Etholiad arlywyddol yr Unol Daleithiau 2008: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Etholidad Arlywyddol yr Unol Daleithiau, 2008
Pob un o'r 538 o bleidleisiau yr Coleg Etholiadol UDA; 270 pleidlais i ennill
Y nifer a bleidleisiodd	58.2% 1.5 pp
Arlywydd cyn yr etholiad; George W. Bush; Gweriniaethwyr	Etholwyd Arlywydd ; Barack Obama; Democratiaid

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 20:04, 29 Tachwedd 2016

Etholiad arlywyddol 2008 oedd yr 56fed etholiad arlywyddol yr UDA. Fe'i cynhaliwyd ar ddydd Mawrth, 4 Tachwedd, 2008. Gwnaeth Seneddwr Barack Obama o'r Blaid Ddemocrataidd a'r Seneddwr Joe Biden a oedd yn rhedeg am is-lywydd drechu John McCain a Sarah Palin o'r blaid Weriniaethol. Barack Obama oedd yr Americanwr Affricanaidd cyntaf erioed i gael ei ethol yn Llywydd yr Unol Daleithiau, ar y rhin pryd Joe Biden oedd y person Catholig cyntaf erioed i gael ei ethol yn is-lywydd. Roedd hyn hefyd yr etholiad cyntaf ble yr oedd y ddau bryf ymgeisydd wedi eu geni ti allan i daleithiau cyffiniol yr Unol Daleithiau. Roedd Obama wedi ei eni yn Hawaii a chafodd McCain ei eni yn Coco Solo Naval Air Station yng Nghamlas Parth Panama.

Nid oedd yr arlywydd periglor sef George W. Bush o'r Blaid Weriniaethol yn gymwys i gael ei ethol i drydydd tymor. Roedd hyn oherwydd cyfyngiadau tymor o dan yr 22ain diwygiad i gyfansoddiad yr Unol Daleithiau. Sicrhaodd McCain yr enwebiad Gweriniaethol erbyn mis Mawrth 2008, tra oedd enwebiad y Democratiaid yn nodiadol am gystadleuaeth gref rhwng Obama a Seneddwr Hillary Clinton. Clinton oedd yn cael eu gweld fel yr unigolyn fwyaf tebygol o ennill yr enwebiad ond fe wnaeth y gystadleuaeth llusgo ymlaen am fisoedd nes i Obama gymrid yr enwebiad yn fis Mehefin 2008.

Gwnaeth yr ymgyrchu cynnar ganolbwyntio'n drwm ar Ryfel Irac ac amhoblogrwydd yr arlywydd ymadawol George W. Bush, er hyn roedd yr holl ymgeiswyr yn canolbwyntio i un ben neu llall ar bryderon i wneud a pholisi cartrefol, fe dyfodd yn fwy amlwg wrth i'r Dirwasgiad Mawr ddechrau effeithio'r economi efo argyfwng ariannol yn cyrraedd uchafbwynt erbyn mis Medi 2008.

Cefndir

Fe enillodd yr Arlywydd George W. Bush yr etholiad arlywyddol yn 2004 trwy guro yr enwebiad Democrataidd sef Seneddwr John Kerry. Yn ogystal ag hyn fe wnaeth y Blaid Weriniaethol ennill seddu yn y Tŷ a'r Senedd yn etholiadau 2004 ac o ganlyniad Gweriniaethwyr oedd yn rheoli'r canghennau gweithredol a deddfwriaethol y llywodraeth ffederal.^[2]

Roedd poblogrwydd Bush wedi bod yn araf yn dirywio o'u man uchel o bron i 90% ar ôl ymosodiadau 9/11^[3]. Yn ôl polau barn fe wnaeth ei boblogrwydd prin gyrraedd 50% yn y cyfnod yn arwain at etholiad arlywyddol 2005. Er hyn fe wnaeth Bush gael ei ail-ethol efo canran uwch o'r Coleg Etholiadol o gymharu â'r etholiad yn y flwyddyn 2000. Yn ystod ei ail dymor fe wnaeth poblogrwydd George W Bush gostwng yn gyflym oherwydd Rhyfel Irac a'r ymateb ffederal i Gorwynt Katrina yn 2005^[4].

Erbyn mis Medi 2006, roedd poblogrwydd Bush yn is na 40%^[5], ac yn yr etholiadau ffederal mis Tachwedd 2006 fe enillodd y Democratiaid mwyafrif yn y ddau dŷ. Erbyn i George W Bush adael y tŷ gwyn roedd polau yn dangos fod y nifer a oedd yn cefnogi sut yr oedd Bush yn gwneud ei swydd rownd 25-37%^[6].

Enwebiadau

Yn yr Unol Daleithiau, mae yna dau brif blaid wleidyddol, y Blaid Ddemocrataidd a'r Blaid Weriniaethol. Mae hefyd nifer o bleidiau llai, y cyfeirir at y pleidiau hyn fel 'drydedd blaid'. Fel arfer y mae rhan fwyaf o gyfryngau a ffocws cyhoeddus ar y ddwy brif blaid.

Y mae pob prif blaid yn cynnal proses o ethol enwebwr er mwyn fod yn gynrychiolydd y blaid am yr etholiad. Mae'r broses o enwebu yn cynnwys beth a elwir yn etholiadau cynradd (primaries) ac caucuses, fe gynhaliwyd y rhain ym mhob un o'r 50 talaith, yn ogystal â Guam, Puerto Rico, Washington, D.C., Ynysoedd Virgin yr UDA, Samoa Americanaidd, ac Ynysoedd Gogledd Mariana.

Cyfeiriadau

[1] "Voter Turnout in Presidential Elections". Presidency.ucsb.edu. Cyrchwyd 2016-08-18.

[2] ttp://www.fec.gov/pubrec/fe2004/federalelections2004.pdf

[3] ttp://usatoday30.usatoday.com/news/politicselections/2003-01-13-bush-poll_x.htm

[4] ttp://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4860458

[5] ttp://users.hist.umn.edu/~ruggles/Approval.htm

[6] ttp://www.pollster.com/polls/us/jobapproval-bush.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
-{{pp-protected|small=yes}}{{About|||}}<!--Please see the talk page before adding candidate information.-->{{Infobox Election|election_name=Etholidad Arlywyddol yr Unol Daleithiau, 2008|country=Unol Daleithiau America|type=presidential|flag_year=1960|ongoing=na|previous_election=Etholiad Arlywyddol yr UDA, 2004|previous_year=2004|next_election=Etholiad Arlywyddol yr UDA, 2012|next_year=[[Etholiad arlywyddol yr Unol Daleithiau, 2012|2012]]|election_date=Tachwedd 4, 2008|votes_for_election=Pob un o'r 538 o bleidleisiau yr [[Coleg Etholiadol UDA]]|needed_votes=270|turnout=58.2%<ref>{{cite web|url=http://www.presidency.ucsb.edu/data/turnout.php |title=Voter Turnout in Presidential Elections |website=Presidency.ucsb.edu |date= |accessdate=2016-08-18}}</ref> {{increase}} 1.5 [[percentage point|pp]]  <!-- Barack Obama -->|image1=[[File:Obama portrait crop.jpg|143px]]|nominee1='''[[Barack Obama]]'''|party1=Blaid Democrataidd (UDA)|home_state1=[[Illinois]]|running_mate1='''[[Joe Biden]]'''|electoral_vote1='''365'''|states_carried1=28 + DC + NE-02|popular_vote1='''69,498,516'''|percentage1='''52.9%'''  <!-- John McCain -->|image2=[[File:McCain 2009 portrait crop.jpg|153px]]|nominee2=[[John McCain]]|party2=Blaid Weriniaethol (UDA)|home_state2=[[Arizona]]|running_mate2=[[Sarah Palin]]|electoral_vote2=173|states_carried2=22|popular_vote2=59,948,323|percentage2=45.7%  <!-- Map -->|map=[[File:ElectoralCollege2008.svg|ElectoralCollege2008|800x200px]]|map_size=100px|map_caption=|title=Arlywydd|before_election=[[George W. Bush]]|before_party=Blaid Weriniaethol (UDA)|after_election=[[Barack Obama]]|after_party=Blaid Democrataidd (UDA)}}
+{{Infobox Election|election_name=Etholidad Arlywyddol yr Unol Daleithiau, 2008|country=Unol Daleithiau America|type=presidential|flag_year=1960|ongoing=na|previous_election=Etholiad Arlywyddol yr UDA, 2004|previous_year=2004|next_election=Etholiad Arlywyddol yr UDA, 2012|next_year=[[Etholiad arlywyddol yr Unol Daleithiau, 2012|2012]]|election_date=Tachwedd 4, 2008|votes_for_election=Pob un o'r 538 o bleidleisiau yr [[Coleg Etholiadol UDA]]|needed_votes=270|turnout=58.2%<ref>{{cite web|url=http://www.presidency.ucsb.edu/data/turnout.php |title=Voter Turnout in Presidential Elections |website=Presidency.ucsb.edu |date= |accessdate=2016-08-18}}</ref> {{increase}} 1.5 [[percentage point|pp]]  <!-- Barack Obama -->|image1=[[File:Obama portrait crop.jpg|143px]]|nominee1='''[[Barack Obama]]'''|party1=Blaid Democrataidd (UDA)|home_state1=[[Illinois]]|running_mate1='''[[Joe Biden]]'''|electoral_vote1='''365'''|states_carried1=28 + DC + NE-02|popular_vote1='''69,498,516'''|percentage1='''52.9%'''  <!-- John McCain -->|image2=[[File:McCain 2009 portrait crop.jpg|153px]]|nominee2=[[John McCain]]|party2=Blaid Weriniaethol (UDA)|home_state2=[[Arizona]]|running_mate2=[[Sarah Palin]]|electoral_vote2=173|states_carried2=22|popular_vote2=59,948,323|percentage2=45.7%  <!-- Map -->|map=[[File:ElectoralCollege2008.svg|ElectoralCollege2008|800x200px]]|map_size=100px|map_caption=|title=Arlywydd|before_election=[[George W. Bush]]|before_party=Blaid Weriniaethol (UDA)|after_election=[[Barack Obama]]|after_party=Blaid Democrataidd (UDA)}}
 Etholiad arlywyddol 2008 oedd yr 56fed etholiad arlywyddol yr UDA. Fe'i cynhaliwyd ar ddydd Mawrth, 4 Tachwedd, 2008. Gwnaeth Seneddwr [[Barack Obama]] o'r Blaid Ddemocrataidd a'r Seneddwr [[Joe Biden]] a oedd yn rhedeg am is-lywydd drechu [[John McCain]] a Sarah Palin o'r [[Plaid Weriniaethol (Unol Daleithiau)|blaid Weriniaethol]]. [[Barack Obama]] oedd yr Americanwr Affricanaidd cyntaf erioed i gael ei ethol yn Llywydd yr Unol Daleithiau, ar y rhin pryd [[Joe Biden]] oedd y person Catholig cyntaf erioed i gael ei ethol yn is-lywydd. Roedd hyn hefyd yr etholiad cyntaf ble yr oedd y ddau bryf ymgeisydd wedi eu geni ti allan i daleithiau cyffiniol yr Unol Daleithiau. Roedd Obama wedi ei eni yn Hawaii a chafodd McCain ei eni yn Coco Solo Naval Air Station yng Nghamlas Parth Panama.
@@ Llinell 18: / Llinell 18: @@
 Y mae pob prif blaid yn cynnal proses o ethol enwebwr er mwyn fod yn gynrychiolydd y blaid am yr etholiad. Mae'r broses o enwebu yn cynnwys beth a elwir yn etholiadau cynradd (primaries) ac caucuses, fe gynhaliwyd y rhain ym mhob un o'r 50 talaith, yn ogystal â Guam, Puerto Rico, Washington, D.C., Ynysoedd Virgin yr UDA, Samoa Americanaidd, ac Ynysoedd Gogledd Mariana.
+== Cyfeiriadau ==
+{{cyfeiriadau}}
+[[Categori:2008]]
+[[Categori:Etholiadau arlywyddol yr Unol Daleithiau|2008]]