu gynt) |
Man cyfarfod | |
Siambr y Cynulliad | |
Man cyfarfod | |
Adeilad y Senedd, Stormont, Belfast | |
Gwefan | |
niassembly.gov.uk |
Cynulliad Gogledd Iwerddon (Gwyddeleg: Tionól Thuaisceart Éireann,[1]) yw'r corff deddfwriaethol datganoledig ar gyfer materion mewnol Gogledd Iwerddon. Mae'n cwrdd yn Adeilad y Senedd (Stormont), Belffast.
Mae'n un o ddau sefydliad "cyd-ddibynol" (mutually inter-dependent) a grewyd yn 1998 gan Gytundeb Gwener y Groglith, yr ail sefydliad yw Cyngor Gweinidogion y Gogledd/De, ar y cyd gyda Gweriniaeth Iwerddon. Pwrpas y cytundeb hwn oedd tawelu 'Yr Helyntion' milwrol a fu yng Ngogledd Iwerddon am gyfnod o 30 mlynedd. Mae Cynulliad Gogledd Iwerddon wedi'i ethol yn ddemocrataidd o 108 o aelodau a elwir yn 'Aelodau Cynulliad Deddfwriaethol (Gogledd Iwerddon)' (byrfodd arferol: MLA). Defnyddir math o sytem pleidlais sengl drosglwyddadwy sydd hefyd yn ymgorffori'r system Cynrychiolaeth gyfrannol. Penodir y Gweinidogion i Bwyllgor Gwaith Cynulliad Gogledd Iwerddon drwy rannu pwer, gan ddefnyddio dull D'Hondt, sy'n sicrhau fod gan y ddwy brif garfan (yr Unoliaethwyr a'r Cenedlaetholwyr) ran o'r gacen.
Ychwanegwyd at bwerau'r Cynulliad ar 12 Ebrill 2010, pan gafodd y Cynulliad bwerau'n ymwneud â'r Heddlu a Chyfraith.
Gohiriadau
Gohiriwyd y Cynulliad ar sawl achlysur, gyda'r gohiriad hiraf rhwng 14 Hydref 2002 a 7 Mai 2007. Yn ystod y cyfnodau hyn, trosglwyddir holl bwerau'r Cynulliad i Swyddfa Gogledd Iwerddon, ac felly'n cael ei weinyddu gan Lywodraeth Prydain.[2]
- 11 Chwefror – 30 Mai 2000
- 10 Awst 2001 (gohiriad 24 awr)
- 22 Medi 2001 (gohiriad 24 awr)
- 14 Hydref 2002 – 7 Mai 2007
Yn Awst 2015 roedd Unoliaethwyr Ulster (UUP) yn ystyried rhoi’r gorau i rannu grym pwerau yng Ngogledd Iwerddon, a ffurfio gwrthblaid eu hunain yn dilyn honiadau y gallai’r IRA fod yn weithredol o hyd. Daw’r penderfyniad yn sgil asesiad gan wasanaeth Heddlu Gogledd Iwerddon (PSNI) fod elfennau o’r IRA yn dal i weithredu, yn groes i Gytundeb Gwener y Groglith. Dywedodd Prif Gwnstabl gwasanaeth Heddlu Gogledd Iwerddon, George Hamilton fod posiblirwydd cryf fod rhai o aelodau'r IRA fod wedi bod ynghlwm â llofruddiaeth Kevin McGuigan. Ond yn ôl Gerry Adams, arweinydd y blaid Sinn Fein roedd yr IRA wedi "mynd i ffwrdd". Galwodd y Gweinidog dros Gyfiawnder, Frances Fitzgerald, am "arolwg newydd" o weithgareddau’r IRA gan yr heddlu.
Gweler hefyd
Cyfeiriaduau
- ↑ "Comhaontú idir Rialtas na hÉireann agus Rialtas Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann ag Bunú Comhlachtaí Forfheidhmithe" (yn Irish). Oireachtas. Cyrchwyd 8 June 2008.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ↑ Gwefan y BBC; adalwyd 2015