Gwyddno Garanhir

Cymeriad chwedlonol Cymreig oedd Gwyddno Garanhir (neu Gwyddneu). Mae'n ymddangos gyntaf yn nhraddodiadau yr Hen Ogledd, ac mae Bonedd Gwŷr y Gogledd yn ei ddisgrifio fel un o ddisgynyddion Dyfnwal Hen.

Ymddengys mewn chwedloniaeth fel arglwydd Cantre'r Gwaelod, a leolid yn draddodiadol ym Bae Ceredigion. Cedwid y môr allan gan lifddorau, ond un diwrnod roedd y gwyliwr, Seithenyn, yn feddw, a boddwyd Cantre'r Gwaelod gan y môr. Mae'r gerdd Seithennin Saf Allan yn Llyfr Du Caerfyrddin yn cyfeirio at foddi "Maes Gwyddneu".

Mae cyfeiriad at Gwyddneu yn chwedl Culhwch ac Olwen, ac mae ei fab, Elffin ap Gwyddno, yn gymeriad yn y chwedl Hanes Taliesin.