Seisnigo: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 18:38, 15 Tachwedd 2016

Seisnigo neu Seisnigeiddio yw'r broses o ddisodli iaith frodorol a gosod y Saesneg yn ei lle.

Seisnigo yng Nghymru

Am ganrifoedd, mae dylanwad yr iaith Saesneg yng Nghymru wedi arwain at Seisnigo helaeth yn y wlad, yn bennaf mae wedi bod yn gyfrifol am y gostyngiad yn y niferoedd sy'n siarad Cymraeg. Yn y 19eg ganrif gorfodwyd y Saesneg ar drigolion mewn sawl ffordd, gan gynnwys gwneud y Saesneg yn iaith swyddogol gweinyddiaeth cyrff megis y Swyddfa Bost a chynghorau trefi a siroedd a holl ffurflenni cenedlaethol e.e. tystysgrifau geni a threth. Y Saesneg oedd iaith addysg hefyd a defnyddiwyd dulliau fel y Welsh Not i sicrhau na fyddai plant Cymru'n siarad Cymraeg yn ysgolion y wlad. Digwyddodd hyn yn ddiweddar mewn sawl ffordd: y mewnlifiad o Loegr i Gymru a thrwy'r cyfryngau Saesnig megis y teledu.

Gwelir effaith y Saesneg ar eiriau Cymraeg gyda thermau o darddiad Saesneg yn disodli hen eiriau Cymraeg, e.e. erbyn heddiw, defnyddir yr enw Lerpwl (Cymreigiad o Liverpool) llawer amlach na'r hen enw Llynlleifiad. Mae idiomau Saesneg hefyd wedi disodli llawer o'r idiomau cynhenid e.e. "cario mlaen" a glywir yn aml ar y cyfryngau yn hytrach na "dal ati". Mae'r Faner Newydd wedi bod yn flaenllaw yn eu hymgyrch i newid hyn.

Mae Seisnigo wedi arwain at ymateb tor-cyfraith gan rai Cymry, e.e. ymgyrch Cymdeithas yr Iaith i beintio arwyddion uniaith Saesneg yn yr 1970au, a llosgi tai haf yn yr 1980au i atal perchnogaeth o ail dai.^[1]

Ffynonellau a throednodion

↑ Mae Rhywun Yn Gwybod, Alwyn Gruffydd (Gwasg Carreg Gwalch, 2004)

Gweler hefyd

Americaneiddio
Ffranceiddio ieithoedd brodorol Llydaw, Catalonia, Corsica a Gwlad y Basg.

[MaeRhywunYnGwybod-1] Mae Rhywun Yn Gwybod, Alwyn Gruffydd (Gwasg Carreg Gwalch, 2004)

[1]

@@ Llinell 3: / Llinell 3: @@
 == Seisnigo yng Nghymru ==
-Am ganrifoedd, mae dylanwad yr iaith [[Saesneg]] yng [[Cymru|Nghymru]] wedi arwain at Seisnigo helaeth yn y wlad, yn bennaf mae wedi bod yn gyfrifol am y gostyngiad yn y niferoedd sy'n siarad [[Cymraeg]]. Yn y 19eg ganrif gorfodwyd y Saesneg ar drigolion Saesneg mewn sawl ffordd gan gynnwys gwneud y Saesneg yn iaith swyddogol gweinyddiaeth cyrff megis y [[Swyddfa Bost]] a chynghorau tref a sir a holl ffurflenni cenedlaethol e.e. tystysgrif geni, treth. Y Saesneg oedd iaith addysg hefyd a defnyddiwyd dulliau fel y [[Welsh Not]] i sicrhau na fyddai plant Cymru'n siarad Cymraeg yn ysgolion y wlad. Digwyddodd hyn yn ddiweddar mewn sawl ffordd: y [[mewnlifiad]] o Loegr i Gymru a thrwy'r cyfryngau Saesnig megis [[teledu|y teledu]].
+Am ganrifoedd, mae dylanwad yr iaith [[Saesneg]] yng [[Cymru|Nghymru]] wedi arwain at Seisnigo helaeth yn y wlad, yn bennaf mae wedi bod yn gyfrifol am y gostyngiad yn y niferoedd sy'n siarad [[Cymraeg]]. Yn y 19eg ganrif gorfodwyd y Saesneg ar drigolion mewn sawl ffordd, gan gynnwys gwneud y Saesneg yn iaith swyddogol gweinyddiaeth cyrff megis y [[Swyddfa Bost]] a chynghorau trefi a siroedd a holl ffurflenni cenedlaethol e.e. tystysgrifau geni a threth. Y Saesneg oedd iaith addysg hefyd a defnyddiwyd dulliau fel y [[Welsh Not]] i sicrhau na fyddai plant Cymru'n siarad Cymraeg yn ysgolion y wlad. Digwyddodd hyn yn ddiweddar mewn sawl ffordd: y [[mewnlifiad]] o Loegr i Gymru a thrwy'r cyfryngau Saesnig megis y [[teledu]].
-Gwelir [[Benthyg geiriau i'r Gymraeg#Saesneg|effaith y Saesneg ar eiriau Cymraeg]] gyda thermau o darddiad [[Saesneg]] yn disodli hen eiriau Cymraeg, e.e. erbyn heddiw, defnyddir yr enw [[Lerpwl]] ([[Cymreigio|Cymreigiad]] o ''Liverpool'') llawer amlach na'r hen enw Llynlleifiad. Mae idiomau Saesneg hefyd wedi disodli llawer o'r idiomau cynhenid e.e. "cario mlaen" a glywir yn aml ar y cyfryngau yn hytrach na "dal ati". Mae [[Y Faner Newydd]] wedi bod yn flaenllaw yn eu hymgyrch i newid hyn.
+Gwelir [[Benthyg geiriau i'r Gymraeg#Saesneg|effaith y Saesneg ar eiriau Cymraeg]] gyda thermau o darddiad [[Saesneg]] yn disodli hen eiriau Cymraeg, e.e. erbyn heddiw, defnyddir yr enw [[Lerpwl]] ([[Cymreigio|Cymreigiad]] o ''Liverpool'') llawer amlach na'r hen enw Llynlleifiad. Mae idiomau Saesneg hefyd wedi disodli llawer o'r idiomau cynhenid e.e. "cario mlaen" a glywir yn aml ar y cyfryngau yn hytrach na "dal ati". Mae'r [[Y Faner Newydd|Faner Newydd]] wedi bod yn flaenllaw yn eu hymgyrch i newid hyn.
-Mae Seisnigo wedi arwain at ymateb tor-cyfraith gan rai [[Cymry]], e.e. ymgyrch [[Cymdeithas yr Iaith]] i beintio [[Arwyddion dwyieithog#Cymru|arwyddion uniaith Saesneg]] yn yr [[1970au]], neu [[Llosgi Tai Haf|losgi tai haf]] yn yr [[1980au]] i atal perchnogaeth o ail dai.<ref name = MaeRhywunYnGwybod>''Mae Rhywun Yn Gwybod'', Alwyn Gruffydd (Gwasg Carreg Gwalch, 2004)</ref>
+Mae Seisnigo wedi arwain at ymateb tor-cyfraith gan rai [[Cymry]], e.e. ymgyrch [[Cymdeithas yr Iaith]] i beintio [[Arwyddion dwyieithog#Cymru|arwyddion uniaith Saesneg]] yn yr [[1970au]], a [[Llosgi Tai Haf|llosgi tai haf]] yn yr [[1980au]] i atal perchnogaeth o ail dai.<ref name = MaeRhywunYnGwybod>''Mae Rhywun Yn Gwybod'', Alwyn Gruffydd (Gwasg Carreg Gwalch, 2004)</ref>
 ==Ffynonellau a throednodion==